މަޣްރިބަށް އައި ބާރުގަދަ ބިންހެލުމުގައި ޒަޚަމުވެފައިވާ މީހުންނަށް ލޭހަދިޔާ ކުރުމަށް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ހޮސްޕިޓަލުތަކާއި ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްދޭ މަރުކަޒުތައް ކައިރީގައި ކިޔު ދަމައިލައިފިއެވެ. ރިކްޓަރ މިންގަނޑުން 6.8ގައި ރެކޯޑު ކުރެވިފައިވާ ބާރުގަދަ ބިންހެލުމުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު މިހާރު ވަނީ 2,500 އަށްވުރެ މައްޗަށް އަރާފައެވެ.
ބިންހެލުން އައިސްފައި ވަނީ މަރާކިޝްގެ ހުޅަނގުދެކުނުން އެޓްލަސް ފަރުބަދަ އޮންނަ ސަރަޙައްދަށެވެ. މި ބިންހެލުމުގައި ޒަޚަމުވި މީހުންގެ ޢަދަދު ވެސް 2,500 އަށްވުރެ މައްޗަށް އަރާ ކަމުގައި މަޣްރިބުގެ ދާޚިލީ ވުޒާރާއިން ހާމަކުރެއެވެ. ބިންހެލުން އައިސްފައިވާ އަލް-ޙައުޒާއިން އެކަނިވެސް 1,293 މީހުން މަރުވިއެވެ. އަދި، ތަރޫދާނުން 500 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވި ކަމުގައި އޮފިޝަލުން ވިދާޅުވެއެވެ.
ބިންހެލުމުގައި ވެއްޓިފައިވާ ގެދޮރާއި ޢިމާރާތްތަކުގެ އަދަދު އަދި މިހާތަނަށް ކަށަވަރު ކުރެވިފައި ނުވާއިރު، އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު އަދިވެސް ދިރިއުޅެމުން ދަނީ މަގުތަކުގެ މަތީގައެވެ. އެ މީހުންނަށް ޓެންޓު ފަދަ ވަގުތީ ހިޔާވަހި ކަން ފޯރުކޮށްދޭން މަޣްރިބުން މިހާރު ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.
ބިންހެލުމުގައި ވެއްޓުނު ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ބެލެވޭއިރު، މަރުވެފައިވާ އިތުރު މީހުންގެ ހަށިތައް ފެންނަމުންދާ ކަމަށާއި، އެއާ އެކު މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު އިތުރުވާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމުގައި އެ ޤައުމުގެ ދާޚިލީ ވުޒާރާއިން ބުނެއެވެ.
ބިންހެލުންތައް ދިރާސާކުރާ އެމެރިކާގެ ޔޫ.އެސް. ޖިޔޮލޮޖިކަލް ސަރވޭ (ޔޫ.އެސް.ޖީ.އެސް)އިން ބުނީ މަޣްރިބުގެ ބިންހެލުން އައިސްފައި ވަނީ މަރާކިޝްގެ އިރުއުތުރުން 72 ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި އޮންނަ ހައި އެޓްލަސް ފަރުބަދަ އޮންނަ ސަރަޙައްދަށް ކަމުގައެވެ.
ބިންހެލުން އައިސްފައި ވަނީ ބިމުގެ ފަށަލައިން ފެށިގެން 18.5 ކިލޯމީޓަރު އަޑިއަށް ކަމުގައި އެ އިދާރާއިން ބުންޏެވެ. ފުރަތަމަ ބިންހެލުމުގެ 19 މިނެޓު ފަހުން އެ ސަރަޙައްދަށް ރިކްޓަރ މިންގަނޑުން 4.9ގެ ބާރުމިނުގައި އިތުރު ލޮޅުމެއް އައިސްފައިވާ ކަމުގައި ވެސް ޔޫ.އެސް.ޖީ.އެސްއިން ބުނެއެވެ.
ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން މަރާކިޝްގެ އިތުރުން އަލް-ޙައުޒާއި، ވަރްޒާޒާތާއި، އަޒީލާލާއި، ޝީޝާވަތު އަދި ތަރޫދާނަށް ވެސް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބުނެވެ. ބިންހެލުމުގެ ލޮޅުންތަކުގެ އަސަރު ހައި އެޓްލަސް ފަރުބަދައާ 350 ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި އޮންނަ މަޣްރިބުގެ ވެރިރަށް ރިބާޠުގެ އިތުރުން ދާރުލްބަޔިޟާއާއި، އަޣަދީރާއި، އިއްސީރާއަށް ވެސް ފޯރާފައިވާ ކަމުގައި އެ ޤައުމުގެ އޮފިޝަލުން ވިދާޅުވިއެވެ.
ބިންހެލުމާ ގުޅިގެން މަގުމަތިވެ އިންސާނީ އެހީއަށް ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު އެތަކެއް ހާހަކަށް އަރާއިރު، ބިންހެލުމުގައި ބޮޑެތި ގެއްލުންތައް ލިބުނު ބައެއް ރަށްތަކުން ފެނާއި ކާބޯތަކެތި އަދި ޒަރޫރީ އެހެން ސާމާނު ހުސްވަމުންދާ ކަމުގައި އޮފިޝަލުން ވިދާޅުވެއެވެ.
އެ މީހުންނަށް އިންސާނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭން ބޭރު ޤައުމުތަކުން ދަނީ މަޣްރިބުގެ ސަރުކާރަށް އެހީވަމުންނެވެ. އެ ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ޤަޠަރު، ސްޕެއިން، އެކުވެރި ޢަރަބި ޢިމާރާތް (ޔޫ.އޭ.އީ)، އިނގިރޭސިވިލާތް، ފަރަންސޭސިވިލާތް، އިޓަލީވިލާތް އަދި އެމެރިކާ ހިމެނެއެވެ.
މަޣްރިބަށް މިފަދަ ނުރައްކާތެރި ބިންހެލުމެއް އެންމެ ފަހުން އައިސްފައި ވަނީ 1960 ވަނަ އަހަރުއެވެ. ރިކްޓަރ މިންގަނޑުން 6.7ގެ ބާރުމިނުގައި ރެކޯޑު ކުރެވިފައިވާ އެ ބިންހެލުން އައިސްފައި ވަނީ އަޣަދީރަށެވެ. އެ ބިންހެލުމުގައި 12,000 މީހުން މަރުވިއެވެ.