ތުރުކީވިލާތާއި ސޫރިޔާއަށް އައި ބާރުގަދަ ބިންހެލުމަށް ފަހު 100 ގަޑިއިރު ފާއިތުވެގެން ދިޔައީއެވެ. ނަމަވެސް، ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އަދިވެސް ތާށިވެފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ހާހުން ގުނައިލެވޭނެ ކަމުގައި އޮފިޝަލުން ދަނީ ވިދާޅުވަމުންނެވެ. އެ މީހުން ދިރިތިއްބާ ސަލާމަތް ކުރެވޭނެ ކަމުގެ އުންމީދު ވަނީ ފަނޑުވެފައެވެ. ނަމަވެސް، އިތުރު ބަޔަކު ވަނީ ސަލާމަތް ކުރެވިފައެވެ. އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންނާއި ކުޑަކުދިންނެވެ.
ތުރުކީވިލާތުގެ ދެކުނުގައިވާ ގަޒިއެންޓެޕް ސަރަޙައްދަށް ރިކްޓަރ މިންގަނޑުން 7.8ގެ ބާރުމިނުގައި އައި ބިންހެލުމުގެ އަސަރު ސޫރިޔާގެ އިރުމައްޗަށް ވެސް ކުރިއެވެ. ވެއްޓުނު ޢިމާރާތްތަކުގެ ޢަދަދު 60,000 އަށްވުރެ އިތުރެވެ. ޖަނަވަރީ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ދަންވަރުގެ ވަގުތުގައި ބިންހެލުން އައިސްފައި ވަނީ އެންމެން އަރާމު ނިދީގައި ތިއްބައެވެ. ކުޑަ ވަގުތުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ބައެއް ރަށްތައް މުޅިންހެން ވަނީ ސުންނާފަތިވެފައެވެ.
ޢިމާރާތެއްގެ ދަށުވެފައި ފެންފޮދެއް ނެތި، ގަދަ ފިނިން ސަލާމަތްވެވޭނެ ގޮތެއް ނެތި އެތައް ގަޑިއިރެއް ފަހުން، ތުއްތު އަންހެން ކުއްޖެއް ވަނީ ސަލާމަތް ކުރެވިފައެވެ. ހެލެން އިނިތިޒަނޮގްލޫއަކީ އެންމެ ހަތް މަހުގެ ތުއްތު ކުއްޖެކެވެ. އޭނާ ފެނިފައި ވަނީ، ބިންހެލުމުގައި ސުންނާފަތިވި ތުރުކީވިލާތުގެ ރަށެއް ކަމުގައިވާ ޙަތޭއިންނެވެ. އޭނާގެ މައިންބަފައިން ސަލާމަތް ކުރެވުނު ކަން އަދި ސާފެއް ނޫނެވެ. އިނިތިޒަނޮގްލޫ މިހާރު އޮތީ ހޮސްޕިޓަލެއްގައެވެ. ހާޅު ރަނގަޅެވެ.
ދެން އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުންވި އެއް ރަށަކީ ތުރުކީގެ ކަހްރަމަންމަރާސްއެވެ. އެ ރަށުގައި ވެއްޓި، ސުންނާފަތިވެފައިވާ ޢިމާރާތެއްގެ ކޮންކްރީޓްތަކާއި ގައުކުނޑިތަކުގެ ދަށުން އުމުރުން 12 އަހަރުގެ ކުއްޖެއް ވަނީ ސަލާމަތް ކުރެވިފައެވެ. އޭނާ ދިރިހުއްޓާ ފެނުނީ، އެހެން ޤައުމުތަކުން ތުރުކީވިލާތަށް ފޮނުވާފައިވާ ޓީމުތަކަށެވެ. އެކި ޤައުމުތަކުގެ ޓީމުތަކުން ދަނީ، ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ.
ތުރުކީވިލާތުގެ ދެކުނުގައިވާ އަންތަކްޔާގައި ވެއްޓިފައިވާ ޢިމާރާތެއްގެ ދަށުން ދިރިހުއްޓާ ފެނުނީ މެލްދާ އަދްތާސް ކިޔާ އަންހެން ކުއްޖެކެވެ. "އޭނާ އޮތީ ފާރެއްގެ ދަށުވެފައި. އޭނާ ހޯދަން ކުރަމުންދިޔަ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން އޭނާގެ އަޑު އިވުނީ 80 ގަޑިއިރު ފަހުން. މާތް الله އަށް ޙަމްދުކުރަން،" މެލްދާގެ ބައްޕަ ބުންޏެވެ. އޭނާ ސަލާމަތް ކުރެވުނީ އެތަކެއް ގަޑިއިރުގެ ބުރަ މަސައްކަތުންނެވެ. އޭނާގެ ޢާއިލާގެ އެހެން މެންބަރުންގެ ހިލަމެއް ނެތެވެ.
ސޫރިޔާއިން ވެސް ފެންނަމުން ދަނީ މި ފަދަ މަންޒަރުތަކެވެ. އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުން ލިބިފައިވާ އެއް ރަށަކީ ޒަމާންވީ ޙަލަބެވެ. ޙަލަބުގެ ރަށެއް ކަމުގައިވާ ޖިންދީރިސްގައި ވެއްޓިފައިވާ ޢިމާރާތެއްގެ ދަށުން ދެބަފައިން ވަނީ ސަލާމަތް ކުރެވިފައެވެ. އެ މީހުން ފެނިފައި ވަނީ ބިންހެލުން އައިތާ ހަތަރު ދުވަސް ފަހުންނެވެ. އިތުރު މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް ސޫރިޔާގައި ވެސް ހުއްޓުމެއް ނެތި ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.
ބިންހެލުމުގެ ކުރިން ވެސް ސޫރިޔާގެ ގިނަ ރައްޔިތުން ދިރިއުޅެމުން ގޮސްފައި ވަނީ ބިކަ ހާލުގައެވެ. 12 ވަރަކަށް އަހަރުވީ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައަށް ފަހު، އެ ޤައުމުގައި ރެފިޔުޖީންގެ ގޮތުގައި ދިރިއުޅެމުންދާ މީހުންގެ ޢަދަދު 4 މިލިޔަނަށްވުރެ އިތުރެވެ. އަދި، ބިންހެލުމާ އެކު އެ މީހުން މި ވަނީ އިތުރަށް ނިކަމެތިވެފައެވެ.
ސޫރިޔާގައި ހަތިޔާރުއެޅި ޖަމާޢަތްތަކުގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކަށް އެހީގެ ސާމާނު ވަނީ ފޮނުވަން ފަށާފައެވެ. އެހީގެ ސާމާނު ހިފައިގެން ތުރުކީވިލާތުން ދަތުރުކުރި ފުރަތަމަ ހަ ޓްރަކް މިހާރު ވަނީ އެ ޤައުމަށް އެތެރެވެފައެވެ. ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އެހީގެ ސާމާނު ފޯރުކޮށްދޭން މިހާރު ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. އެ މީހުންނަށް އެހީ ފޮނުވާފައި ވަނީ އ.ދ.އިން އިންތިޒާމު ކޮށްގެންނެވެ.
ނަމަވެސް، ފިނިހޫނުމިން ދަށަށް ދިޔުމުގެ ސަބަބުން ދެ ޤައުމަށް ވެސް ވަނީ ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިވެފައެވެ. ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ މީހުން، ގަދަ ފިނީގައި، ބޯނެ ފެންފޮދެއް ނެތި، އެހާ ގިނައިރު ދިރިއޮންނާނެ ކަމުގެ އުންމީދު ދަނީ ފަނޑުވަމުންނެވެ. ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުވެފައިވާ މީހުން އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. ސަލާމަތް ކުރެވުނު މީހުންނާއި، ގެދޮރު ސުންނާފަތިވެ، މަގުމަތީގައި ރޭތައް ގުނަމުންދާ މީހުންގެ ފުރާނަ ސަލާމަތްކޮށްދިނުމަކީ ވެސް އޮތް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއްގެ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގެ ޞިއްޙަތު ޖަމުޢިއްޔާ (ޑަބްލިޔު.އެޗް.އޯ)އިން ސިފަކުރެއެވެ.
ޖަނަވަރީ 6 ވަނަ ދުވަހު ރިކްޓަރ މިންގަނޑުން 7.8ގެ ބާރުމިނުގައި އައި ބިންހެލުމުގެ ގަޑިއިރުތަކެއް ފަހުން، 7.5ގެ ބާރުމިނުގައި އިތުރު ބިންހެލުމެއް ވެސް އައެވެ. ތުރުކީވިލާތުން ބުނީ އެ ޤައުމުގައި މަރުވެފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 18,000 އަށްވުރެ ގިނަ ކަމުގައެވެ. އަދި، ސޫރިޔާގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 4،000 އަށްވުރެ އިތުރުވެފައެވެ. މިއީ، 1999 ވަނަ އަހަރު ތުރުކީވިލާތަށް އައި ބާރުގަދަ ބިންހެލުމުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދަށްވުރެ އިތުރު ޢަދަދެކެވެ.