ތުރުކީވިލާތުގެ ދެކުނާއި ސޫރިޔާގެ އުތުރުގެ ސަރަޙައްދަށް ބާރުގަދަ ބިންހެލުމެއް އައިސްފައިވަނީ ފެބްރުއަރީ 6ގެ ދަންވަރުގެ ވަގުތުގައެވެ. ގިނަ މީހުން ގެތަކުގައި ނިދާފައި ތިބި ވަގުތުގައެވެ. ރިކްޓަރ މިންގަނޑުން 7.8ގެ ބާރުމިނުގައި އައި ބިންހެލުމާ އެކު ޢިމާރާތްތައް ފުނޑުފުނޑުވިއެވެ. ވެއްޓި ސުންނާފަތިވިއެވެ. ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު އަދިވެސް ތިބީ ތާށިވެފައެވެ.
މި ބިންހެލުމުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު މިހާރު ވަނީ 19,000 އަށްވުރެ މައްޗަށް އަރާފައެވެ. ވެއްޓިފައިވާ ޢިމާރާތްތަކުގެ ކޮންކްރީޓްތަކުގެ ދަށުވެފައިވާ އެތަކެއް ހާސް މީހުންނަށް ހޯދައި، އެ މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް އޮފިޝަލުން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. އެ މީހުންނަށް އެހީވުމަށް ޢާންމުން ދަނީ ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. ޢާއިލާގެ މެންބަރެއް ނުވަތަ އަވަށްޓެރިއެއް ދިރިހުއްޓާ ފެންނާނެ ކަމުގެ އުންމީދުގައެވެ. ނަމަވެސް، ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އެ މީހުން ތާށިވެފައި ތިބޭތާ މިހާރު 72 ގަޑިއިރަށްވުރެ ގިނަ ވަގުތު ފާއިތުވެއްޖެއެވެ. ބޯލާނެ ފެންފޮދެއް ނެތިއެވެ. ކާ އެއްޗެއް ނުލިބިއެވެ. ގަދަ ފިނީގައެވެ. އެއްވެސް ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތިއެވެ. ބިންހެލުމުގެ އަސަރު އެންމެ ބޮޑަށް ކޮށްފައިވާ ތުރުކީވިލާތުގެ ގަޒިއެންޓެޕްގެ ފިނިހޫނުމިން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުގައި މައިނަސް 7 ޑިގްރީ ސެލްސިއެސްއަށް ވަނީ ދަށްވެފައެވެ.
ތުރުކީވިލާތުގެ ދެކުނުގައިވާ ގަޒިއެންޓެޕް ކައިރިއަށް އައި ބިންހެލުންތަކުގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 23 މިލިޔަނަށްވުރެ އިތުރުވާނެ ކަމުގައި ދުނިޔޭގެ ޞިއްޙަތު ޖަމުޢިއްޔާ (ޑަބްލިޔު.އެޗް.އޯ)އިން އަންދާޒާ ކުރެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުން ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައި ތިބޭތާ 72 ގަޑިއިރަށްވުރެ ގިނަ ވަގުތު ފާއިތުވީއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުން ދިރިތިއްބާ ފެންނާނެ ކަމުގެ އުންމީދު ދަނީ ފަނޑުވަމުންނެވެ.
މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ މީހުން މިހާރު ހަނގުރާމަ ކުރަމުންދަނީ ވަގުތާ ދެކޮޅަށް ކަމުގައި އެ މީހުން ބުނެއެވެ. ތުރުކީވިލާތުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ އިސްލާމިކް ރިލީފް ޖަމުޢިއްޔާގެ މެންބަރެއް ކަމުގައިވާ ސަލާޙް އަބޫޣުލަސީމް ވިދާޅުވީ ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުން ދިރިތިބި މީހުން އަދިވެސް ފެންނަމުންދާ ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް، ސަލާމަތް ނުކުރެވި ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ މީހުން ހޭދަކުރާ ކޮންމެ މިނެޓަކީ، އެތަކެއް ބަޔެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލިގެންދާ މިނެޓެއް ކަމުގައި އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި، ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުވެފައި ތިބި މީހުންނަށް މިހާރު އޮތް އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލަކީ ފިނިހޫނުމިން ދަށްވުން ކަމުގައި އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
"ކުރިއަށް އޮތީ ވެސް ބަނަ ދުވަސްތަކެއް. އަނދިރި ދުވަސްތަކެއް. ސަލާމަތް ކުރެވުނު މީހުންނާއި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް ސާފު ބޯފެން ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ އެންމެ މުހިންމު މަސައްކަތް. ސާފު ބޯފެން ނުލިބޭ ނަމަ، ބަލިތައް ފެތުރިގަންނާނެ. އަދި، އިތުރު ބަޔެއްގެ ފުރާނައަށް ނުރައްކާވާނެ،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ތުރުކީވިލާތަށް ވުރެ، ސޫރިޔާގެ ރައްޔިތުން ދިރިއުޅެމުންދަނީ ނިކަމެތި ހާލެއްގައި ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ސޫރިޔާގައި ވެއްޓިފައިވާ ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އެތަކެއް ސަތޭކަ ޢާއިލާތަކެއް އަދިވެސް ތާށިވެފައިވާ ކަމުގައި، އެ މީހުން ސަލާމަތް ކުރަން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ވައިޓް ހެލްމެޓްސް ޖަމުޢިއްޔާއިން ބުނެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުން ދިރިތިއްބާ ސަލާމަތް ކުރެވޭނެ ކަމުގެ އުންމީދު ފަނޑުވަމުންދާ ކަމަށް ވެސް އެ ޖަމާޢަތުން އިންޒާރު ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް، ސޫރިޔާއިން އުފާވެރި ޚަބަރެއް ވެސް މިއަދު މި ވަނީ ލިބިފައެވެ. އެއީ، ހަނގުރާމަވެރިންގެ އަތްދަށުގައި އޮތް ސަރަޙައްދުތަކަށް އެހީގެ ސާމާނު ފޯރުކޮށްދޭން ފެށި ޚަބަރެވެ. ސޫރިޔާގެ ހުޅަނގުއުތުރުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކަށް އެހީ ހިފައިގެން ދަތުރުކުރި ލޮރީތައް ވަނީ އެތެރެވާން ފަށާފައެވެ. އެ ތަކެތި، އެ ސަރަޙައްދަށް ގެންގޮސްފައި ވަނީ ތުރުކީ މަގުންނެވެ.
ބިންހެލުމުގައި އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުންވެފައިވާ އެއް ސަރަޙައްދު ކަމުގައިވާ އިދްލިބްގެ ބާބް އަލް-ހަވާއަށް އެހީ ހިފައިގެން ހަ ލޮރީ ދަތުރުކޮށްފައިވާ ކަމުގައި އޮފިޝަލުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެ ސަރަޙައްދަށް އެހީ ފޯރުކޮށްދޭން މީގެ ކުރިން ކުރި މަސައްކަތްތައް ވަނީ، އެ ސަރަޙައްދަށް ދަތުރުކުރަން އޮންނަ މަގުތައް ހަލާކުވުމުގެ ސަބަބުން ކާމިޔާބު ނުވެފައެވެ. ބިންހެލުމުގައި ސޫރިޔާއިން މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 1,900 އަށްވުރެ މައްޗަށް އަރާ ކަމުގައި ވެސް އޮފިޝަލުން ވިދާޅުވެއެވެ. ބިންހެލުން އައުމުގެ ކުރިން ވެސް ސޫރިޔާގެ އާބާދީގެ ބޮޑު އިންސައްތައެއް ދިރިއުޅެމުން ދިޔައީ ނިކަމެތި ހާލުގައެވެ. ރެފިޔުޖީންގެ ގޮތުގައެވެ. އެ ޤައުމުގައި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ 4.1 މިލިޔަނަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ތެރޭގައި ގިނައީ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންނެވެ.
ޑަބްލިޔު.އެޗް.އޯ.އިން ބުނީ، ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ މީހުންނެކޭ އެއް ފަދައިން، ގެދޮރު ނެތި މަގުމަތިވެފައިވާ މީހުންގެ ފުރާނައަށް ވެސް ނުރައްކާވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. ބިންހެލުމާ ގުޅިގެން ގެދޮރުނެތިފައިވާ އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު މި ވަގުތު ދިރިއުޅެމުން ދަނީ މަގުތަކުގެ މަތީގައެވެ. ނުވަތަ، ހުސް ބިންތަކުގައެވެ. ވަގުތީ ހިޔާތަކުން އެންމެންނަށް ޖާގައެއް ނުލިބެއެވެ. ޑަބްލިޔު.އެޗް.އޯ.ގެ އޮފިޝަލެއް ކަމުގައިވާ ރޮބަރޓް ހޮލްޑެން ވިދާޅުވީ، މަގުތަކުގައި މީހުން ދިރިއުޅެމުން ދަނީ ހޫނު ހޯދާނެ އެއްވެސް ވަސީލަތެއް ނެތި ކަމުގައެވެ. ސާފު ބޯފެނާއި، ކާބޯތަކެއްޗާއި، ތެލާއި، ކަރަންޓާ ނުލައި ކަމުގައެވެ. އަދި، މުވާސަލާތު ކުރާނެ ގޮތެއް ވެސް ނެތި ކަމުގައެވެ. ފިނިހޫނުމިން ދަށްވުމަކީ މި ވަގުތު އެ މީހުންނަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލުގެ ގޮތުގައި އޭނާ ސިފަކުރެއްވިއެވެ. އެ މީހުންގެ ފުރާނަތައް ސަލާމަތް ކުރަން ވެސް ތުރުކީވިލާތާއި ސޫރިޔާއަށް ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަން ޖެހޭ ކަމުގައި އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެން ނޫން ނަމަ، ބަލިމަޑުކަމާއި ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ އިތުރު ކާރިސާތައް ކުރިމަތިވުމުގެ ފުރުޞަތު ވަރަށް ބޮޑު ކަމުގައި ވެސް އޭނާ އިންޒާރު ކުރެއްވިއެވެ.
ތުރުކީވިލާތާއި ސޫރިޔާގައި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އެހީވެ، ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުވެފައިވާ މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް އެހީތެރިވުމަށް ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން ވަނީ ޓީމުތައް އެ ދެ ޤައުމަށް ގޮސްފައެވެ. އަދި، އެކި ޤައުމުތަކުން ދަނީ އެހީ ފޮނުވަމުންނެވެ.