ރާއްޖެއަކީ ނިސްބަތުން ކުދި ވިޔަފާރިތައް ގިނަ ޤައުމެކެވެ. ކޯވިޑް-19ގެ ޙާލަތާއި ގުޅިގެން އަމިއްލައަށް ކުރިއަށްގެންދެވޭ، ފަންނުވެރިކަމާގުޅޭ ކުދި ވިޔަފާރިތަކަށް މީހުން ވަންނަން ފެށި މިންވަރުވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށްވެސް އިތުރުވެފައެވެ. އަރޓް އެންޑް ކްރާފްޓް ނުވަތަ އަތްތެރި މަސައްކަތާ، އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯމްތަކުގައި މިއުޒިކާ ޕަރފޯމިނގް އަރޓްސްއާ، ކުރެހުމުގެ ކުދި ވިޔަފާރިތަކަށް ގިނަ ބަޔަކުވަނީ ވަދެފައެވެ.
ފަންނުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ރާއްޖޭގައި ފުޅާވެގެން އައިނަމަވެސް، މިމަސައްކަތަކީ މުޖުތަމަޢު ބަލައިގަންނަފަދަ، ނުވަތަ ފަންނުވެރިންނަކީ މުޖުތަމަޢުގެ އިޙްތިރާމު ލިބިގެން މަސައްކަތްކުރާ ބަޔަކަށް ހެދުމަށް ގޮންޖެހުންތައްވަނީ ކުރިމަތިވެފައެވެ. މިއީ މިދާއިރާގައި ގިނަދުވަހު މީހުން ހަރުނުލާ އެއް ސަބަބުވެސްމެއެވެ. އަދި ދާއިމީކޮށް އާމްދަނީ ލިބޭނެ މަގެއްވެސް އެކަށީގެންވާ ގޮތުގައި ފަހިވެފައެއް ނޯވެއެވެ.
ފަންނުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ ފަންނުވެރިންގެ މަސައްކަތްތަކަށް ބާރުލިބޭ ޤާނޫނެއް ނެތުމެވެ. ކޮޕީ ރައިޓްސްފަދަ ބައެއް ޤާނޫނުތައް ހުރިނަމަވެސް، މި ޤާނޫނުތަކަކީ ޒަމާނަށް ފައްތަން ޖެހިފައިވާ ޤާނޫނުތަކެވެ.
ފަންނުވެރިންނަކީ ބާރުލިބިގެން މަސައްކަތްތަތްކުރާ ޕްރޮފެޝަނަލް ބަޔަކަށް ހެދުމަށް ނެޝަނަލް ސެންޓަރ ފޯރ ދި އަރޓްސްގެ ފަރާތުންވަނީ "ފަންނުވެރިންގެ ޙައްގުތައް ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ޤާނޫނު" އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައެވެ. މިއީ ފަންނުވެރިންގެ ޙައްގުތައް ޚިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގައި އަންނަ މިފަދަ ފުރަތަމަ ޤާނޫނެވެ.
އެންސީއޭއިން މަސައްކަތް ފަށާފައިވާ ފަންނުވެރިންގެ ޤާނޫނަކީ ޔުނެސްކޯގެ "ސްޓޭޓަސް އޮފް ދި އަރޓިސްޓް" އަސްލަކަށް ބަލައިގެން، އެ ޖަމިއްޔާގެ ޤައުމުތަކުގައި މި ދާއިރާއިން ހަދާފައިވާ ޤާނޫނުތައް އަސްލަކަށް ބަލައިގެން ހަދާ ޤާނޫނެވެ. ޤާނޫނުގެ ޑްރާފްޓް އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތް ނެޝަނަލް ސެންޓަރ ފޯރ ދި އަރޓްސްގެ ފަރާތުން މިހާރުވަނީ ފަށާފައެވެ.
މި މަސައްކަތާ ގުޅޭގޮތުން މަޢުލޫމާތު ދެއްވަމުން ފަންނާއި ސަޤާފަތާ ތަރިކައިގެ ވުޒާރާގެ ޑިރެކްޓަރ ކޮމިއުނިކޭޝަންސް އިސްމާއިލް ނާއިލް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ ޤާނޫނުގެ ފުރަތަމަ ޑްރާފްޓް އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ބަޔަކާ ހަވާލުކޮށްގެން ފަށައިގެން ކުރިއަށްދާކަމަށެވެ. މި ޑްރާފްޓް އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށްދަނީ ފަންނީ ދާއިރާގެ އެކި ފަރާތްތަކުގެ ޚިޔާލު ހޯދައިގެންނެވެ. ނާއިލް ވިދާޅުވީ ފުރަތަމަ ޑްރާފްޓްގެ މަސައްކަތް ނިންމައި ފައިނަލް ޑްރާފްޓެއް އެކުލަވާލުމުގެ ކުރިންވެސް، ޑްރާފްޓަށް ފަންނާނުންގެ ޚިޔާލަށް ހުޅުވާލާނެކަމަށެވެ.
މި ޤާނޫނާއެކު ފަންނުވެރިންނާމެދު މުޖުތަމަޢު ދެކެމުން އަންނަ ގޮތާއި، ފަންނުވެރިންގެ މަސައްކަތަށް އިޤްތިޞާދީގޮތުން ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަން ހޯދުމުގައިވެސް ބާރަކަށްވެގެންދާނެއެވެ. ޤާނޫނުގައި ހިމަނާ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، ފަންނުވެރިންނަކީ ކޮންބައެއްކަން ކަނޑައެޅުމާއި، ކޮޕީ ރައިޓްސް ހަރުދަނާކުރުމާއި ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދައިދިނުމާގުޅޭ ބައިތައްވެސް ހިމެނެއެވެ.
"މީގެއިން އިނގޭނެ ފަންނުވެރިންނަކީ ކޮބައިކަން. ސޯޝަލް އަދި އިކޮނޮމިކަލީވެސް ކުރިއެރުން އަންނާނެ. މިހާރު ވަރަށް އުނދަގޫ ވިޔަފާރިއަށް ބޭނުންވާ ލޯނެއް ނަގަން. ފައިނޭންސްއެއް ނުލިބޭ. ޤާނޫނާއެކު ޕްރޮފެޝަނަލް މަސައްކަތްތެރިންތަކެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރާ ބަޔަކަށް ފަންނުވެރިން ހެދޭނެ." ނާއިލް ނަޝީދު ވިދާޅުވިއެވެ.
އެންސީއޭއިންދަނީ ފަންނުވެރިންގެ ދަފްތަރެއް އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތްވެސް ކުރަމުންނެވެ. މީގެތެރޭގައި ކުރަހާ މީހުންނާއި، މިއުޒިޝަނުންނާއި، ޕަރފޯމިން އަރޓްސްއާއި އަތްތެރި މަސައްކަތްތައް ކުރާ މީހުންނަށްވެސް ރަޖިސްޓްރީވުމަށްވަނީ ހުޅުވާލާފައެވެ.
ފަންނުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ކުރިއެރުވުމަށް ބޭނުންވާ ތަމްރީންތައް ކުރިއަށްގެންދިއުމާއި، އަދި ރާއްޖޭގެ ފަންނުވެރިންގެ ހުނަރު ދައްކާލުމަށް ރާއްޖެއިން ބޭރުން ފުރުޞަތުތައް ހޯދައިދިނުމުގެ މަސައްކަތްވެސް އެންސީއޭއިންދަނީ ކުރަމުންނެވެ.