ކްރެޑިޓް ރޭޓިން: ދައްކުވައިދެނީ އިޞްލާޙީ ފިޔަވަޅުތައް ބަލައިގަނެފައިވާކަން!

ދައުލަތުގެ މާލީ ހާލަތު ދަށްވެ، ކްރެޑިޓް ރޭޓިންގް އެޖެންސީތަކުން ރޭޓިންއަށް ބަދަލު ގެންނަ މައިގަނޑު ބޮޑު އެއް ސަބަބަކީ ދުރާލާ އަޅަން ޖެހޭ އިސްލާހީ ފިޔަވަޅުތަކެއް ނޭޅުމެވެ. އެކަން ބޭރުގެ މާލީ އިދާރާތަކުގެ ރިޕޯޓުތަކުން އެނގެއެވެ.

ކޯވިޑުގެ ހާލަތާއެކު ދައުލަތުގެ މާލީ ހާލަތު އިންތިހާއަށް ދަށަށް ދިޔައެވެ. ޤައުމުގެ މާލީ ހާލަތު ވެއްޓިފައި އޮތް ފުން އަނދަވަޅުން ނަގަން ބޮޑެތި އިސްލާހީ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅަން މަޖުބޫރުވިއެވެ. ނަމަވެސް މިފިޔަވަޅުތައް އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ތަންފީޒުކުރެވުނު ތަނެއް ފެނިގެން ނުދެއެވެ.

ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުގައި 2023 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ޖީއެސްޓީއަށް ބަދަލު ގެނައެވެ. ނަމަވެސް ކޯވިޑުގެ ހާލަތުން ފާހަގަކުރެވުނު ފިސްކަލް ހިރާސްތައް ކުޑަކުރަން އަޅަންޖެހުނު އެންމެ މުހިންމު ފިޔަވަޅު ކުރީ ސަރުކާރު ނިމުނުއިރުވެސް އަޅަފައެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ބަޖެޓުތަކުގައި އަދި މާލީ ވުޒާރާގެ އެކި ރިޕޯޓުތަކުގައި ގެންނަން ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހުތަކެވެ.

އެގޮތުން އަހަރު ފިއުލް ސަބްސިޑީ ކުޑަކޮށް ސީދާ ދެވޭ ސަބްސިޑީ ނިޒާމަކަށް ބަދަލުކުރުމާއި، އާސަންދައިގެ ޚަރަދުތައް ކުޑަކުރުމަށް ބަދަލުތަކެއް ގެނައުމުގެ އިތުރުން ޕޭ ހަރމަނައިޒޭޝަންއަށް ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ މިންވަރަށް އެ ޚަރަދުނުކޮށް ހިފަހައްޓަން ބަޖެޓުގައި ހިމެނިއެވެ. ނަމަވެސް އަހަރު ނިމިގެން ދިޔައިރު، ސަބްސިޑީ ނިޒާމަށް ބަދަލެއް ނުގެނެވުނުއިރު، އާސަންދައިން ކުރާ ޚަރަދު ވީ އިތުރެވެ. އަދި ބަޖެޓު ޚަރަދުތައް ބޮޑުވެ، ބަޖެޓު އިތުރަށް ސަޕްލިމެންޓުވެސް ކުރަންޖެހުނެވެ.

ޚަރަދުތައް ކުޑަކުރުމުގެ ސިޔާސަތުތައް ކުރީ ސަރުކާރުން ތަންފީޒުނުކޮށް ހުރުމުގެ ސަބަބުން ދައުލަތުގެ ޚަރަދުތައް އާމްދަނީއާ ނުބައްދަލު މިންވަރަށް އިތުރުވެ، އެ ޑެފިސިޓް ފޫބެއްދުމަށް ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ނަގަން ޖެހޭ ދަރަނީގެ އަދަދު އިތުރުވި ކަމަށް މާލީ ވުޒާރާއިން މީގެ ކުރިން ވިދާޅުވިއެވެ. މީގެ ސަބަބުން ފިސްކަލް އަދި ދަރަނީގެ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން ގެއްލިފައިވާއިރު މެދުރާސްތާގައި ދަރަނި އަދާނުކުރެވުމުގެ ހިރާސް އިންތިހާއަށް އުފުލިފައިވާކަން އައިއެމްއެފުން 2022 ވަނަ އަހަރު ފާހަގަކުރިއެވެ.

ކުރީގެ ސަރުކާރުން ރޭޓިން ދައްވެގެން ދިޔަ ހާލަތުގައި އޭރުގެ މާލީ ވަޒީރު ވިދާޅުވެފައިވަނީ ރޭޓިންގްތަކަށް ބަދަލު ގެނެސްފައިވަނީ އޭރުގެ އިޤްތިޞާދީ ޙާލަތަށް ރިޔާއަތްނުކޮށްކަމަށެވެ. އޭރުގެ މާލީ ވަޒީރު ވަނީ ހާލަތު ރަނގަޅުވެގެންދާނެ ކަމުގެ ޔަޤީންކަން ދެއްވާފައެވެ. ނަމަވެސް ވެރިކަން ނިމިގެން ދިޔައިރުވެސް، ގެންނާނެ ކަމަށް ފާހަގަކުރި ބަދަލުތަކެއް، އަދި އިޤްތިޞާދީ އެއްވެސް އިޞްލާހެއް ފެނިގެން ގޮސްފައެއް ނުވެއެވެ. މިއާއެކު ރޭޓިން އޭޖެންސީތަކުން ރާއްޖޭގެ ރޭޓިން ދަށްކުރިއެވެ.

ޙާލަތު ބަދަލުވާކަމުގެ އުންމީދެއް

ނަމަވެސް އަދުގެ ސަރުކާރަށް އެއް އަހަރުވީއިރު، ހާލަތު ބަދަލުވަމުންދާ ކަމުގެ އުންމީދު މިވަނީ ލިބިފައެވެ. މިކަން މޫޑީސްގެ ރޭޓިންއަށް ގެނައި ބަދަލުން އެނގެއެވެ. މޫޑީސްއިން މިދިޔަ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ރާއްޖޭގެ ކްރެޑިޓް ރޭޓިން ސީއޭއޭ2 އަށް ބަދަލުކުރިއެވެ. ނަމަވެސް އަންގާރަ ދުވަހު މޫޑީސްއިން ވަނީ މިހާރު ދީފައިވާ ރޭޓިންއަށް ބަދަލެއް ނުގެނެސް ދަމަހައްޓާފައެވެ.

މޫޑިސްއިން ރާއްޖެއަށް ދީފައިވާ ކްރެޑިޓް ރޭޓީން ސީއޭއޭ1 އިން ސީއޭއޭ2 އަށް އެންމެ ފަހުން ބަދަލުކުރި ސަބަބެއް ކަމަށް އޭރު ފާހަގަކޮށްފައިވަނީ، ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުތަކުގައި ނަގާފައިވާ ބޮޑެތި ދަރަނިތައް އިތުރުވުމެވެ. އަދި ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން ޗާޕުކޮށްފައިވާ 8 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ސަބަބުން ބާޒާރުގައި ދައުރުވާ ފައިސާ އިތުރުވެ، ބޭރު ފައިސާއަށް އޮންނަ ޑިމާންޑް އިތުވެ، އެކްސްޗޭންޖް ރޭޓް ދަމަހައްޓަން ގޮންޖެހުންތައް ކުރިމަތިވުމެވެ. ނަމަވެސް މިފަހަރު ކްރެޑިޓް ރޭޓިންގްއަށް ބަދަލު ނުނުގެނެސް ރޭޓިން ދަމަހައްޓާފައިވާއިރު، ސަރުކާރުން މާލީ ހާލަތު ހަރުދަނާ ކުރުމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ.މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ ސަރުކާރުން އަޅުއްވަމުން ގެންދަވާ މުހިންމު ފިޔަވަޅުތައް ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.

މިގޮތުން ސަރުކާރުން މިދިޔަ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު އިންޑިއާއެކު ސޮއިކުރި، ކަރަންސީ ސޮވްޕް އެއްބަސްވުމަކީ މާލީ ހާލަތު ރަނގަޅުކުރުމަށް ކޮށްފައިވާ މުހިންމު ކަމެއްގެ ގޮތުގައިވަނީ ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ޓެކްސް ނިޒާމަށް ގެނެސްފައިވާ އިސްލާހީ ބަދަލުތައް ތަންފީޒުވާން ފެށުންވެސް ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި މީގެ ކުރިން އެއްވެސް ސަރުކާރަކަށް ހައްލު ނުކުރެވި އޮތް ބޭރުފައިސާގެ ރިޒާވު ހަރުދަނާ ކުރުމަށް އަޅާފައިވާ މުހިންމު އަދި ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތައްވެސް ޚާއްޞަގޮތެއްގައިި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

މޫޑީސްއިން ފާހަގަކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ބޭރުފައިސާގެ އަގު އުފުލުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން ފައިސާ ޗާޕްކުރުމެވެ.

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިޤްތިޞާދީ ކޮމެޓީގެ މުޤައްރިރު ފުވައްމަލަކު މެދު ދައިރާގެ މެންބަރު، އަލީ ފަޒާދު ވިދާޅުވީ، މޫޑީސްގެ ރޭޓިން ހިފެހެއްޓުމަކީ ލިބުނު ވަރަށް ބޮޑު ކުރިއެރުމެއްކަމަށެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދު ރަނގަޅުކުރުމަށް ސަރުކާރުން އަޅަމުން އަންނަ ފިޔަވަޅުތައް ބަލައިގަންކަން ހާމަވިކަމެއްކަމަށްވެސް ފަޒާދު ވިދާޅުވިއެވެ.

"

މި ރޭޓިން ހިފެހެއްޓުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިވަގުތު ލިބޭ ވަރަށް ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް. ހަޤީޤަތުގައި ޖައްސަ ޖައްސައިގެން ތިން ވަނަ ފަހަރު އަޅުގަނޑުމެންގެ ރޭޓިން ދަށަށް ދިޔަނަމަ، ދެން އިންވެސްޓަރުންގެ އިތުބާރު ހޯދަން ވަރަށް އުނދަގޫވާނެ ހޯދަން. ނަމަވެސް ސަރުކާރުން މިކަން އިސްލާހު ކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރާކަން މިނިވަން ފަރާތަކުން މިއޮތީ ބުނެފައި. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބޭ ވަރަށް ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް.

ފުވައްމުލަކު މެދުދާއިރާގެ މެންބަރު ޢަލީ ފަޒާދު

ޤައުމެއްގެ ދަރަނި ދެއްކުމުގެ ޤާބިލީއްޔަތުކަން ވަޒަން ކުރާ ކްރެޑިޓް ރޭޓިންތަކަކީ ރާއްޖޭއަށް ބޭރުގެ އެހީތައް ހޯދުމަށް ވަރަށް މުހިންމު ވަސީލަތެކެވެ. މިއީ ރަނގަޅު ރޭޓުތަކެއްގައި ރާއްޖެއަށް އެހީ ހޯދަން ބަލާއިރު، މުހިންމު ކަމަކަށްވާއިރު، މި ރިޕޯޓުތަކުން ޤައުމުގެ މާލީ ދުޅަހެޔޮކަން ވަޒަން ކުރެވެއެވެ. މޫޑީސްގެ ރިޕޯޓުގައި ސަރުކާރުން އަޅަމުންދާ ފިޔަވަޅުތައް ބަލައިގަނެފައިވާއިރު، އަދިވެސް ގިނަ ހިރާސްތަކެއް ހުރިކަން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.

މޫޑީސްއިން ފާހަގަކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި، ރާއްޖެއަށް ދީފައިވާ ކްރެޑިޓް ރޭޓިންގ ކުރިއަށްއޮތް ދުވަސްތަކުގައި އެ މިންގަނޑުގައި ދެމެހެއްޓުން ނުވަތަ މަތިވުން ބިނާވާނީ ރާއްޖެއަށް ބޭރު ފައިސާއިން ފައިނޭންސިންގ ހޯދޭ މިންވަރަށާއި، 2025 ވަނަ އަހަރަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ ބަޖެޓުގައި ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ފިސްކަލް ރިފޯމްތައް ކާމިޔާބުކަމާއެކު ތަންފީޒުކުރުމުގެ މައްޗަށެވެ.

މިކަމާއި ގުޅިގެން މާލީ ވުޒާރާއިން ވަނީ، މޫޑީސްއިން ފާހަގަކޮށްފައިވާ ހިރާސްތައް ބަލައިގަނެ، އިސްލާހީ ބަދަލުތައް ގެންނާނެ ކަމުގެ ޔަޤީންކަން ދެއްވާފައެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދު އިސްލާހު ކުރުމުގެ އެޖެންޑާ ތަންފީޒުވުމަކީ އިޤްތިޞާދީ ކުރިއެރުވުން ހޯދައި، މާލީ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން ކަށަވަރު ކުރެވިގެންދާނެ ކަމެއްކަމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ.