"ސަބްސިޑީއަށް އަހަރަކު 10 ބިލިޔަން ރުފިޔާ، ދެމެހެއްޓެނިވިގޮތެއްގައި ކުރެވޭނެކަމެއް ނޫން"

ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތަކުން ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތްތައް ދިނުމަށް އަހަރަކު 10 ބިލިއަން ރުފިޔާ ސަބްސިޑީއަށް ދައުލަތުން ޚަރަދުކުރަމުންދާކަމަށާއި، މިއީ ދެމެހެއްޓެނިވިގޮތެއްގައި ކުރެވޭނެކަމެއް ނޫންކަމަށް ޢިމާރާތްކުރުމާއި ބިނާރާ ބެހޭ ވަޒީރު ޑރ.ޢަބްދުﷲ މުއްޠަލިބު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. ވަޒީރު ވިދާޅުވީ ދައުލަތުގެ ޚަރަދުތައް އެންމެ ބޮޑުވާ އެއްކަމަކީ އެންމެނަށް އެއްހަމައެއްގައި ދެވޭ ސަބްސިޑީކަމަށާއި އެކަން އިސްލާޙުކުރުމަށް ބަޖެޓުގައި ބޮޑެތި ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާފައިވާކަމަށެވެ.

ރައްޔިތުންނަށް އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ސަރުކާރުގެ އެތައް ކުންފުންޏަކާވަނީ ޙަވާލުކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެ ކުންފުނިތަކުން އަސާސީ ޚިދުމަތް ދިނުމުގައި ސަރުކާރަށް ވަރަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވެފައެވެ. މިކަމަށް ދައުލަތުން ކޮންމެ އަހަރަކު އެތައް ބިލިޔަން ރުފިޔާއެއް ހޭދަކުރެއެވެ. ވުމާއެކު ދައުލަތުގެ ކުންފުނިތަކަށް މިހާރު ދެމުންދާ ސަބްސިޑީތައް އެންމެ ބޭނުންޖެހިފައިވާ ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދެވޭ ނިޒާމަކަށް ބަދަލުކުރުމަށް އަންނަ އަހަރު ދައުލަތުން ލަފާކުރާ ބަޖެޓުގައި ވަނީ ހިމަނާފައެވެ.

ޕީއެސްއެމްނިއުސްގެ ރާއްޖެމިއަދު ޕްރޮގްރާމްގައި ވާހަކަފުޅުދައްކަވަމުން ޢިމާރާތްކުރުމާއި ބިނާރާ ބެހޭ ވަޒީރު ޑރ.ޢަބްދުﷲ މުއްޠަލިބު ވިދާޅުވީ، ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދޭ އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ދައުލަތުން އަހަރަކު 10 ބިލިއަން ރުފިޔާ ސަބްސިޑީގެ ގޮތުގައި ހޭދަކުރަމުންދާކަމަށެވެ. މިއީ ދެމެހެއްޓެނިވިގޮތުގައި މިކަން ކުރެވޭނެގޮތެއް ނޫންކަމަށާއި، މިއީ ދައުލަތަށް އުފުލޭވަރުގެ މާލީ ބުރައެއް ނޫންކަމަށް ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.

ވަޒީރު ވިދާޅުވީ ދައުލަތުގެ ގިނަ ކުންފުނިތަކުން އަމިއްލައަށް އާމްދަނީ ހޯދުމަށް އެކަށީގެންވާ މަސައްކަތެއް ނުކުރާކަމަށާއި، އެކުންފުނިތަކުން ބަރޯސާވަނީ ދައުލަތުގެ ސަބްސިޑީ ނިޒާމަށްކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން އެކަން ބަދަލުކޮށް ކުންފުނިތައް ޒިންމާދާރުކުރުވަން ޖެހޭކަމަށް ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.

"އަސާސީ ޚިދުމަތްދޭ ކުންފުނިތަކަކީ ދައުލަތުން ވަރަށް ބޮޑު ސަބްސިޑީއެއް ދޭ ކުންފުނިތަކެއް. މިސާލަކަށް ފެނަކައަށް ސަރުކާރުން ތެޔޮ ފޯރުކޮށްދޭނީ 7 ރުފިޔާއަށް. މާނައަކީ 14 ރުފިޔާއަށް ތެޔޮ ލީޓަރެއް ލިބޭކަމަށްވާނަ، އެ 7 ރުފިޔާ ދީފަ އަދި ބާކީ 7 ރުފިޔާ ސަރުކާރުން ތެޔޮ ސަބްސިޑީގެ ގޮތުގައި އެސްޓީއޯއަށް ދައްކަނީ. އަދި ވަކި ބޭންޑުތަކެއް ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅާފައިވާތީ އެއީ ކަރަންޓު އުފެއްދުމަށްދާ ޚަރަދަށްވުރެ ކުޑަރޭޓެއްކަމުން ސަރުކާރުން ކަރަންޓު ސަބްސިޑީވެސް އެބަދޭ. އަދި އެއިންވެސް ނުވެގެން ސަރުކާރުން އެބަޖެހޭ މުސާރަ ދިނުމަށް ކެޕިޓަލް އިންޖެކްޝަންގެ ގޮތުގައި ފައިސާދޭން. މިއީ ހަގީގަތުގައި ދައުލަތަކަށް ދިގުމުއްދަތަކަށް ދާއިމީގޮތެއްގައި ކުރެވޭނެކަމެއް ނޫން." ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.

ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ ސަބްސިޑީތައް އެންމެ ޙައްގުވެރި ފަރާތްތަކަށް ލިބޭނެ ނިޒާމެއް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މިކަން ކުރުމުން ކުންފުނިތަކަށްދޭ ސަބްސިޑީން އަހަރަކު 2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ސަލާމަތްކުރެވޭނެކަމަށް އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުގައިވަނީ އަންދާޒާކޮށްފައެވެ.

އެންމެ ބޮޑު ބޭނުމަކީ ސަރުކާރު ކުންފުނިތަކަކީ ދައުލަތަށް ބަރޯސާނުވެ އަމިއްލައަށް ޢާމްދަނީ ހޯދުމުގެ ޤާބިލުކަން ހުރި ތަންތަނަށް ހެދުންކަމަށް ސަރުކާރުން ވިދާޅުވެއެވެ. މިގޮތުން ޚަރަދު ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކުގެ ޚަރަދުތައް ކުޑަކުރުމާއި، ބައެއް ކުންފުނިތައް އުވާލުމާއި، ބައެއް ކުންފުނިތައް އެއްކޮށްލުމަށް ސަރުކާރުންވަނީ ނިންމަވާފައެވެ. ރައްޔިތުންނަށް ދޭންޖެހޭ އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އުފައްދާފައިވާ ކުންފުނިތައް ހިންގުމަށް ޚާއްސަ ޤާނޫނެއް އެކުލަވާލުމަށްވެސްދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.

ސަރުކާރުން ސަބްސިޑީ ނިޒާމު އެއްކޮށް ބަދަލުކުރުމަށް ނިންމާފައިވާއިރު، މި ފިޔަވަޅަކީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާލީ އިދާރާތަކުން ކުރުމަށް ބާރުއަޅަމުން އައިސްފައިވާ ކަމެކެވެ. އެގޮތުން މިހާރު އޮންނަ ސަބްސިޑީ ނިޒާމުގެ ދަށުން އެންމެ ބޭނުންޖެހޭ ފަރާތްތަކަށް އޭގެ ހެޔޮ އަސަރު ނުކުރާ ކަމަށް މާލީ އިދާރާތަކުން ވިދާޅުވެއެވެ.

ވޯލްޑް ބޭންކުން ރާއްޖެއާ ބެހޭގޮތުން ދާދި ފަހުން ނެރުނު ރިޕޯޓުގައިވާ ގޮތުން، ރާއްޖޭގައި ދެވޭ ސަބްސިޑީގެ ގާތްގަނޑަކަށް ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ނުވަތަ 43 އިންސައްތަ ޚަރަދު ކުރަނީ އާބާދީގެ އެންމެ މުއްސަނދި ފަރާތްތަކަށެވެ. އެގޮތުން އާބާދީގެ އެންމެ ތަނަވަސްކަން ލިބިފައިވާ 40 އިންސައްތައަށް މި ސަބްސިޑީތަކުގެ ފައިދާ ލިބޭކަމަށް ވޯލްޑް ބޭންކުން ފާހަގަކުރެއެވެ. މިއީ މިދިޔަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގެ 4.1 އިންސައްތަ ކަމަށް ވޯލްޑް ބޭންކުން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.

ވޯލްޑް ބޭންކުން ފާހަގަކުރި ގޮތުގައި، ސަބްސިޑީއަށް ކުރާ ޚަރަދަށް ބަލާއިރު، ރާއްޖޭގެ އެންމެ މުއްސަނދި މީހުންގެ 10 އިންސައްތައަށް ސަބްސީޑީތަކުގެ 13 އިންސައްތަ ލިބެއެވެ. ނަމަވެސް މިއީ އެފަރާތްތަކަށް ލިބޭ އާމްދަނީގެ އެންމެ 2 އިންސައްތަކަމަށް ވޯލްޑް ބޭންކުގެ ރިޕޯޓުގައި ފާހަގަކުރެއެވެ. އަދި އާބާދީގެ އެންމެ ފަޤީރު 10 އިންސައްތަ މީހުންނަށް ލިބެނީ އޭގެ އެންމެ 8 އިންސައްތަކަމަށްވެސް ރިޕޯޓުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.