އިރާޤުގައި ހަމަޖެހުން ޤާއިމުކުރުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް "ބަޣްދާދު 2"ގެ ނަމުގައި ބޭއްވި ސަމިޓުގެ ބައިވެރިން އެއްބަސްވެއްޖެއެވެ. ޢުރުދުންގެ ރިސޯޓު ރަށެއް ކަމުގައިވާ ސުވެއިމާގައި ބޭއްވި ސަމިޓުގައި މެދުއިރުމަތީގެ ޤައުމުތަކުގެ އިތުރުން އިރާޤަށް އެކި ދާއިރާތަކުން އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ޤައުމުތަކުން ބައިވެރިވިއެވެ. ބައްދަލުވުމުގެ ބައިވެރިންގެ ތެރޭގައި ފަރަންސޭސި ވިލާތުގެ އިތުރުން ވިލާތުގެ އިއްތިހާދުގެ ޤައުމުތައް ވެސް ހިމެނެއެވެ.
ބައްދަލުވުމުގައި ބައިވެރިވި ޤައުމުތަކުގެ މަންދޫބުން ވަނީ އިރާޤަށް އެންމެ ބޮޑަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ދެ ޤައުމު، އަދި އިރާޤާ އެންމެ ގާތް ގުޅުމެއް ބާއްވަމުންދާ ދެ ޤައުމު ކަމުގައިވާ އެމެރިކާއާއި އީރާނުގެ ނުފޫޒުން އެއްކިބާވުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށް އިރާޤުގެ ސަރުކާރަށް ގޮވައިލާފައެވެ. މި ސަމިޓު ބާއްވާފައި މި ވަނީ، އިރާޤުގައި އައު ސަރުކާރެއް އެކުލަވައިލާ، ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުންތަކަށް ނިމުމެއް ގެނައުމަށް މަސައްކަތްތަކެއް ފަށާފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ.
ދެވަނަ ބަޣްދާދު ސަމިޓު އިންތިޒާމު ކޮށްފައި ވަނީ ފަރަންސޭސި ވިލާތުގެ ރައީސް އެމަނުއެލް މެކްޚޯންގެ އިސްނެންގެވުމުގެ މަތިންނެވެ. މި ސަމިޓުގެ ފުރަތަމަ ބައްދަލުވުން ބާއްވާފައި ވަނީ 2021ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓު މަހު އިރާޤުގައެވެ. އިރާޤަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ އިތުރުން، ސަރަޙައްދީ މައްސަލަތައް ހައްލު ކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ވެސް މި ސަމިޓުތަކުގައި މަޝްވަރާކޮށްފައިވެއެވެ.
ޢުރުދުންގެ ސަމިޓުގެ ބައިވެރިން ވަނީ އިރާޤުގައި ހަމަޖެހުން ޤާއިމުކޮށް، އެ ޤައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތު ހިމާޔަތް ކުރުމުގެ އިތުރުން، ޑިމޮކުރަސީ ޤާއިމު ކުރުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކަށް އެހީތެރިކަމާއި އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް އެއްބަސްވެފައެވެ. އަދި، ސަރަޙައްދީ މައްސަލަތައް ހައްލު ކުރުމަށް އިރާޤުން އިސްނަގައިގެން މަޝްވަރާތަކެއް ބޭއްވުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކަށް އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް ވެސް ޤައުމުތަކުން ވަނީ އެއްބަސްވެފައެވެ.
މި ސަމިޓަކީ، އިރާޤޫގެ އައު ބޮޑުވަޒީރު މުޙައްމަދު ޝިޢާ އަލްސުދާނީއަށް ކުރިމަތިވި އިމްތިހާނެއް ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. އަހަރުތަކެއްވީ ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުންތަކަށް ފަހު، އަލްސުދާނީ އިރާޤުގެ ބޮޑުވަޒީރު ކަމުގެ މަޤާމާއި ހަވާލުވެ ވަޑައިގަތީ އޮކްޓޫބަރު މަހުގައެވެ. އޭނާއަކީ، އީރާނަށް ވަފާތެރި ބޭފުޅެކެވެ.
އެމެރިކާ ސިފައިން އިރާޤަށް އަރައި އެ ޤައުމުގެ އިންތިޚާބީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލާފައި ވަނީ 2003ވަނަ އަހަރުއެވެ. އެއަށްފަހު އިރާޤުގައި ހަމަޖެހުން ޤާއިމު ކުރުމަށް ކުރަމުންދިޔަ މަސައްކަތްތަކަށް ފުރިހަމަ ކާމިޔާބީއެއް ލިބިފައެއް ނެތެވެ. 2014ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް ޖަމާޢަތުގެ ހަނގުރާމަވެރިން އިރާޤުގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައިވެއެވެ. ގުޅިފައިވާ ފައުޖުތަކުން އައި.އެސް.ގެ ހަނގުރާމަވެރިން ބަލިކޮށްފައި ވަނީ މީގެ ތިން ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިންނެވެ.
އިރާޤުގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ބާރު މި ވަގުތު އޮތީ އީރާނަށް ވަފާތެރި ޕާޓީތަކުގެ އަތްމަތީގައެވެ. މި ކަމާ ގުޅޭގޮތުން މެކްޚޯން ވިދާޅުވީ، ބޭރުގެ ނުފޫޒުތަކުން ސަލާމަތްވާން އިރާޤުގެ ސަރުކާރުން މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަންޖެހޭ ކަމުގައެވެ. އަދި، މި ފަދަ ނުފޫޒުތަކުގެ ސަބަބުން މުޅި ސަރަޙައްދުގެ ހަމަޖެހުމަށް އަސަރު ކުރާ ކަމަށާއި، އިރާޤުގައި މިނިވަން ސަރުކާރެއް ޤާއިމު ކުރުމަށް ބާރުއަޅުއްވާ ކަމުގައި އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޢުރުދުންގެ ރަސްގެފާނު ޢަބްދުالله ދެވަނަ ވެސް ވިދާޅުވީ އިރާޤަކީ، މުޅި ސަރަޙައްދުގައި ހަމަޖެހުން ޤާއިމު ކުރުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކުގެ މުހިންމު ބައިވެރިއެއް ކަމުގައެވެ. އަދި، މި ކަމުގައި ކުރިއަށްވުރެ އިސް ދައުރެއް އަދާ ކުރުމަށް އޭނާ ވަނީ އިރާޤުގެ އައު ސަރުކާރަށް ގޮވައިލައްވާފައެވެ.
މިޞްރުގެ ރައީސް ޢަބްދުލްފައްތާޙް އަލްސީސީ ވެސް ވަނީ، ބޭރުގެ ނުފޫޒުތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް އިރާޤުގެ ސަރުކާރަށް ގޮވައިލައްވާފައެވެ. ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ޕްރިންސް ފައިޞަލް ބިން ފަރުހާން ވިދާޅުވީ، އިރާޤުގައި ހަމަޖެހުން ޤާއިމު ކުރުމާއި، އެ ޤައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތު ރައްކާތެރިކުރުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކަށް ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާއިން އެއްބާރުލުން ދޭނެ ކަމުގައެވެ. ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާއާއި އީރާނަކީ އެ ސަރަޙައްދުގެ އެންމެ ބޮޑު ދެ ބާރު، އަދި އެންމެ ނުފޫޒު ގަދަ ދެ ޤައުމެވެ. އަދި، އެންމެ ބޮޑު ދެ ހަތުރުވެރިންނެވެ.
ސަރަޙައްދުގެ ޤައުމުތަކުގައި ހިނގަމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި އީރާނުން އިސް ދައުރެއް އަދާ ކުރާ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. އަދި، ޤައުމުތަކަށް ނުފޫޒު ފޯރުވަން އީރާނުން މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާކަމަށް ވެސް އެ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ. ސޫރިޔާގައި ހިނގަމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި އީރާނުން ދަނީ އެ ޤައުމުގެ ރައީސް ބައްޝާރުލް އަސަދުގެ ސަރުކާރަށް އެހީތެރިވަމުންނެވެ.
ޔަމަނަށް ބަލައިލާއިރު، އެ ޤައުމުގެ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ ކުރަމުންދާ ހޫޠީ ޖަމާޢަތަކީ އީރާނުން ވާގިވެރިވާ ޖަމާޢަތެކެވެ. އަދި، ލުބުނާނުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ހިޒްބުالله ޖަމާޢަތަކީ ވެސް އީރާނުން ބާރުފޯރުވާ، ވާގިވެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭ ޖަމާޢަތެކެވެ. ޢުރުދުންގައި ބޭއްވި ސަމިޓުގެ ހަވާސާގައި އީރާނާ އެކު ބައެއް ޤައުމުތަކާއި އިދާރާތަކުން ވަނީ މުހިންމު ބައްދަލުވުންތަކެއް ބާއްވާފައެވެ.
ސަމިޓުގެ ހަވާސާގައި އީރާނުގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ޙުސައިން އާމިރު-ޢަބްދުއްލާހިއަންއާ ބައްދަލުކުރެއްވި ބޭފުޅުންގެ ތެރޭގައި ވިލާތުގެ އިއްތިހާދު އިސް އޮފިޝަލެއް ކަމުގައިވާ ޖޯސެފް ބޮރެލްއާއި ފަރަންސޭސި ވިލާތުގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ކެތެރީން ކޮލޮންނާ ހިމެނެއެވެ. މި ބައްދަލުވުންތަކުގައި އީރާނުގެ ނިއުކްލިޔަރ ޕުރޮގުރާމާއި ރަޝިޔާއިން ޔޫކްރެއިނުގައި ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމައަށް ނިމުމެއް ގެނައުމާ ގުޅޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރިއެވެ.