ޖަޕާނަށް ބާރުގަދަ ބިންހެލުމެއް އަތުވެއްޖެއެވެ. އެޤައުމުގެ މީޓިއޮރޮލޮޖިކަލް އޭޖެންސީން ބުނީ ޖަޕާނަށް އައި ބާރުގަދަ ލޮޅުމަކީ މީގެ ދިހަ އަހަރަކު ކުރިން އެ ޤައުމަށް އައި ރެކްޓާ މިންގަނޑުން 9.0ގެ ބާރުގަދަ ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން އުފެދުނު ލޮޅުމެއް ކަމަށެވެ.
ރެކްޓާ މިންގަނޑުން 7.1 މެގްނޮޓިއުޑުގެ ބާރުމިނުގައި އައި ބިން ހެލުން އައިސްފައިވަނީ ޖަޕާނުގެ އިރުމަތީ އައްސޭރީގެ ސަރަޙައްދަށެވެ. ހޮނިހިރު ދުވަހުގެ ރޭގަނޑުގެ ވަގުތެއްގައި ޖަޕާނަށް އައި ބިންހެލުން އުފެދިފައިވަނީ ބިމުގެ 36 މޭލު އަޑިން، ފުކުޝީމާއާއި 60 މޭލު ދުރުގައި އޮންނަ ނާމީގެ 46 މޭލު އިރުއުތުރުންނެވެ. ބިންހެލުމާއި ގުޅިގެން ސުނާމީގެ އިންޒާރު ދީފައެއް ނުވެއެވެ.
ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން ޖަޕާނުގެ ފުކުޝީމާއާއި މިޔާގީގައި 48 މީހުންވަނީ ޒަހަމްވެފައިއެވެ. ނަމަވެސް އެއްވެސް މީހަކު މަރުވިކަމެއް އަދި ޒަހަމްވީ މީހުންނަށް ލިބުނު އަނިޔާތަކުގެ ތަފްސީލެއް މިހާތަނަށް ލިބިފައެއް ނުވެއެވެ. ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން ބިންގަނޑު ދަމައިގަނެ ޗަކަ ފޭބުމުގެ ހާދިޘާތައް ހިނގައި ބައެއް ހައިވޭތަކަށް ގެއްލުން ލިބިފައިވާކަމަށް ޚަބަރުތައް ބުނެއެވެ. ގްރޭޓާ ޓޯކްޔޯ ސަރަޙައްދު ހިމެނޭ ކަންޓޯ އާއި ތޮހޮކު ސަރަޙައްދުގެ 850،000އަށްވުރެ ގެއިންވަނީ ކަރަންޓު ކެނޑިފައެވެ.
ބިންހެލުން އައިސްފައިވާ ސަރަޙައްދަށް 2011ވަނަ އަހަރުގެ މާރިޗު މަހުގެ 11ވަނަ ދުވަހުވެސް ވަނީ ބާރުގަދަ ބިންހެލުމެއް އައިސްފައެވެ. އެ ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން އެ ޤައުމުގައި މިހާތަނަށް ދިމާވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ނިއުކުލިއާ ކާރިޘާވަނީ ހިނގާފައެވެ. އެ ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން ފުކުޝީމާގެ ޑައިޗީ ނިއުކުލިއާ ޕްލާންޓުގައި ހުރި ތިން ރިއެކްޓަރެއް ގިރި، ރޭޑިއޯއެކްޓިވް ގޭސްވަނީ ޖައްވުގެ ތެރެއަށް ދޫވެފައެވެ. 2011ވަނަ އަހަރުގެ ބިންހެލުމާއި އެ ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން އުފެދުނު ސުނާމީގައި 20،000އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވެ އެތައް ބަޔަކު ވަނީ ގެއްލިފައެވެ. އަތި އެތައް ހާސް ބައެއްގެ ގެދޮރުވަނީ ގެއްލިފައެވެ. އެ ސަރަޙައްދުން 100،000އަށްވުރެ ގިނަ މީހުންވަނީ އެހެން ސަރަޙައްދުތަކަށް ބަދަލުކުރަންވެސް ޖެހިފައެވެ.
ޖަޕާނުގެ ބޮޑުވަޒީރު ޔޮޝިހިޑެ ސޫގާވަނީ ހޮނިހިރު ދުވަހުގެ ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން އެ ސަރަޙައްދުގައި ހުރި އެއްވެސް ނިއުކުލިއާ ރިއެކްޓަރަކަށް އަސަރުކޮށްފައިވާކަން ފާހަގަވެފައި ނުވާކަމުގެ ޔަޤީންކަން ރައްޔިތުންނަށް އަރުވާފައެވެ. ނޫސްވެރިންނާއި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ސޫގާ ވިދާޅުވީ ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން ލިބުނު ގެއްލުންތައް ބަލަމުންދާކަށެވެ. އަދި ބިންހެލުމުގެ އަސަރު ކުރި ސަރަޙައްދުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުން ގެއިން ނުނިކުތުމަށް އެމަނިކުފާނުވަނީ އިލްތިމާސްކުރައްވާފައެވެ. ބިންހެލުމާއި ގުޅިގެން އިތުރު ލޮޅުންތައް އައިސްދާނެކަމަށް ތައްޔާރުވެ ތިބުމަށް ސޫގާ ގޮވައިލެއްވިއެވެ.
ފާއިތުވި ދިހަ އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޖަޕާނުގެ ކަމާއިބެހޭ އިދާރާތަކުންދަނީ ފުކުޝީމާ ސަރަޙައްދު ސާފުކުރުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްފައެވެ. ކަމާއިބެހޭ މާހިރުން ބުނީ އެ މަސައްކަތް އެއްކޮށް ފުރިހަމަ ކުރަން އަދިވެސް އެތައް އަހަރެއް ނަގާނެކަމަށެވެ.
ޖަޕާނަކީ ވަރަށް ގިނައިން ބިންހެލުން އަންނަ ޤައުމެކެވެ. ދުނިޔޭގައި ރެކްޓާ މިންގަނޑުން 6 އަށްވުރެ މަތިން އަންނަ ބިންހެލުންތަކުގެ 20 އިންސައްތައަކީ ޖަޕާނަށް އަންނަ ބިންހެލުންތަކެވެ.