ޠާލިބާނުންގެ ވެރިން ހައްޔަރު ކުރަން އައިސީސީން އަމުރު ހޯދަނީ

އަފްޣާނިސްތާނުގެ ވެރިކަން ފޭރިގަނެފައިވާ ނިރުބަވެރި ޖަމާޢަތް، ޠާލިބާނުންގެ އިސްވެރިންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ދެ މީހަކު ހައްޔަރު ކުރުމުގެ އަމުރު ހޯދުމަށް އެދި ހުށަހަޅާފައި ވާނެ ކަން ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޖިނާޢީ ކޯޓު (އައިސީސީ)ގެ އިސް ޕްރޮސިކިޔުޓަރ ކަރީމް ޚާން ހާމަކުރައްވައިފިއެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގެ ޤާނޫނީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލައި ޠާލިބާނުން ވެރިކަން ފޭރިގަނެފައި ވަނީ 2021ވަނަ އަހަރުއެވެ.

ޚާންގެ އޮފީހުން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައި ވަނީ، ހައްޔަރު ކުރުމުގެ އަމުރު ނެރެދިނުމަށް އެދި ހުށަހަޅާފައިވާ ވަނީ ޠާލިބާނުންގެ ރޫހީ ވެރިޔާ ހަޔިބަތުالله އަޚުންދިޛާދާގެ އިތުރުން ޢަބްދުލް ޙަކީމް ޙައްޤާނީއާ ދެކޮޅަށް ކަމުގައެވެ. 2021ވަނަ އަހަރަށް ފަހު ޙައްޤާނީ ފުރަމުން ދަނީ އަފްޣާނިސްތާނުގެ އުއްތަމަފަނޑިޔާރުގެ މަޤާމެވެ. އެ ދެ މީހުންނާ ދެކޮޅަށް ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ނިންމާފައި މި ވަނީ، އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންގެ ޙައްޤުތަކަށް އަރައިގަތުމާއި، އެ މީހުންނާ ދެކޮޅަށް އަނިޔާވެރި ޖިނާޢީ ކުށްތައް ހިންގުމުގެ ކުށުގެ ދަޢުވާއާ ގުޅިގެންނެވެ.

ޚާންގެ އޮފީހުން ބުނީ، "ޖިންސަށް ބަލައި އިންސާނިއްޔަތާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުންދާ ޖިނާޢީ ކުށްތަކުގެ ޒިންމާ އެ [ދެ މީހުން] އުފުލަން ޖެހޭނެ،" ކަމުގައެވެ. އަދި، "އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންނާއި، އެ މީހުންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭ މީހުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުންދާ އަނިޔާވެރި އަމަލުތަކުގެ ޒިންމާ [އެ މީހުން] އުފުލަން ޖެހޭނެ،" ކަމުގައެވެ.

ޠާލިބާނުންގެ ވެރިކަމުގައި އިންސާނީ ޙައްޤުތައް

އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިންތިޚާބީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލާފައި ވަނީ 2021ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓު މަހުގެ 15ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެއަށް ފަހު، އެ ޤައުމުގެ އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންނަށް މެދުކެނޑުމެއް ނެތި އަނިޔާވެރި ކުށްތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ކަމުގައި ޚާންގެ އޮފީހުން ބުންޏެވެ. ވެރިކަން ފޭރިގަތުމަށް ފަހު ޠާލިބާނުން ވަނީ އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިން ގިނަ ޙައްޤުތަކަކުން މަހުރޫމު ކުރުވާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ތަޢުލީމު ހާސިލު ކުރުމުގެ ޙައްޤާއި، އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ވަޒީފާ އަދާކުރުމުގެ ޙައްޤުގެ އިތުރުން ފަރުދީ މިނިވަން ކަން ވެސް ވަނީ ފޭރިގަނެފައެވެ.

އަޚުންދިޛާދާއާއި ޙައްޤާނީ ހައްޔަރު ކުރުމުގެ އަމުރެއް ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައިވާ ކަން ޚާންގެ އޮފީހުން ހާމަކުރުމާ އެކު، އިންސާނީ ޙައްޤުތަކަށް މަސައްކަތް ކުރާ ޖަމުޢިއްޔާތައް، ޚާއްޞަކޮށް އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތަކުގެ ދިފާޢުގައި ވަކާލާތު ކުރާ ޖަމުޢިއްޔާތަކުން ވަނީ އެ ނިންމުމަށް މަރުޙަބާ ކިޔާފައެވެ. ނަމަވެސް، ޠާލިބާނުންގެ ސަރުކާރުން މި ކަމާ މެދު އެއްޗެއް ހާމަކޮށްފައެއް ނެތެވެ.

އަޚުންދިޛާދާއާއި ޙައްޤާނީ ހައްޔަރު ކުރުމަށް އެދި ހުށަހަޅާފައިވާ ހުށަހެޅުމާ މެދު ގޮތެއް ނިންމާނީ ތިން ފަނޑިޔާރުންގެ މައްޗަށް އެކުލެވިގެންވާ އައިސީސީގެ ބެންޗަކުންނެވެ. މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނީ، ޢާންމު ގޮތެއްގައި މި ފަދަ މައްސަލަތައް ހުށަހަޅާތާ ތިން މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ފަނޑިޔާރުންގެ ބެންޗުން ގޮތެއް ނިންމާ ކަމުގައެވެ.

މިއީ، އެމެރިކާގެ އިސްތިޢުމާރީ ސިފައިން އަފްޣާނިސްތާނަށް އަރައި ފެށި ނިރުބަވެރި ހަނގުރާމައަށް ފަހު އަފްޣާނިސްތާނާ ގުޅޭ މައްސަލައެއްގައި ކޯޓު އަމުރެއް ނެރުމަށް އެދި ހުށަހަޅާފައިވާ ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގައި ހިންގާފައިވާ ހަނގުރާމައިގެ ކުށްތަކާ ގުޅޭ ތަޙުޤީޤު ފަށާފައި ވަނީ 2007ވަނަ އަހަރުގައެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގެ ޢާންމު ރައްޔިތުންނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމައިގެ ކުށްތައް ހިންގާފައިވާ ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރެވޭ މީހުންގެ ތެރޭގައި އެމެރިކާގެ އިސްތިޢުމާރީ ސިފައިން ވެސް ހިމެނެއެވެ. ނަމަވެސް، އެމެރިކާގެ ސިފައިންނާ ގުޅޭ މައްސަލަތައް މިހާރު ބަލަމުންދާ ކަމަށް ޤަބޫލެއް ނުކުރެވެއެވެ.

އަޚުންދިޛާދާ ހައްޔަރު ކުރެވިދާނެތަ؟

ޚާންގެ އޮފީހުން ބުނީ، އިސްލާމީ ޝަރިޢަތް ހިންގުމުގެ ނަމުގައި އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ފޭރިގަތުމަކީ ބަލައިގަނެވޭނެ ކަމެއް ނޫން ކަމުގައެވެ. "އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެންނާއި އަންހެން ކުދިންގެ އިތުރުން އެއް ޖިންސުން ގުޅުން ހިންގާ މީހުންނާ ދެކޮޅަށް [ޠާލިބާނުން] ދަނީ ޖިނާޢީ ކުށްތައް ހިންގަމުން. އަަޅުގަނޑުމެންގެ ހުށަހެޅުމުން އެނގެނީ އެއީ ޤަބޫލު ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫން ކަން،" ބަޔާނުގައި ޚާން ބުންޏެވެ.

މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނީ، އަޚުންދިޛާދާ ހައްޔަރު ކުރުމަށް އަމުރެއް ނެރުމުގެ ސަބަބުން އޭނާއަށް އެއްވެސް ނުރައްކަލެއް އޮތް ކަމަށް ޤަބޫލު ނުކުރެވޭ ކަމުގައެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގެ ރައްޔިތުންގެ ޙައްޤުތަކަށް ވަކާލާތު ކުރާ އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޖަމުޢިއްޔާއެއް ކަމުގައިވާ މޮޒެއިކް އަފްޣާނިސްތާންގެ ބާނީ ޛަލްމާ ނީޝާތު ވިދާޅުވީ އަޚުންދިޛާދާއަކީ ޢާންމު ގޮތެއްގައި ބޭރު ޤައުމުތަކަށް ދަތުރުކޮށް އުޅޭ މީހަކަށް ނުވާތީ، އޭނާ ހައްޔަރު ކުރުމުގެ އަމަރެއް ތަންފީޒު ކުރެވުމުގެ ފުރުޞަތު ކުޑަ ކަމުގައެވެ.

"ނަމަވެސް، އެ ނިންމުމުގެ ސަބަބުން، ބައިނަލްއަޤުވާމީ މައިދާނުގައި އަފްޣާނިސްތާނުގެ އެއްވެސް އަގެއް އޮތް ނަމަ، އެ އަގު އެ ވަނީ ވެއްޓިފައި،" އޭނާ ބުންޏެވެ.