2024: ޤާނޫނު ތަންފީޒުކޮށް، ބޮޑެތި މައްސަލަތައް ހައްލުކުރަން ހޯމް ސެކްޓަރ އިން މަސައްކަތްފެށި އަހަރެއް

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދާޚިލީ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމާއި އަމަންއަމާންކަން ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކާއި، ކުށްކުރުން މަދުކުރުމާއި އާންމުންގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން އިތުރުކޮށް، މުދަލާއި ފައިސާގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި، ކަމާބެހޭ މުއައްސަސާތަކާ ގުޅިގެން ކުރަންޖެހޭ އެންމެހާ ކަންކަން ކުރަނީ ދާޚިލީ ސަލާމާތާއި ފަންނިއްޔާތާއިބެހޭ ވުވާރާއިންނެވެ.

އެވުޒާރާގެ ބެލުމުގެ ދަށުން މަސައްކަތްކުރާ ހޯމް ސެކްޓަރގެ އެހެން އިދާރާތައް ގުޅިގެން ޤައުމުގެ ދާޚިލީ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރުކުުރުމަށް 2024 ވަނަ އަހަރު ވަނީ ގޮންޖެހުން ބޮޑު، މައިގަނޑު 4 ދާއިރާއަކަށް އަމާޒުކޮށްގެން އިސްތިރާޖީ ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއްގެ ބިންގާ އަޅާފައެވެ. އެއީ ރާއްޖޭގައި ގިނަ ދުވަސްތަކެއްވެ ހައްލުނުވެ މޫލާފައިވާ ރައްޔިތުންގެ އެތަކެއް ކަންބޮޑުވުމަކާއި އިޖްތިމާޢީ އެތައް މައްސަލައެއް ޤައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ މައްސަލަތަކެކެވެ.

އިޖުތިމާޢީ ގޮތުން އެންމެ ބޮޑުވެފައިވާ މައްސަލަތައް

• ގޭންގު ތަކުގެ ނުރައްކާ
• މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ
• ޤަވާއިދާ ޚިލާފަށްއުޅޭ ބިދޭސީންގެ ތަފާތު މައްސަލަތައް
• ކުށުގެ މާހަލުލުގައި އުޅޭ ކުޑަކުދިން އިތުރުވުން

މި މައްސަލަތަކީ ސިދާ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު އިރުޝާދުގެ ދަށުން ޚާއްސަ އަހަންމިއްޔަތުކަމެއް ދެއްވައިގެން ކަނޑައެޅުނު ދާއިރާތަކެކެވެ. ހިނގަމުންމިދާ ރިޔާސީ ދައުރު ނިމުމުގެ ކުރިން އެ މައްސަލަތަކަށް ރައްޔިތުން ހިންހަމަޖެހޭ މިންވަރަށް ހައްލުކުރުމަށް ދާޚިލީ ވަޒީރުވަނީ އަމާޒުހިފާފައެވެ. އެގޮތުން އެ މައްސަލަތައް ހައްލުކުރަން ފަށައިގަތުމަށް ނިމިދިޔަ 2024 ވަނަ އަހަރު ހޯމް ސެކްޓަރ އިން ވަނީ މުޙިއްމު މަސައްކަތްތަކެއް ފައްޓަވާފައެވެ.

އަދުގެ ސަރުކާރު ވެރިކަމާ ހަވާލުވިއިރު، ރާއްޖޭގައި ގޭންގުތަކުގެ ބާރު ގަދަވެ، ޤާނޫނަށް ބިރެއް، ބެލުމެއް ނެތި މާލޭގައި އެކަނިވެސް 44 ގޭންގު އުފެދިފައިވާއިރު، އޭގެ ތެރެއިން 9 ގޭންގަކީ ނުރައްކާތެރިކުށްތައް އަރައިގަންނަ ޖަމާއަތްތަކެއްކަމަށް ދާޚިލީ ވުޒާރާއިން ވިދާޅުވިއެވެ. އެގޮތުން ގޭންގުތަކުގައި 2،800 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ހިމެނޭއިރު އޭގެތެރެއިން 1،300 މީހުން ނުރައްކާތެރިކުށްތަކަށް އަރައިގަންނަކަން ތަފާސް ރިކޯޑްތަކުން ދައްކައެވެ.

އަމާން ވެއްޓެއް ޤާއިމުކުރުމަށް ގޭންގުތަކުގެ "ހާލިތައް" ނައްތާލައި ގޭންގުތަކުގެ ބިރުވެރިކަމުން ސަލާމަތްކޮށްދޭން މަސައްކަތް ފެށިއެވެ. މިކަމަށް ޤާނޫނެއް އޮތް ނަމަވެސް އޭގެ ބާރާއި އަމުރު ގޭންގުތަކަށް ހިންގިފައި ނުވާތީ ސަރުކާރުން ބޭނުންވީ އެހާލަތު ބަދަލުކުރުމަށެވެ.

ގޭންގުކުށްތައް ހުއްޓުވުމަށް ކުރި މަސައްކަތްތައް:

• ސްޕެޝަލް ވިންގުގެ ނަމުގައި ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތުގައި ގޭންގު ކުށްތަކަށް ޚާއްސަ ވިންގެއް އެފެއްދުން
• ބޮޑެތި އަދަބުތަކާއެކު ގޭންގު ކުށްތައް ހުއްޓުވަން އައު ބިލެއް އެކުލަވާލައި މަޖިލީހަށް ފޮނުވުން
• ނުރައްކާތެރިކޮށް ދުއްވާ ވެހިކަލްތަކާއި، އެފަދަ ގޭންގު މެންބަރުން ދެނެގަނެ އެ އުޅަނދުތައް ޓޯވް ކުރުން
• މާލެއާ ހުޅުމާލޭގައި ގޭންގުތަކުން ހަރަކާތްތެރިވާ ތަންތަން ޕެޓްރޯލްކޮށް ބަލަހައްޓަން ފެށުން

2024ވަނަ އަހަރުގެ ފަހުކޮޅާ ހަމައަށް ގޭންގުކުށްތަކާ ގުޅިގެން ތަޙުޤީގުކޮށް ދައުވާކުރެވުނު އަދަދާއި އޭގެ ކުރީ އަހަރުގެ އެމުއްދަތާ އަޅާބަލާއިރު ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ.

• ހައްޔަރުކުރެވިފައިވާ ޖުމަލް މީހުން: 2023 ވަނަ އަހަރު 44 - 2024 ވަނަ އަހަރު 105
• ހައްޔަރުގައި ތިބި މީހުންގެ ޖުމަލަ: 2023 ވަނަ އަހަރު 10 - 2024 ވަނަ އަހަރު 50
• ދަޢުވާކުރެވުނު މީހުން: 2023 ވަނަ އަހަރު 35 - 2024 ވަނަ އަހަރު 65

މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ

މަސްތުވާތަކެއްޗާ ދެކޮޅަށް ވޭތުވެދިޔަ 47 އަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ސަރުކާރުން މަސައްކަތްކުރަމުން އައި ނަމަވެސް މި ނުރައްކާތެރި ވަބާއަށް ހައްލެއް ގެނެވިފައިނުވެއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ޖީލެއްގެ އުފެއްދުންތެރިކަން ނެތިދާ މިންވަރަށް އޭގެ ނުރައްކާ މިވަނީ އިތުރުވެ މޫލާފައެވެ. މިކަމުގައި މުހިއްމު އަދި އަވަސް ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅަންމިވަނީ ޖެހިފައެވެ.

ވައިގެ މަގުން ޑްރަގް އެތެރެކުރުން ހުއްޓުވަން އެއަރޕޯޓުގެ ކެމެރާ ބްލައިންޑް ސްޕޮޓްތައްފާހަގަކޮށް ސެކިއުރިޓީ ވަރުގަދަކުރުމާއި، ކަނޑުމަގުންކުރާ ޑްރަގް ޓްރެފިކިންގ ހުއްޓުވަން ކަނޑު އުޅަނދުތަކުގައި "ވެސެލް ޓެރެކިންގ ޑިވައިސް" ހަރުކުރަން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތައް ވަނީ ފަށާފައެވެ. އަދި ބަނގުރަލުގެ ވަގު ވިޔަފާރިކުރާ ޓޫރިސްޓް އުޅަނދުތައް ދާއިމީ ގޮތެއްގައި މޮނިޓަރކުރަން ފަށައި، އަތޮޅުތަކުގައި ހުރި ޑިސްޓްރިބިއުޝަން ރިންގުތަކަށް އަމާޒުކޮށްގެން އޮޕަރޭޝަންތައް ފަށައި، މަސްތުވާތަކެއްޗާ ބެހޭ ޤާނޫނަށް އިސްލާހު ގެންނަން ބިލެއް އެކުލަވާލައި މަޖިލީހަށް ވަނީ ފޮނުވާފައެވެ. މީގެ އިތުރުން ޕޯސްޓުން މަސްތުވާތަކެތި ގެނައުން ހުއްޓުވުމަށް އީފާސް މެދުވެރިކޮށް ޕޯސްޓުންގެންނަ ތަކެތި ޑިކްލެއަރކުރާގޮތަށް ހަމަޖައްސުމަށް ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް ފަށާއި، މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެންގުޅޭ އަދި އޭގެ ވިޔަފާރިކުރާ ބިދޭސީން ހައްޔަރުކޮށް 24 ގަޑިއުރުގެ ތެރޭގައި ޑީޕޯޓުކުރަންވެސް 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ވަނީ ފަށާފައެވެ.

މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ބަނގުރާ އަތުލައިގަނެ އެކަމުން މުޖުތަމަޢު ސަލާމަތްކުރަން ކުރެވުނު މަސައްކަތުން ސަރުކާރުގެ ފުރަތަމަ އަހަރުގެ ތެރެގައި ބަނގުރާ އަތުލެވޭ އަދަދު ވަނީ 120 އިންސައްތަ އިތުރުވެފައެވެ. އަދި މަސްތުވާތަކެތި އަތުލައިގަތުމަށް 12 އަތޮޅެއްގައި އޮޕަރޭޝަންތަކެއް ހިންގައި ކުރީ އަހަރާ އަޅާބަލާއިރު އެތަކެތި އަތުލައިގަތް މިންވަރު ވަނީ 60 އިންސައްތަ އިތުރުވެފައެވެ. އޭގެ ތެރެއިންވެސް ބޮޑުބައެއް އަތުލައިގެންފައިވަނީ ވޭތުވެދިޔަ 2024ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައެވެ. ޕޯސްޓު މެދުވެރިކޮށް 14 ކިލޯއަށްވުރެ ގިނަ މަސްތުވާތަކެތި އަތުލައިގަތްއިރު، މަސްތުވާތަކެއްޗާ ގުޅުންހުރި މައްސަލަތަކުގައި 140އަށްވުރެ ގިނަ ބިދޭސީން ވަނީ 2024 ވަނަ އަހަރު ޑީޕޯޓް ކޮށްފައެވެ.

ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދާ ޚިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރުމަށް މީގެ ކުރިން ދުވަހަކުވެސް މަސައްކަތް ކުރެވިފައި ނުވާ މިންވަރަށް ހާމަކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި 2024ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި މޯލްޑިވްސް އިމިގްރޭޝަނާއި ފުލުހުން އަދި ގުޅުންހުރި އެހެން އިދާރާތަށް ގުޅިގެން ވަނީ ޚާއްސަ މަސައްކަތްތަކެއް ފަށައި ފާހަގަކޮއްލެވޭފަދަ އަދި ރައްޔިތުން ބަލައިގަތް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރައްވާފައެވެ. އެގޮތުން ޤަވާއިދާ ޚިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީން ހިންގާ ވިޔަފާރިތައް ބަންދުކޮށް، އެކަމުގައި ޝާމިލްވާ ފަރާތްތައް މަސައްކަތް ފާހަގަވަނީ މިދާއިރާއިން ކުރެވުނު ނުހަނު މުހިއްމު މަސައްކަތްތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

• ބިދޭސީން ޤަވާއިދާ ޚިލާފަށް ހިންގި 400 އަށްވުރެ ގިނަ ކުދި ވިޔަފާރި ބަންދުކުރުން
• ކަޅު ބާޒަރުގައި ޑޮލަރު މާރުކޮށް ރާއްޖެއިން ޑޮލަރު ބޭރުކުރާ 14 ބިދޭސީއަކު އިމިގްރޭޝަންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް
• ހަށިވިއްކާ ތަންތަން ރެއިޑްކޮށް އެކަންކުރާ އަންހެނުންނާއި ކުރުވާ ފިރިހެނުން ހިމެނޭގޮތަށް 90 ބިދޭސީން ހައްޔަރުކުރި
• ސިއްޙީ މިންގަނޑަށް ނުފެތޭގޮތަށް ކާބޯތަކެތި ތައްޔާރުކޮށް ހިންގާ ތަންތަން ބަންދުކުރި
• "އިމިގްރޭޝަން ވޮޗް" ތައާރަފްކޮށް ހުށަހެޅުނު 900 އަށްވުރެ ގިނަ މައްސަލައިގެ ތެރެއިން 660 މައްސަލައަށް އެޓެޏްޓްކުރި
• ޤަވާއިދާ ޚިލާފަށްއުޅޭ ބިދޭސީންގެ ތެރެއިން 5000 އަށްވުރެ ގިނަ ބިދޭސިން އަނބުރާ ޤައުމަށް ފޮނުވާލި

ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިނާ ގުޅޭ އެންމެހާ މައުލޫމާތު އެއްކުރުމަށް ދާޚިލީ ވުޒާރާއިން 2014 ވަނަ އަހަރު ފެށި "އޮޕަރޭޝަން ކުރަނގި"ގެ މަސައްކަތް 50 ރަށެއްގައި ނިންމައި 19،000 އެއްހާ ބިދޭސީންގެ މަޢުލޫމާތުވަނީ ނަގާފައެވެ.

ކުށުގެ މާހަލުލުގައި އުޅޭ ކުޑަކުދިން އިތުރުވުން މަދުކުރުން

ކުށަށް އަރައިގަންނަ ކުދިން އިތުރުގެ ކުށުގެ ވެއްޓަށް އަރައިގަތުމުގެ ނުރައްކަލުގައި 400 އެއްހާ ކުދިން ތިބިއިރު ގޭންގުތަކާއި އެނޫންވެސް ކުށްކުރާ މީހުންގެންދަނީ އެފަދަ ކުދިން ކުށްކުށުގައި ބޭނުންކުރަމުންނެވެ.

• ވާނީގައި ހޯޕްއައިލެންޑް ޤާއިމްކުރުމަށް ކުރަންޖެހޭ މުހިއްމު ބައެއް މަސައްކަތްތަކާއި ފައިނެންޝަލް ޕްލޭން އެކުލަވާލުން
• ކުޑަކުދިންގެ އަދުލުގެ ޤާނޫނު ފުރިހަމައަށް ތަންފީޒުކުރަން މަގުޗާޓެއް އެކުލަވާލައި ތަންފީޒުކުރަން ފެށުން
• ޖިނާޢީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ އުމުރު 12 އަހަރަށް ބަދަލުކުރަން ނިންމުން
• ކުޑަހުވަދޫ ޖުވެނައިލް ރެސިޑެންޝަލް ޓްރީޓްމަންޓް ސެންޓަރުގެ މަސައްކަތް ނިންމާލުން

ދާޚިލީ ސަލާމަތާއި ފަންނިއްޔާތާ ބެހޭ ވުޒާރާގެ ބެލުމުގެ ދަށުން ހިންގާ އިދާރާތަކާއި މުވައްސަސާތަކުގެ ތެރެއިން ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތުންވެސް 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ޚިދުމަތް އިތުރަށް ފުޅާކޮށް ކުރިއަރުވަން މަސައްކަތްތަކެއްވަނީ ފައްޓަވާފައެވެ. އެގޮތުން ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތް މިހާތަނަށް ފެށިފައި ނުވާ 24 ރަށެއްގައި ޚިދުމަތްފަށައި، ގދ. ގައްދޫގައި ފުލުހުންގެ މެރިޓައިމް އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރެއް ޤާއިމްކުރުމުގެ މަސައްކަތްވަނީ ފަށާފައެވެ. މީގެ އިތުރުން ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތުގައި އެންޓި-ސްކޭމް ސެންޓަރެއް ޤާއިމުކޮށް މާލެ ސަރަހައްދުގެ ޓްރެފިކް މައްސަލަތައް ހައްލުކުރުމަށް މަގުތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ފުލުހުންގެ އަދަދުވަނީ އިތުރުކޮށްފައެވެ.

ޖަލު ރިފޯމްކުރުމާއި ކުށްވެރިން އަނބުރާ މުޖުތަމަޢަށް ގެނައުން

• މާލޭ ޖަލު ބަންދުކޮށް ކުރިން މާލޭގައި އެނެކްސް ޖަލުގެ ގޮތުގެ ކުރިން ބޭނުންކުރި ޖަލު އަލުން ބޭނުންކުރަން ފެށުން
• ޖަލަށް ފޯނާއި މަސްތުވާތަކެތި ވައްދާކަމަށް ތުހުމަތުވާ 13 އޮފިސަރެއްގެ މައްސަލަ ބަލައި 5 އޮފިސަރެއްގެ މައްޗަށް ދައުވާކުރުން
• ހުޅުމާލެ ޖަލުގައި 42 މީހުންގެ ޖާގައިގެ ގޮޅިތަކެއް އިމާރާތްކުރަން ފެށުން
• މާފުށީ ޖަލުގައި ސަގާފީ ގޯއްޗެއް ގާއިމްކޮށް ހުޅުވުން

މީގެ އިތުރުންވެސް ދާޚިލީ ވުޒާރާއާއި ހޯމް ސެކްޓަރގެ އެހެން އިދާރާތަކުން ފޯރުުކޮށްދޭ ޚިދުމަތްތައް އަވަސްކުރުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތައް 2014 ވަނަ އަހަރު ވަނީ ކުރައްވާފައެވެ. އެގޮތުން މާލެ ނުގޮސް ރަށްރަށުގައި ތިބެގެން ބައެއް ޚިދުމަތްތައް ލިބޭނެ އިންތިޒާމުތައްވަނީ ހަމަޖައްސަވައި އެޚިދުމަތް ފަށާފައެވެ.

ކުއްލި ޙާލަތްތަކުގައި ރާއްޖޭގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ހުރިހާ އިދާރާތަކަކަށް އެއް ނަންބަރަކުން ގުޅޭގޮތް ހަމަޖެއްސުމަށްޓަކައި ތައާރަފްކުރި އެމަޖެންސީ ސަރވިސް ހޮޓްލައިން "911" އިފްތިތާހުކުރުމަކީވެސް 2024 ވަނަ އަހަރު ހޯމް ސެކްޓަރއިން ކުރި މުހިއްމު މަސައްކަތެކެވެ.