ސޫރިޔާގެ ހުޅަނގުއުތުރުގައި އޮތް ޙަލަބު ޕުރޮވިންސަށް އަތްގަދަ ކުރަން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ހަޔިއަތު ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމް ޖަމާޢަތުން ދީފައިވާ ޙަމަލާތަކުގައި ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ސިފައިން މަރުވެއްޖެއެވެ. ޙަލަބު ޕުރޮވިންސު ހިފުމަށް ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމުން މަސައްކަތް ފަށާފައި ވަނީ ނޮވެންބަރު 27ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އަދި، އެ ޕުރޮވިންސުގެ ރަށްބޭރުގައިވާ ރަށްތަކާއި އަވަށްތަކަށް އަތްގަދަ ކުރުމަށް ފަހު، އެ ޖަމާޢަތުގެ ހަނގުރާމަވެރިން މިހާރު ދަނީ އެ ޕުރޮވިންސުގެ ވެރިރަށް، ޙަލަބު ސިޓީ ހިފުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.
ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ބުނީ، ޙަލަބު ސިޓީ ހިފުމަށް ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ދެމުންދާ ޙަމަލާތަކުގައި އަސްކަރިއްޔާގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ސިފައިން މަރުވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. ހަނގުރާމަވެރިންގެ ޙަމަލާތަކާ ގުޅިގެން ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ސިފައިން ފަހަތަށް ޖެހެން މަޖުބޫރުވެފައިވާއިރު، މިއީ ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި ރައީސް ބައްޝާރް އަލް-އަސަދުގެ ސަރުކާރަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމެވެ.
އަސަދުގެ ސަރުކާރާއި އަސްކަރިއްޔާއަށް ރަޝިޔާއިން ދަނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ. ރަޝިޔާގެ ދިފާޢީ ވުޒާރާއިން ބުނީ، ޙަލަބަށް އަތްގަދަ ކުރަން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމްގެ ހަނގުރާމަވެރިންނަށް އަމާޒުކޮށް ރަޝިޔާގެ އަސްކަރީ މަތިންދާބޯޓުތަކުން ވައިގެ ޙަމަލާތައް ދެމުންދާ ކަމުގައެވެ. މިއީ، ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގެ ދަށުން 2020ވަނަ އަހަރު ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން މެދުކަނޑައިލި ފަހުން ދީފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އަދި ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތަކެވެ.
ހަޔިއަތު ތަޙްރީރް އަލް-ޝާމް (އެޗްޓީއެސް)އަކީ ކުރިން އަލް-ނުޞްރާ ފްރަންޓުގެ ނަމުގައި ހަނގުރާމަ ކުރަމުން ދިޔަ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާޢަތެކެވެ. އެއީ، އެމެރިކާއާއި ރަޝިޔާގެ އިތުރުން ތުރުކީވިލާތުން ވެސް ނިރުބަވެރި ޖަމާޢަތެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ގުރޫޕެކެވެ. އެމެރިކާގެ ވެރިރަށް ވޮޝިންގޓަނުން ބުނީ، ސޫރިޔާގެ ހުޅަނގުއުތުރު ސަރަޙައްދުގައި ބަދަލުކުރަމުންދާ ޙަމަލާތަކާއި، އެ ސަރަޙައްދުގެ ހާލަތު ވަރަށް ގާތުން ބަލަމުންދާ ކަމުގައެވެ.
އެމެރިކާގެ ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު، ވައިޓް ހައުސްގެ ޤައުމީ ސަލާމަތާ ބެހޭ މަޖިލީހުގެ ތަރުޖަމާނު ޝޯން ސެވެޓް ވިދާޅުވީ، ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި ހަނގުރާމަވެރިންނާ ދެމެދު އަލުން ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރަން ފަށާފައި މި ވަނީ އަސަދުގެ ސަރުކާރުގެ އަމަލުތަކާ ގުޅިގެން ކަމުގައެވެ. އަދި، މަސްރަޙަށް ސިޔާސީ ޙައްލެއް ހޯދަން އަސަދު ދެކޮޅު ހެއްދެވުމުން ކަމަށާއި، ހަނގުރާމައިގައި ރަޝިޔާއާއި އީރާނުގެ އެހީތެރިކަން ހޯދަމުން ދިޔުމާ ގުޅިގެން ކަމުގައެވެ.
ޙަލަބު ހިފުމަށް އެޗްޓީއެސުން ފަށާފައިވާ މަސައްކަތްތަކުގައި އެމެރިކާގެ އެއްވެސް ބައިވެރިވުމެއް، އަދި ގުޅުމެއް ނޯންނާނެ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި، އދގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުން 2015ވަނަ އަހަރު ފާސްކޮށްފައިވާ 2254 ނަންބަރު ޤަރާރާ އެއްގޮތަށް، ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން މެދުކަނޑައިލައި، ސިޔާސީ ޙައްލެއް ހޯދުމަށް މަޝްވަރާތައް ފެށުމަށް އޭނާ ވަނީ ގޮވައިލައްވާފައެވެ.
ސޫރިޔާގައި ދާޚިލީ ހަނގުރާމަ ފަށާފައި ވަނީ 2011ވަނަ އަހަރުއެވެ. އެ ހަނގުރާމައަށް ރަސްމީ ގޮތުން ނިމުމެއް ގެނެވިފައި ނުވާއިރު، ހަނގުރާމައިގައި އެތަކެއް ސަތޭކަ ހާސް މީހުންގެ ފުރާނަ ވަނީ ގެއްލިފައެވެ. އަދި، އެތަކެއް މިލިޔަން ބަޔަކު ވަނީ ގެދޮރު ނެތިފައެވެ. ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން މެދުކަނޑައިލާފައި ވަނީ 2020ވަނަ އަހަރު އީރާނާއި ރަޝިޔާ އަދި ތުރުކީވިލާތުން ގުޅިގެން އެކުލަވައިލި އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންނެވެ.
ޙަލަބަކީ، ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގެ ތެރެއިން ހަނގުރާމަވެރިން އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ ސަރަޙައްދެކެވެ. ނަމަވެސް، އަސަދަށް ވާގިވެރިވަމުން ދިޔަ ރަޝިޔާއާއި އީރާނުގެ އެހީތެރިކަމާ އެކު، ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން 2016ވަނަ އަހަރު ވަނީ އެ ސަރަޙައްދުގައި ތިބި ހަނގުރާމަވެރިން ފަހަތަށް ޖައްސައި، އެ ސަރަޙައްދު މިނިވަން ކޮށްފައެވެ. އީރާނުން ވާގިވެރިވާ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާޢަތްތަކުން ވެސް ވަނީ ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއަށް ވާގިވެރިވެފައެވެ.
އެޗްޓީއެސްގެ ޖަޔިޝް އަލް-ޢިއްޒާ ބްރިގޭޑުގެ ކޮމާންޑަރު މުޞްޠަފާ ޢަބްދުލް ޖާބިރު ބުނީ، އީރާނުން ވާގިވެރިވާ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާޢަތްތަކުން ޙަލަބުން ފައިބާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، ޙަލަބުގެ ރަށްބޭރުގައިވާ ރަށްތަކާއި އަވަށްތަކަށް އަތްގަދަ ކުރެވިފައި ވަނީ އެ ސަބަބާ ގުޅިގެން ކަމުގައެވެ. އެ ސަރަޙައްދުގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުން ދިޔަ އީރާނާ ގުޅުން އޮތް ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާޢަތްތަކަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވެސް ދާދި ފަހުން ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތަކެއް އަމާޒުކޮށްފައިވެއެވެ.
ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ބުނީ، ޙަލަބު ސިޓީގެ ބޮޑު ސަރަޙައްދަކަށް އެޗްޓީއެސްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ވަދެފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، އެ މީހުންނާ ދެކޮޅަށް ކައުންޓަރއޮފެންސިވެއް ނުވަތަ ރައްދު ޙަމަލާގެ އަސްކަރީ ހަރަކާތެއް ފަށާފައިވާ ކަމުގައެވެ. ޙަލަބުގެ ވައިގެ ބަނދަރު ވެސް މި ވަގުތު އޮތީ އެޗްޓީއެސްގެ ބާރުގެ ދަށުގައެވެ. އަސަދުގެ ސަރުކާރަށް ތާޢީދު ކުރާ އަލް-ވަޠަން ނޫހުން ބުނީ، ހަނގުރާމަވެރިން ވެރިވެގަނެފައިވާ ސަރަޙައްދުތަކަށް ސޫރިޔާއާއި ރަޝިޔާގެ އަސްކަރީ މަތިންދާބޯޓުތަކުން ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކެއް އަމާޒު ކުރަމުންދާ ކަމުގައެވެ. އެ ޙަމަލާތަކުގައި ޢާންމުންގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަޔަކު މަރުވެފައިވާ ކަމުގައި ވެސް ރިޕޯޓުތައް ބުނެއެވެ.
ސޫރިޔާގެ މަސްރަޙު ފިނިކޮށް، ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމަށް ރަޝިޔާއާއި ތުރުކީވިލާތުން ވެސް ދަނީ ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މި ކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރެއްވުމަށް ރަޝިޔާގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ސެރްގިޔޭ ލެވްރޮފް ވަނީ ތުރުކީވިލާތުގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ހަކާން ފިދާނަށް ފޯނުން ގުޅުއްވާފައެވެ. ރަޝިޔާގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ބުނީ، ސޫރިޔާގެ މަސްރަޙު ހޫނުވުމާއި، ހާލަތު އިތުރަށް ނުރައްކާތެރިވަމުން ދިޔުމާ ގުޅިގެން މައްސަލަތައް ޙައްލު ކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ދެ ބޭފުޅުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި މަޝްވަރާ ކުރައްވާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އެޗްޓީއެސްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ފަހަތަށް ޖެއްސުމަށް ސޫރިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއަށް ބޭނުންވާ ހަތިޔާރާއި ސާމާނު ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ވެސް ރަޝިޔާއިން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.