ސަރުކާރުގެ އަމާޒު: އާސަންދައިގެ ތެރެއިން ނަގަމުންދާ ނާޖައިޒު މަންފާ ހުއްޓުވުން

އާސަންދަ ޚިދުމަތަކީ ދިވެހީންގެ ބޭސް ފަރުވާގެ އިންޝުއަރެންސް ސްކީމެވެ. 2011 ވަނަ އަހަރު ޚިދުމަތް ދޭން ފެށިފަހުން އަހަރުން އަރަހަށް އާސަންދައިގެ ޚަރަދުތައް ބޮޑުވުމުގެ ކަންބޮޑުވުންދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. މިއާއެކު މީގެ ކުރިން އާއްމުންނާ ހަމައަށް ތިލަނުވެ އޮތް ޙަޤީޤަތަކީ އާސަންދައިގެ ނާޖާއިޒު މަންފާ ބައެއް ފަރާތްތަކުން ނަގަމުންދާކަމެވެ.

އާސަންދަ ނިޒާމުގައި ހުރި މައްސަލަތައް ޙައްލުކޮށް އެނިޒާމަކީ ދައުލަތަށް ބުރަ ބޮޑު ނުވާނެ ނިޒާމަކަށް ހެދުމަށް ވޭތުވެދިޔަ ސަރުކާރުތަކުންވެސް މަސައްކަތް ކުރާކަމަށް އޭރު ވާހަކަދެކެވުނެވެ. އެހެންނަމަވެސް އާސަންދައިން ކުރަމުންދިޔަ ހޭދަތައް ދިޔައީ އަހަރުން އަހަރަށް އިތުރުވަމުންނެވެ. އެތައް ހުރަހެއް ކުރިމަތިވީނަމަވެސް އަސަންދަ މުރާޖާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ސަރުކާރުންވަނީ މިއަހަރު ކުރީކޮޅު ފައްޓަވާފައެވެ. މިގޮތުން އާސަންދައިން ކުރެވޭ ހޭދަތައް ބެލިބެލުމުން ބައެއް ފަރާތްތަކުން އާސަންދައިގެ ނާޖައީޒު މަންފާ ނަގަމުންދާކަންވަނީ ފާހަގަވެފައެވެ.

މިކަމަށް އަލިއަޅުއްވާލައްވަމުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ އޮފީހުގެ ތަރުޖަމާނު އަދި ނޭޝަނަލް ސޯޝަލް ޕްރޮޓެކްޝަން އޭޖެންސީ އެންސްޕާގެ ސީއީއޯ ހީނާ ވަލީދު ވިދާޅުވީ، އާސަންދައިގެ ދަށުން އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން ވިޔަފާރީގެ ފައިދާގެ ބޭނުމަށް އާސަންދަ ބޭނުންކުރަމުންދާކަމަށެވެ. އަދި އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ރައްޔިތުންނަށް ބޮޑެތި ގެއްލުން ލިބެމުންދާކަމަށް ހީނާ ވިދާޅުވިއެވެ. މިގޮތަށް މެދުވެރިވާ މައިގަނޑު ސަބަބެއްކަމަށް ހީނާ ފާހަގަކުރެއްވީ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި އެޓެންޑު ނުވެވި ހުރި އެތައް މައްސަލައެއްކަމަށެވެ.

ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތްދެމުންދާ އެއް ނިޒާމު އަނެއް ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ހިންގުމުގައި އޮންނަންޖެހޭ ގުޅުން ނެތުމަކީވެސް މިފަދަ މައްސަލަތައް އިތުރުވާކަމެއްކަމަށް ހީނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިސަރުކާރުން އެކަން ބަދަލުކޮށް އާސަންދައިގެ ތެރެއިން ނަގަމުންދާ ނާޖައިޒު މަންފާ ހުއްޓުވާނެކަމަށް ހީނާވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.

ހީނާ ވިދާޅުވީ، އާސަންދަ އިސްލާޙުކުރުމަށް ކުރަމުންދިޔަ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން ބައެއް ބޭސް ގަންނަ އަގަށްވުރެ ބޮޑު އަގުގައި އާސަންދައަށް ބިލްކޮށްފައިވާކަމަށާއި، ގަވާއިދާ ޚިލާފު އެތައްކަމެއް ހިންގަމުންދާކަން ހާމަވެފައިވާކަމަށެވެ.

ލޮލުގެ ފަރުވާގައި ބޭނުންކުރާ އެންމެ ޚަރަދު ބޮޑު އެއް ބޭސްކަމުގައިވާ ލުސެންޓިސް އިންޖެކްޝަންގެ އަގު ބެލުމަށްޓަކައި އާސަންދައިން އެދުމުން ފޮނުވި އިންވޮއިސްތަކުން، މި ބޭސް އެ ފަރާތަށް ގަންނަން ލިބޭ އަގަށްވުރެ ބޮޑުތަނުން ބޮޑުކޮށް އާސަންދައަށް ބިލްކޮށްފައިވާކަންވަނީ ފާހަގަވެފައެވެ. އެގޮތުން މިބޭސް ރާއްޖެއަށް 500 ޑޮލަރަށް ގެނެސް 1492 ޑޮލަރަށް އާސަންދައަށް ބިލްކޮށްފައިވާކަންވަނީ ފާހަގަވެފައެވެ.

މިބޭސް އެތެރެކުރަން ރަޖިސްޓަރކޮށްފައިވަނީ އެހެން ކުންފުންޏަކުންނަމަވެސް އެކުންފުނިން މިބޭސް އެއްވެސް މިންވަރަކަށް އެތެރެކޮށްފައި ނުވާކަމަށް ހީނާ ވިދާޅުވިއެވެ. މީގެ އިތުރުން މިބޭސް އެތެރެކުރަމުންދަނީ މޯލްޑިވްސް ފުޑް އެންޑް ޑްރަގް އޮތޯރިޓީގައި ބޭސް އެތެރެކުރުމަށް ރަޖިސްޓަރ ނުކޮށް ޕްރެސްކްރިޕްޝަންއަށްކަމަށާއި، އާސަންދަ މެދުވެރިކޮށް މިބޭސް ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގިނައިން އެތެރެކޮށްފައިވަނީ މި ފަރާތުންކަމަށްވެސްވަނީ ފާހަގަވެފައެވެ.

މިކޭސްއާއެކު މިފަރާތް ހުއްޓުވުމުގެ ސަބަބުން އާއްމުންގެ މެދުގައި މިކަމުގެ ކަންބޮޑުވުން އޮތުމާއެކު ސަރުކާރުންވަނީ މިބޭސް ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކަށް އެންސްޕާގެ ވެލްފެއާ އެހީގެ ދަށުން ކޮންޓްރޯލްޑް އަގެއްގައި މިބޭސް ލިބޭނެ އިންތިޒާމު ހަމަޖައްސާފައިވާކަން ހާމަކުރައްވާފައެވެ.

އާސަންދައިން ކުރާ އިސްރާފާއި ގަވާއިދާ ޚިލާފަށް ހިންގަމުންދާ ޖަރީމާތައް ހުއްޓުވުމަށް ސަރުކާރުންދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މިގޮތުން އެންމެ ބޭނުންޖެހޭ ފަރާތްތަކަށް ލިބޭ އެއްޗަކަށް އާސަންދަ ހެދުމަށްދަނީ އުޞޫލުތަކަށް ބަދަލު ގެނައުމުގެ މަސައްކަތް އަންނަނީ ކުރަމުންނެވެ. މިއާއެކު ސަރުކާރުގެ އަމާޒު ހުރީ އާސަންދަ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ކުރެވޭ އިސްރާފު ކުޑަކޮށް، މި ނިޒާމު އިތުރަށް ހަރުދަނާކޮށް ދެމެހެއްޓެނިވިގޮތެއްގައި ހިންގުމަށެވެ.