ޕެރޫގެ ކުރީގެ ރައީސް އަލްބާޓޯ ފުޖިމޯރީ 15 އަހަރަށް ފަހު ޖަލުން މިނިވަންކޮށްފިއެވެ.
ފުޖިމޯރީ ޖަލަށްލާފައި ވަނީ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ޚިލާފުވުމުގެ ކުށުގައި 2007 ވަނަ އަހަރުއެވެ. މިހާރު ޢުމުރުފުޅުން 85 އަހަރުގެ ފުޖިމޯރީ ޖަލުން މިނިވަންކުރީ 25 އަހަރުގެ ޖަލު ޙުކުމެއް ތަންފީޒު ކުރައްވަމުން ގެންދަވަނިކޮށެވެ.
ވެރިރަށް ލީމާގައި ހުންނަ ބާބަޑިލޯ ޖަލުން ފުޖިމޯރީ މިނިވަންވެވަޑައިގެން ނުކުންނެވި އިރު އޭނާއަށް ތާޢީދުކުރާ އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު ވަނީ އެ ސަރަޙައްދަށް އެއްވެފައެވެ.
ފުޖިމޯރީ މިނިވަން ވެފައި ވަނީ އިންސާނީ ސަބަބުތަކަށްޓަކައި، މީގެ ހަ އަހަރު ކުރިން އެމަނިކުފާނަށް ލިބިލެއްވި ރިޔާސީ މަޢާފް އެ ޤައުމުގެ ދުސްތޫރީ ކޯޓުން ބަލައިގަތުމުންނެވެ.
ފުޖިމޯރީ މިނިވަންކުރުމާ ގުޅިގެން އިންޓަ އެމެރިކަން ކޯޓް އޮފް ހިއުމަން ރައިޓްސް (އިންޓަ އެމެރިކަން ކޯޓު) އާއި އެ މަނިކުފާނު އެބައެއްގެ ޙައްޤުތަކަށް އަރައިގަތް ކަމަށް ބުނާ މީހުންގެ ޢާއިލާތަކުގެ ފާޑުކިޔުންތައް ވަނީ އަމާޒުވެފައެވެ.
ޖަލުން މިނިވަންވެ، ފުޖިމޯރީ ނުކުމެވަޑައިގެންނެވި އިރު އޭނާއާ އެކު ދެ ދަރިކަލުން ކެންޖީ އާއި ކެއިކޯ ފުޖިމޯރީ ތިއްބެވިއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ކެއިކޯ ވަނީ ޕެރޫގައި އެންމެ ފަހުން އޮތް ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރައްވައި ކުޑަ ތަފާތަކުން ބަލިވެފައެވެ. ކެންޖީ އަކީ ޕެރޫގެ ވިޔަފާރިވެރިއެކެވެ.
ޖަޕާނުން ޕެރޫއަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލުކުރި ދެމަފިރިންނަށް ލިބުނު ފުޖިމޯރީ ޕެރޫގައި ވެރިކަން ކޮށްފައި ވަނީ 1990 ން 2000 ގެ ނިޔަލަށެވެ. ފުޖިމޯރީ ވަނީ ކުރީގެ މަދު ލީޑަރުން ފަދައިން ޕެރޫގެ ރައްޔިތުން ބައިބައިކޮށްފައި ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ތުޙުމަތު ކުރެއެވެ. އަދި އޭނާގެ ވެރިކަމުގައި ޕެރޫގައި ދެފަހަރެއްގެ މަތިން ކުރިއަށް ދިޔަ ޢާންމު ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި 69،000 މީހުން މަރުވެފައިވާ ކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެއެވެ.
ނަމަވެސް ފުޖިމޯރީއަށް ތާޢީދުކުރާ މީހުން ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި އޭނާ ވަނީ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާޢާތްތަކުގެ ކިބައިންނާއި އިޤްޠިޞާދީ އަނދަވަޅުން ޕެރޫ ސަލާމަތްކޮށްދީފައެވެ.
ކޮރަޕްޝަނާއި ބާރުގެ ބޭނުން ނަހަމަގޮތުގައި ހިފުމާއި އަދި އެކި މީސްމީހުން މެރުމުގެ ޢަމުރުތައް ނެރުމުގެ ކުށްތައް ސާބިތުވެ، ފުޖިމޯރީއަށް 25 އަހަރުގެ ޖަލު ޙުކުމެއް އައީ ވެރިކަމުން ފައިބާވަޑައިގެންނެވިތާ އަހަރުތަކެއް ފަހުންނެވެ.
1991 ވަނަ އަހަރާއި 1992 ވަނަ އަހަރު 25 މީހުން މަރާލުމަށް ޢަމުރުކުރެއްވި މައްސަލައިގައި ފުޖިމޯރީގެ މައްޗަށް 2009 ވަނަ އަހަރު ކުށް ސާބިތުވި ނަމަވެސް ބަލި ޙާލަތު ހުރި ގޮތުން 2017 ވަނަ އަހަރު އޭނާ ވަނީ ޖަލުން ހޮސްޕިޓަލަށް ބަދަލުކޮށްފައެވެ. އޭގެ ފަހުން އެ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހު ކުރީގެ ރައީސް ޕެޑްރޯ ޕަބްލޯ ކުޗިންސްކީ ވަނީ ފުޖިމޯރީއަށް މަޢާފް ދެއްވާފައެވެ. ނާރުގެ ބަލިތަކާއި، ހާސްވެ ކަންބޮޑުވުމުގެ އިތުރުން ފުޖިމޯރީއަށް ވަނީ ދުލުގެ ކެންސަރުވެސް ޖެހިފައެވެ. މިއާއިއެކު ފުޖިމޯރީގެ ބަލި ރަނގަޅު ނުކުރެވޭނެ ކަމަށާއި ޖަލުގައި ހުންނަވައިފި ނަމަ ފުރާނައަށް ނުރައްކާވާނެ ކަމަށް ޑޮކްޓަރުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.