ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީންގެ އިސްތިޢުމާރީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ އުދުވާންތަކެއް ފެށީ އޮކްޓޫބަރު 7 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. މި އުދުވާނަށް ދެ މަސް ފުރިފައިވާއިރު، ޣައްޒާގެ ކޮންމެ ދިމާލަކުން ފެންނަނީ މަރާއި، ވޭނާއި ކެކުޅުމެވެ. ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މުސްލިމުންގެ ހަށިތަކުން ހޮސްޕިޓަލްތައް ވަނީ ފުރިފައެވެ. އަދި، ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކަށް ފަރުވާދެވޭނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. ފަރުވާ ދޭން ބޭނުންވާ ބޭހާއި އެހިނިހެން ސާމާނެއް ވެސް ނެތެވެ.
ވަށައިގެން ނަޒަރު ހިންގައިލާ ކޮންމެ ދިމާލަކުން ފެންނަނީ ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ ޢިމާރާތްތަކެވެ. ޣައްޒާގައި ކޮޅަށް ހުރި އެންމެ ޢިމާރާތެއް ވެސް މި ވަގުތު ނެތޭ ބުނުމަކީ ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. ޣައްޒާއަކީ 2.3 މިލިޔަން މީހުންގެ އާބާދީއެއް ދިރިއުޅޭ ސަރަޙައްދެކެވެ. އެ މީހުން ވަންނާނެ ގެދޮރެއް މިހާރަކު ނެތެވެ. މަގުތަކުގައި ވެސް އޮތީ ކޮންކްރީޓާއި، ގައުކުނޑިއާއި ކުންޏެވެ. ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އަދިވެސް އެތަކެއް ހާސް ބަޔެއްގެ ހަށިތައް ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.
ޔަހޫދީންގެ އިސްތިޢުމާރީ ސިފައިން މިހާރު ތިބީ ޣައްޒާގެ ދެކުނުގެ ސަރަޙައްދުގައެވެ. އެ މީހުން ވަނީ ބަރުހަތިޔާރާ އެކު އަރައި، ޣައްޒާގެ ދެކުނުގައި އޮންނަ ޚާންޔޫނިސް ވަށައިލައިފައެވެ. އަދި، މެދުކެނޑުމެއް ނެތި ދަނީ އެ ރަށަށް ޙަމަލާ ދެމުންނެވެ. އެ ރަށް ހުސް ކުރަން ޔަހޫދީން އަންގާފައިވާއިރު، އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުން ދާނެ އެހެން ތަނެއް ނެތެވެ. ޣައްޒާގައި މިހާރު ރައްކާތެރި ކަމަށް ބުނެވޭނެ ހަމަ އެންމެ އިންޗިއެއްހާ ތަންކޮޅެއް ވެސް ނެތެވެ.
ޚާންޔޫނިސްގަައި ތިބި ބައެއް ނޫސްވެރިން ބުނީ، ޔަހޫދީ ސިފައިން އެ ރަަށުގައި ކާޕެޓް ބޮމިންގް ކެމްޕޭނެއް ހިންގަމުންދާ ކަމުގައެވެ. މާނައަކީ، އެއް ފަހަރާ ހުރިހާ ދިމާލަކަށް ބޮން އެޅުމެވެ. އަދި، ޚާންޔޫނިސްގެ ދެކުނުގައި އޮންނަ ރަފަޙަށް ދަތުރު ކުރަން އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް ޔަހޫދީ ސިފައިން ވަނީ އަންގައިފައެވެ.
ރަފަޙަކީ ރައްކާތެރި ތަނެއް ކަމަށް ޔަހޫދީން ބުނެއެވެ. ނަމަވެސް، ރަފަޙްގައި ތިބި މީހުން ބުނީ، އެއީ ބޮޑު އޮޅުވައިލުމެއް ކަމުގައެވެ. އަދި، ރަފަޙްގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް ވެސް ޔަހޫދީ ސިފައިން ބާރުގަދަ ބޮންތައް އަޅަމުންދާ ކަމުގައެވެ. ގިނަ ހަމަލަތައް އަމާޒު ކުރަމުން ދަނީ ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ ގެދޮރަށެވެ. އަދި، ހޮސްޕިޓަލްތަކަށެވެ. މިއީ، ހަނގުރާމައިގެ ކުށެކެވެ.
ޣައްޒާގެ ދެކުނަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ޙަމަލާ ދޭން ފަށާފައި ވަނީ، އެ ސަހަރުގެ އުތުރުގައިވާ ރަށްތައް ސުންނާފަތި ކޮށްލުމަށް ފަހުއެވެ. އދގެ އިދާރާއެއް ކަމުގައިވާ ދުނިޔޭގެ ކާބޯތަކެއްޗާ ބެހޭ ޕުރޮގުރާމް [ވަރލްޑް ފުޑް ޕްރޮގްރާމް (ޑަބްލިޔު.އެފް.ޕީ)]ން ބުނީ ޣައްޒާގެ އުތުރުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކުން މިހާރު ކާބޯތަކެތި ހުސްވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. ޣައްޒާގެ އުތުރުގައި ހުރި ގެދޮރުގެ 97 އިންސައްތައިގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނަށް ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ކާބޯތަކެތި ނެތް ކަމުގައި އެ އިދާރާއިން ބުނެއެވެ. ޣައްޒާގެ ދެކުނުގައި ސަރަޙައްދުތަކުން ވެސް މިހާރު ކާބޯތަކެތި ދަނީ ހުސްވަމުން ކަމަށާއި، އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންގެ ތެރެއިން 53 އިންސައްތަ މީހުންނަށް މިހާރު ކާބޯތަކެތި ނުލިބޭ ކަމުގައި ޑަބްލިޔުއެފްޕީން ބުނެއެވެ.
ޣައްޒާގެ ޢާންމުންގެ ގެދޮރުގެ އިތުރުން ރެފިއުޖީ ކޭމްޕުތަކަށް ވެސް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދަނީ ބޮންއަޅަމުންނެވެ. މިސައިލްތަކާއި ބަރުހަތިޔާރު ބޭނުން ކޮށްގެން ހަމަލަ ދެމުންނެވެ. އެންމެ ފަހުގެ ހަމަލަތައް އަމާޒު ކޮށްފައިވާ ކޭމްޕުތަކުގެ ތެރޭގައި ޣައްޒާގައި އުތުރުގައި އޮންނަ ޖަބާލިޔާ ރެފިއުޖީ ކޭމްޕާއި، މެދުތެރޭގައި އޮންނަ އަލް-މަޣާޒީ ރެފިއުޖީ ކޭމްޕު ހިމެނެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ޖަބާލިޔާއަށް ދިން ހަމަލަތަކުގައި އަލް ޖަޒީރާގެ ނޫސްވެރިއެއް ކަމުގައިވާ މުއުމިން އަލް-ޝަރަފީގެ ޢާއިލާގެ 22 މެންބަރުން ވަނީ ޝަހީދު ކޮށްލާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އޭނާގެ މައިންބަފައިންނާއި، ތިން އަންހެން ބެއިންގެ އިތުރުން އޭނާގެ ދަރިން ވެސް ހިމެނެއެވެ.
ޣައްޒާގައި ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ރެޑް ކްރެސެންޓުން ބުނީ، ޒަޚަމުވެފައިވާ މީހުންގެ ތެރެއިން 60 އިންސައްތަ މީހުންނަށް އިތުރު ފަރުވާދޭން ބޭރަށް ފޮނުވަން ޖެހޭ ކަމުގައެވެ. "ޔަހޫދީ ސިފައިން ދަނީ ބަލި މީހުންނާއި ޒަޚަމުވެފައިވާ މީހުންނަށް ވެސް އަނިޔާ ދެމުން. އެ މީހުން ހައްޔަރުކޮށް އަނިޔާ ކުރަމުން. މި ޖަމުޢިއްޔާގެ ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްތެރިން ވެސް ހައްޔަރުކޮށް އަނިޔާ ކޮށްފައިވޭ. ޣައްޒާ މި ވަގުތު މި އޮތީ އިންސާނީ މުސީބާތެއްގެ ތުންފަތްމަތީގައި،" ރެޑް ކްރެސެންޓުން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
ޔަހޫދީންގެ މި އުދުވާންތަކާއި، ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ވޭނާއި ކެކުޅުމަށް ދެ މަސް ދުވަސް ފާއިތުވެފައިވާއިރު، އދގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެންޓޯނިޔޯ ގުތެރޭޝް ވަނީ ޔަހޫދީންގެ ޖައްބާރު ކަން ހުއްޓުވަން މުހިންމު ފިޔަވަޅެއް އަޅުއްވާފައެވެ. އޭނާ ވަނީ، އދގެ ޗާޓަރުގެ 99 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އޭނާއަށް ލިބިދޭ ބާރުގެ ބޭނުންކޮށް، ޣައްޒާގައި ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ އުދުވާންތައް ހުއްޓުވަން މަސައްކަތް ކުރުމަށް އދގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހަށް އަންގަވާފައެވެ.
ނަމަވެސް، މިއިން އެއްވެސް ފައިދާހުރި ބަދަލެއް ފެންނާނެ ކަމާ މެދު ގިނަ ބަޔަކު ދަނީ ސުވާލު އުފައްދަމުންނެވެ. ސަބަބަކީ، ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގެ ދާއިމީ ފަސް މެންބަރުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެމެރިކާއިން ޔަހޫދީން ހިމާޔަތް ކުރަމުން ދިޔުމެވެ. އަދި، އެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅާ ކޮންމެ ޤަރާރެއް ވީޓޯގެ ބާރުގެ ބޭނުންކޮށް، ބޭރުކޮށްލާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ދީފައިވުމެވެ. ޔަހޫދީ ސިފައިން ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ލޭއޮހޮރުވައިލަމުން އެ ދަނީ އެމެރިކާގެ އެހީތެރިކަމާއި އެއްބާރުލުމާ އެކުގައި ކަން މުޅި ދުނިޔެ ވެސް ދަނެވެ. ޣައްޒާއަށް ޔަހޫދީ ސިފައިން އަޅަމުންދާ ބޮންތަކަކީ އެމެރިކާއިން ފޯރުކޮށްދީފައިވާ ތަކެއްޗެެެވެ.
އޮކްޓޫބަރު 7 ވަނަ ދުވަހު ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ފެށި ލާއިންސާނީ ގަތުލުއާންމުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު މިހާރު ވަނީ 17,177 އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 70 އިންސައްތައަކީ ކުޑަކުދިންނާއި އަންހެނުންނެވެ. ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ކުޑަކުދިންގެ ޢަދަދު މިހާރު 6,500 އަށް އަރައެވެ. އަދި، ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 42,000 ފަހަނައަޅައިފިއެވެ.