ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުގެ ޖައްބާރުކަން ބޮޑުވެގެންވާ ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫގެ އަމުރަށް އިސްރާޢީލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ގަތުލުއާންމެއް ހިންގައި، ރަހުމުކުޑަކަމާއި އަނިޔާވެރިކަމާ އެކު ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންގެ ލޭއޮހޮރުވައިލަމުންދާ ކަމުގައި އ.ދގެ އިސް އޮފިޝަލެއް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. ޣައްޒާގައި ދިރިއުޅޭ އެތަކެއް ސަތޭކަ ހާސް މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުން ފަށާފައިވާ ލާއިންސާނީ އުދުވާންތައް ކުށްވެރި ކުރައްވައި މި މޭރުމުން ވާހަކަފުޅު ދައްކަވާފައި ވަނީ ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންގެ އިންސާނީ ހައްޤުތަކުގެ ހާލަތު ވަޒަން ކުރުމަށް އ.ދއިން ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ޚާއްޞަ މަންދޫބު ފްރަންޗެސްކާ އަލްބަނޭޒޭއެވެ.
އަލްބަނޭޒޭ ވިދާޅުވީ ފަލަސްޠީނުގެ ބިންތަކުގައި ދިރިއުޅޭ މުސްލިމުންގެ ހާލަތު ގޯހުންގޯހަށް ބަދަލުވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، 1948 ވަނަ އަހަރާއި 1967 ވަނަ އަހަރު ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުން ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގާފައިވާ ގަތުލުއާންމުތައް ފަދަ ގަތުލުއާންމެއް މިހާރު ފަށާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އެ އަހަރުތަކާ އަޅައިބަލާއިރު، މިހާރުގެ ހާލަތު މާ ގޯސް ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި، ފަލަސްޠީނުގެ ނިކަމެތި މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީން ފަށާފައިވާ ގަތުލުއާންމު ވަގުތުން ހުއްޓުވަން ޖެހޭ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
1947އާއި 1949 ވަނަ އަހަރާ ދެމެދު ޔަހޫދީން ހިންގާފައިވާ ގަތުލުއާންމުގައި ފަލަސްޠީނުގެ 750,000 އަށްވުރެ ގިނަ މުސްލިމުން ވަނީ އެ މީހުންގެ ގެދޮރާއި ވަޒަނުން ބޭރުކޮށް، އެ މީހުންގެ ބިންތަކަށް ވެރިވެގަނެފައެވެ. އަދި، ބާކީ ތިބި މުސްލިމުން އަޅުވެތި ކޮށްފައެވެ. އެއަށްފަހު، ޔަހުދީން ވަނީ އެ މީހުންގެ ދަޢުލަތުގެ ގޮތުގައި އިސްރާޢީލު އުފައްދާފައެވެ. އެއަށްފަހު، 1967 ވަނަ އަހަރު ޔަހޫދީން ހިންގި ގަތުލުއާންމުގައި ފަލަސްޠީނުގެ 350,000 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން އެ މީހުންގެ ގެދޮރާއި ބިންތަކުން ފައްސައިލިއެވެ. އަދި، ޔަހޫދީން ވަނީ ހުޅަނގު އައްސޭރިއާއި ޣައްޒާއަށް ވެސް ވެރިވެގަނެފައެވެ.
"މިއީ ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުން އަލަށް ކުރާ ކަމެއް ނޫން. އެ މީހުން މީގެ ކުރިން ހިންގާފައިވާ ގަތުލުއާންމުތައް ތާރީޚުން އެއޮތީ ފެންނަން. އަމިއްލަ ދިފާޢުގައޭ ކިޔާފައި ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް މިހާރު ހިންގަމުން އެ ދަނީ ގަތުލުއާންމެއް. ޔަހޫދީ އަސްކަރިއްޔާއިން އަމަލު ކުރަމުން ދަނީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާ މުޅިން ޚިލާފަށް. އިތުރު ގަތުލުއާންމެއް ހިންގައި އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު ޝަހީދު ކޮށްލުމުގެ ކުރިން މި ކަން ހުއްޓުވަން ޖެހޭ،" އަލްބަނޭޒޭ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ޣައްޒާއަށް އަމާޒުކޮށް ދެމުންދާ ނުރައްކާތެރި ހަމަލަތަކުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މުސްލިމުންގެ ޢަދަދު މިހާރު ވަނީ 2,215 އަށް އަރާފައެވެ. ޣައްޒާގައި ދިރިއުޅޭ 2.3 މިލިޔަން މީހުންގެ ފުރާނަ ނަގައިލަން ޔަހޫދީ ޓެރެރިސްޓު ސިފައިން ފަށާފައިވާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކުގައި 8,174 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ވަނީ ޒަޚަމު ކޮށްލާފައެވެ.
ޔަހޫދީ އަސްކަރިއްޔާގެ ހަމަލަތަކުގައި ގެދޮރު ހަލާކުކޮށް، މަގުމަތި ކޮށްލާފައިވާ މުސްލިމުންގެ ޢަދަދު ވެސް ވަނީ 200,000 އަށްވުރެ އިތުރުވެފައެވެ. ޣައްޒާ ފުރަބަންދުކޮށް، ފެނާއި ކާބޯތަކެތީގެ އިތުރުން ތެޔޮ އެތެރެ ކުރަން ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުން ހުރަސްއަޅާފައިވާއިރު، އިންސާނީ އެހީއަށް ބޭނުން ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވެސް ވަނީ އެތަކެއް ސަތޭކަ ހާހަށް އަރާފައެވެ.
މި ކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ ޞިއްޙަތު ޖަމުޢިއްޔާ – ވޯލްޑް ހެލްތް އޮގަނައިޒޭޝަން (ޑަބްލިޔު.އެޗް.އޯ)ން ބުނީ، އެ މީހުންނަށް ވަގުތުން އިންސާނީ އެހީތެރިކަމާއި ޞިއްޙީ ފަރުވާއަށް ބޭނުންވާ ސާމާނު ފޯރުކޮށް ނުދެވިއްޖެ ނަމަ، އިތުރު ބަޔަކު މަރުވުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑުވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. "ހޮސްޕިޓަލްތައް މިހާރު އޮތީ ފުރި ބާރުވެފައި. ޒަޚަމުވެފައިވާ ކުޑަކުދިންގެ ޢަދަދު އިންތިހާއަށް އިތުރުވެއްޖެ. އިސްރާޢީލުގެ ހަމަލަތަކުގައި ޒަޚަމުވެ، ފިހިފައިވާ ކުދިންނަށް ޞިއްޙީ ފަރުވާ ފޯރުކޮށްދެވޭނެ ގޮތެއް ނެތް،" ޑަބްލިޔު.އެޗް.އީގެ ތަރުޖަމާނު މާގަރެޓް ހެރިސް ވިދާޅުވިއެވެ.
ޣައްޒާއަށް އިންސާނީ އެހީގެ ސާމާނު ފޯރުކޮށްދިނުމާ ގުޅޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރެއްވުމަށް ޑަބްލިޔު.އެޗް.އޯގެ ޑިރެކްޓަރ-ޖެނެރަލް ޓެޑްރޯސް އަދަނޮމް ގެބްރިއޭސޮސް ދާދި ފަހުން ވަނީ މިޞްރުގެ ރައީސް ޢަބްދުލްފައްތާޙް އަލް-ސީސީއާ ބައްދަލު ކުރައްވާފައެވެ. ހެރިސް ވިދާޅުވީ ޣައްޒާއަށް އިންސާނީ އެހީ ފޯރުކޮށްދެވޭނެ މަގެއް ހުޅުވަން އަލް-ސީސީ އެއްބަސްވެ ވަޑައިގެންނެވި ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް، ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުން އަދިވެސް އެ ކަމަށް ހުރަސް އަޅަމުންދާ ކަމުގައި އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުން ޣައްޒާއަށް ބޮންއަޅަން ފަށާފައި ވަނީ, ޙަމާސް ޖަމާޢަތުން ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ އިޢުލާނުކޮށް, 'އޮޕަރޭޝަން އަޤްޞާ ފްލަޑް'ގެ ނަމުގައި ފަށާފައިވާ ޚާއްޞަ އަސްކަރީ އޮޕަރޭޝަނުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ޙަމާސްއިން އަސްކަރީ ކެމްޕޭނެއް ފަށާފައި ވަނީ، ބައިތުލްމަޤްދިސްގައި އޮންނަ މުސްލިމުންގެ ތިންވަނައަށް އެންމެ މުޤައްދަސް މިސްކިތްކަމަށްވާ އަލް-އަޤްޞާގެ ހުރުމަތް ކެނޑުން އިތުރު ކުރުމާއި، ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ އިސްރާޢީލުން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކަށް ކެތް ނުކުރެވިގެންނެވެ