ޔޫކްރެއިނުގެ ވެރިރަށް ކިޔޭވުގެ މަގުތައްމަތީގައި ބަޑީގެ ޙަމަލާތައް ބަދަލުކުރަން ފަށައިފިއެވެ.
ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ފަހުން ވިލާތުގައި ކުރަމުންދާ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ހަނގުރާމައިގެ ތިންވަނަ ދުވަހު ރަޝިޔާގެ ފައުޖުތައްވަނީ ކިޔޭވު ވަށާލައި ކަނޑުމަގުންނާއި ވައިގެ މަގުންނާއި އެއްގަމުން ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކެއް ދީފައެވެ. އަދި ރަޝިޔާގެ އެންމެ ވަރުގަދަ ފައުޖުތައްވަނީ ކިޔޭވުގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކަށް ވަދެގަނެ ޔޫކްރެއިނުގެ ސިފައިންނާ ބަޑީގެ ޙަމަލާތައް ބަދަލުކުރަން ފަށައިފައެވެ. ކިޔޭވު ދިފާޢުކުރުމަށް ޔޫކްރެއިނުގެ ސިފައިންވަނީ ޢާއްމުންގެ 10،000 މީހުންނަށް ހަތިޔާރު ދިނުމަށްފަހު ހަނގުރާމަކުރުމަށް އަންގައިފައެވެ. އަދި ޔޫކްރެއިނުގެ އަސްކަރިއްޔާއިންވަނީ ވައިގެ ޙަމަލާތަކުން ދިފާޢުވާ ނިޒާމުތައް ކިޔޭވުގައި ޢާއްމުން ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދުތަކުގައި ބަހައްޓައި ރަޝިޔާގެ މިސައިލުތަކާ ކުރިމަތިލާން ފަށައިފައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މިސައިލުތައްވަނީ ޢާއްމުން ދިރިއުޅޭ އިމާރާތްތަކަށް ވެއްޓި ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިފައެވެ.
މީގެ ތިން ދުވަސްކުރިން ތިން ސަރަޙައްދަކުން ޔޫކްރެއިނަށް އަރައި އެ ޤައުމަށް ދެމުންދާ ޙަމަލާތަކުގައި ރަޝިޔާގެ ފައުޖުތަކުންވަނީ ބޮޑެތި ކާމިޔާބީތަކެއް ހޯދައިފައެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ފުރަތަމަ ދެތިން ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ހުޅަނގުން އެތައް ބިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރެއްގެ އަގުހުރި ހަތިޔާރު ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ޔޫކްރެއިނުގެ ވައިގެ ސިފައިންގެ ފައުޖުތައްވަނީ ނައްތާލައިފައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ރަޝީޔާގެ ފައުޖުތަކާ ކުރިމަތިލުމަށް ޔޫކްރެއިނަށްވަނީ އުނދަގޫތަކަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައެވެ. އެއާއެކު ހަނގުރާމައިގެ ފުރަތަމަ 48 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ރަޝީޔާއިން ދިން ވަރުގަދަ މިސައިލު އަދި ރޮކެޓު ޙަމަލާތަކުގައި ޔޫކްރެއިނުގެ 800އަށްވުރެ ގިނަ އަސްކަރީ މަޤާމު ނައްތާލާފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 11 އަސްކަރީ ވައިގެ ބަނދަރެއް ހިމެނެއެވެ. އަދި ޗެނޮބީލުގެ ނިޔުކްލިޔަރ ރިއެކްޓަރުގެ އިތުރުން ޔޫކްރެއިނުގެ ދެކުނުއިރުމަތީގެ މުޙިއްމު ރަށްތައް އޮތީ ރަޝިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގެނެސް ޔޫކްރެއިނުގެ ހުރިހާ ބޮޑެތި ސަރަޙައްދަކަށް ރަޝިޔާގެ އަސްކަރީ ބާރުވެރިކަންވަނީ ފެތުރިފައެވެ. ޔޫކްރެއިނުން ބުނާ ގޮތުގައި އެ ޤައުމުގައި ބަދަލުކުރަމުންދާ ޙަމަލާތަކުގައި ރަޝިޔާގެ 1،000އަށްވުރެ ގިނަ ސިފައިން މަރުވެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ޓޭންކަރުތައް ގޮށްވާލައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހަނގުރާމަމަތީ މަތިންދާބޯޓުތައްވަނީ ވައްޓާލައިފައެވެ. ނަމަވެސް ހަނގުރާމައިގައި ރަޝިޔާއަށް ލިބިފައިވާ ގެއްލުންތަކެއް އެ ޤައުމުން ޢާއްމުކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި ޔޫކްރެއިނުގެ ފައުޖުތަކަށް ލިބިފައިވާ ގެއްލުންތަކުގެ ތަފުޞީލެއް އެ ޤައުމުންވެސް ޢާއްމުކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ.
44 މިލިޔަން މީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮންނަ ޔޫކްރެއިނުގައި ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމާގައި ޢާއްމުންގެ 200އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވެ 1،200އަށްވުރެ ގިނަ މީހުންވަނީ ޒަޚަމުވެފައެވެ. އަދި 100،000އަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ގެދޮރު ގެއްލުމުގެ އިތުރުން 50،000އަށްވުރެ މީހުންވަނީ އަވަށްޓެރި ޤައުމުތަކަށް ހިޖުރަކޮށްފައެވެ. އދން ލަފާކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ކުރިޔަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގެ ތެރޭގައި މަދުވެގެން 5 މިލިޔަން މީހުން ޔޫކްރެއިނު ދޫކޮށް ހިޖުރަކުރާނެއެވެ. އިންސާނީ އެހީތެރިކަމުގެ ގޮތުގައި އދންވަނީ 20 މިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު ޔޫކްރެއިނަށް ދޭން ނިންމައިފައެވެ. ރަޝިޔާގެ ލަޝްކަރުތަކުގެ ބާރުގެ ދަށަށް ކިޔޭވު ދާނެކަމަށް ބެލެވިފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައި ޔޫކްރެއިނުގެ ރައީސް ވޮލޮޑީމީރް ޒެލެންސްކީވަނީ ޤައުމު ދޫކުރައްވައި ވަޑައިގެންނެވުމަށް ދެކޮޅުހައްދަވައި އެ ޤައުމަށް އަސްކަރީ ގޮތުން އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޖުތަމަޢުއަށް ގޮވާލައްވައިފައެވެ. އެއާއެކު އެމެރިކާއިންވަނީ އަސްކަރީ އެހީގެ ގޮތުގައި 350 މިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު ޔޫކްރެއިނަށް ދިނުމަށް ނިންމައިފައެވެ. އަދި ބައެއް ވިލާތުގެ ޤައުމުތަކުންވަނީ ޔޫކްރެއިނަށް ހަތިޔާރު ފޮނުވައި އަވަސް މުސްތަޤްބަލެއްގައި ހަނގުރާމަ ނުނިމޭނެކަމަށް ބުނެފައެވެ. ނަމަވެސް ޔޫކްރެއިނަކީ ވިލާތުގެ އިއްތިޙާދާއި ހުޅަނގުގެ އަސްކަރީ އިއްތިޙާދު، ނޭޓޯގެ މެންބަރު ޤައުމަކަށްނުވާތީ ޢަމަލީގޮތުން ރަޝިޔާގެ ފައުޖުތަކާ ކުރިމަތިލުމަށް ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކުންވަނީ ދެކޮޅުހަދައިފައެވެ.
އަމިއްލައަށް މިނިވަންކަން އިޢުލާންކޮށްފައިވާ ޔޫކްރެއިނުގެ އިރުމަތީގައި އޮންނަ ދޮންބާސްގެ ދެ ދަޢުލަތުގެ ދިފާޢުގައި އެ ޤައުމުގައި އަސްކަރީ ޙަރަކާތްތަކެއް ހިންގުމުގެ ޢަމުރުދެއްވާފައިވާކަން އިޢުލާންކުރައްވަމުން ރަޝީޔާގެ ރައީސް ވުލަޑުމީރް ޕުޓިން ވިދާޅުވީ ޔޫކްރެއިނު އިސްތިޢުމާރުކުރުމުގެ އެއްވެސް ވިސްނުމެއް ރަޝިޔާއިން ނުގެންގުޅޭކަމަށެވެ. އަދި ރަޝިޔާގެ އަސްކަރީ ޙަރަކާތްތަކުގެ ބޭނުމަކީ ދޮންބާސްގައި ފާއިތުވި 8 އަހަރުދުވަހު ޔޫކްރެއިނުގެ ފައުޖުތައް ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކާއި ޤަތުލުޢާއްމު ހުއްޓުވުންކަމަށް ޕުޓިން ވިދާޅުވިއެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ރަޝިޔާގެ އަސްކަރީ ޙަރަކާތުގެ ދަށުން ޔޫކްރެއިނުގެ އަސްކަރީ ބާރުވެރިކަން ނައްތާލައި އެ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުންނާ ދެކޮޅަށް އަނިޔާވެރިވުމުގެ ޢަމަލުތައް އިތުރަށް ނުހިންގޭނެކަން ކަށަވަރުކުރާނެއެވެ. ޔޫކްރެއިނަށް ޙަމަލާ ދިނުން ނޫން ގޮތެއް ރަޝިޔާއަށް ނެތްކަން ފާހަގަކުރައްވައި ޕުޓިން ވިދާޅުވީ ނޭޓޯގެ މެންބަރުކަން ޔޫކްރެއިނަށް ދުވަހަކުވެސް ނުދޭނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ދިނުމަށް އެ އިއްތިޙާދުން ދެކޮޅުހެދިކަމަށެވެ. އަދި ރަޝިޔާއާ އިންވެގެން އޮންނަ ޔޫކްރެއިނަށް ނިޔުކްލިޔަރ ހަތިޔާރުގެ ޤާބިލްކަމާއި ބާރުވެރިކަން ހޯދުމުގެ ފުރުޞަތު ނުދެއްވާނެކަމަށްވެސް ޕުޓިން ވިދާޅުވިއެވެ.
2008ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ރަޝިޔާއާ އިންވެގެން އޮންނަ ޖޯޖިޔާގައި ދިރިއުޅޭ ރަޝިޔާ ބަހުން ވާހަކަދައްކައި ރަޝިޔާގެ ރައްޔިތުންނާ ދެކޮޅަށް ޖޯޖިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ޤަތުލުޢާއްމެއް ހިންގުމުން ރަޝިޔާއިންވަނީ ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ހުރަސްކޮށް ޖޯޖިޔާއަށް ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކެއް ދިނުމަށް އެ ސަރަޙައްދުތައް ރަޝިޔާގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގެނެސްފައެވެ. އެ ސަރަޙައްދުތަކުން ރަޝިޔާގެ ފައުޖުތައް ފޭބީ އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނަށް އެއްވެސް ގޯނާއެއް ނުކުރާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ޖޯޖިޔާއިން ދިނުމުންނެވެ. އަދި 2014ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ޔޫކްރެއިނުގައި ކުރި މުޒާހަރާތަކުގައި އެ ޤައުމުގައި އޮތް ރަޝިޔާއާ ރަހްމަތްތެރި ވެރިކަން ބަދަލުކުރުން ރަޝިޔާއިންވަނީ ޔޫކްރެއިނުގެ ދެކުނުގައި އޮންނަ ކުރީމިޔާއަށް ޙަމަލާ ދިނުމަށް އެ ސަރަޙައްދު އަތުލައިފައެވެ.