2015ވަނަ އަހަރު ދުނިޔޭގެ ބާރުތަކާއިއެކު އީރާނުން ވެފައިވާ ނިއުކުލިއާ އެއްބަސްވުމާއި އެއްގޮތަށް އެ ޤައުމުން ޢަމަލުކުރަން ފެށުމުން ނޫނީ އީރާނާއި ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އުވާ ނުލައްވާނެކަމަށް އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަން ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
2015ވަނަ އަހަރުގައި ދުނިޔޭގެ ބާރުތަކާއިއެކު އީރާނުން ވެފައިވާ "ޖޮއިންޓް ކޮމްޕްރިހެންސިވް ޕްލޭން އޮފް އެކްޝަން"ގެ ދަށުން އީރާނުގެ ނިއުކުލިއަރ މަސައްކަތްތައް މަދުކުރުމުގެ ބަދަލެއްގެ ގޮތުން އެ ޤައުމާއި ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އުވާލުމަށްވަނީ އެއްބަސްވެފައެވެ. އެ އެއްބަސްވުމުގައި އެމެރިކާ، އިނގިރޭސިވިލާތް، ރަޝިޔާ، ޖަރުމަނުވިލާތް، ފަރަންސޭސިވިލާތް، ވިލާތުގެ އިއްތިޙާދު އަދި ޗައިނާއިންވަނީ ބައިވެރިވެފައެވެ. ނަމަވެސް 2018ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އެމެރިކާގެ ވެރިކަމާއި ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕު ޙަވާލުވެވަޑައިގަތުމަށްފަހު އެމެރިކާއިންވަނީ އެ އެއްބަސްވުމުން ވަކިވެ، އީރާނާއި ދެކޮޅަށް ދަތިކުރުމުގެ ގިނަ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާފައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން އީރާނުންވަނީ އެއްބަސްވުމާއި ޚިލާފަށް ބައެއް ކަންތައްތައް ކުރަން ފަށައިފައެވެ.
ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ތެރޭގައި މިހާރުގެ ރައީސް ބައިޑަންވަނީ ނިއުކުލިއާ އެއްބަސްވުމުގައި އެމެރިކާ އަލުން ބައިވެރިވެ، އީރާނުން އެއްބަސްވުމާއި އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރާނެކަމަށް އުންމީދުކުރައްވާކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. ނަމަވެސް ވެރިކަމާއި ޙަވާލުވެވަޑައިގަތުމަށްފަހު އެމެރިކާއިން އެ މައްސަލައާއި މެދު ޢަމަލުކުރަމުންދަނީ ހަރުކަށި ކޮށެވެ. އެގޮތުން އީރާނުން އެއްބަސްވުމާއި އެއްގޮތަށް އަމަލުކުރަން ފެށުމުން ނޫނީ އެމެރިކާއިން އެއްބަސްވުމުގައި އަލުން ބައިވެރިނުވާނެކަމަށް ބައިޑަންގެ ސަރުކާރުންދަނީ ބުނަމުންނެވެ.
އީރާނުގެ އެންމެ މަތީވެރިޔާ، އާޔަތުﷲ ޢަލީ ޚާމަނާއީވަނީ އީރާނުން އެގޮތަށް ޢަމަލުކުރާނީ އެމެރިކާއިން އީރާނާއި ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތައް އުވާލުމުންކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. އެއީ ނިއުކުލިއާ އެއްބަސްވުމުގެ މައްސަލައިގައި އީރާނުގެ ފަހު ނިންމުންކަމުންގައި އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި އެއްބަސްވުމުގައި ބައިވެރިވެފައިވާ ވިލާތުގެ ޤައުމުތައްކަމުގައިވާ ޖަރުމަނުވިލާތާއި ފަރަންސޭސިވިލާތާއި އިނގިރޭސިވިލާތުން އެ މައްސަލައިގައި އެއްވެސް ޝަރުތެއް ނުކުރެވޭނެކަމަށް އޭނާވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. އޭނާ އެހެން ވިދާޅުވީ އެމެރިކާއާއި އީރާނާއި ދެމެދު އުފެދިފައިވާ މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށް ވިލާތުގެ އިއްތިޙާދުގެ މަންދޫބެއްގެ އެހީތެރިކަން ހޯދިދާނެކަމަށް މިދިޔަ ހަފުތާގެ ތެރޭގައި އީރާނުގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު މުޙައްމަދު ޖަވާދު ޒާރިފް ވިދާޅުވެފައިވަނިކޮށެވެ. ދެ ޤައުމުންވެސް ގޮތް ދޫކުރުމަށް ދެކޮޅު ހަދަމުންދާތީ މައްސަލައަށް ކުރިއެރުމެއް ލިބިފައެއް ނުވެއެވެ.
އީރާނުން އެއްބަސްވުމާއި އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމަށް ހިތްވަރު ދިނުމަށް އެ ޤައުމާއި ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އުވާލައްވާނަންތޯ ސީބީއެސް ނިއުސްއަށް ބައިޑަންއަށް ކުރި ސުވާލަކަށް ޖަވާބު ދެއްވަމުން އޭނާ ވިދާޅުވީ އެގޮތަށް އެމެރިކާއިން އަމަލު ނުކުރާނެކަމަށެވެ. އީރާނުން ޔުރޭނިއަމް ފައްކާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ހުއްޓާލަން ޖެހޭތޯ ސުވާލުކުރުމުން ބައިޑަންވަނީ އާއެކޭ ވިދާޅުވުމުގެ ގޮތުން ބޯ ޖައްސަވާފައެވެ. ނަމަވެސް އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން އީރާނަށް 3.6 އިންސައްތައަށް ޔުރޭނިއަމް ފައްކާކުރުމުގެ ޙުއްދަ ލިބިގެންވާއިރު ބައިޑަން އިޝާރާތްކުރައްވާފައިވަނީ އެއަށްވުރެ އިތުރަށް ޔުރޭނިއަމް ފައްކާކުރުމާއި ގުޅޭގޮތުންކަމެއް ސާފުވެފައެއް ނުވެއެވެ.
މީގެ ކުރިން ޒާރިފްވަނީ އީރާނުގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ ޤާނޫނެއްގެ ދަށުން ފެބްރުއަރީ މަހުގެ 21ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން އީރާނުގެ ނިއުކުލިއާ ޙަރަކާތްތައް އިތުރުކުރާނެކަން އެމެރިކާއަށް ހަނދާންކޮށްދީފައެވެ. އަދި އެ ތާރީޚުގެ ކުރިން އެމެރިކާއިން އަވަސް ނިންމުމެއް ނިންމަންޖެހޭކަމަށް އޭނާވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. ނަމަވެސް ހަމަ އެ ދުވަހު އެމެރިކާގެ ސަރުކާރުގެ އިސް ފަރާތަކުންވަނީ މައްސަލައިގައި އެމެރިކާއިން ދެކެމުންދާގޮތަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް އައިސްފައި ނުވާކަމަށް ބުނެފައެވެ.