ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ޤަތުލުޢާންމެއް ހިންގަމުންދާ ކަމުގައި އެމްނެސްޓީ އިންޓަރނޭޝަނަލުން ވެސް ހާމަކޮށްފިއެވެ. ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނެއް ހިންގަން ފަށާފައި ވަނީ މީގެ 14 މަސް ކުރިންނެވެ. އެ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ 44,500އަށްވުރެ މައްޗަށް އުފުލިފައެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ޤަތުލުޢާންމެއް ހިންގަމުންދާ ކަމުގައި އެމްނެސްޓީން ހާމަކޮށްފައި ވަނީ، އެ ޖަމުޢިއްޔާއިން ނެރުނު ރިޕޯޓެއްގައެވެ. އިންސާނީ ޙައްޤުތަކަށް ވަކާލާތު ކުރާ އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޖަމުޢިއްޔާއިން ބުނީ، ޣައްޒާ ޢުދުވާނަކީ ޤަތުލުޢާންމެއް ކަމަށް އެ ޖަމާޢަތުން ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ ޢުދުވާނީ ޙަމަލާތަކުގެ މަޢުލޫމާތާއި ޒަޔަނިސްޓު ސަރުކާރުން ދީފައިވާ ބަޔާންތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ކަމުގައެވެ. އަދި، ޔަހޫދީން ލާއިންސާނީ ކުށްތައް ހިންގަމުންދާ ކަން އެ ޖަމާޢަތަށް ވަރަށް ސާފު ކަމުގައެވެ.
މިއީ، ޣައްޒާ ޢުދުވާނަކީ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ހިންގަމުންދާ ޤަތުލުޢާންމެއްގެ ގޮތުގައި އެމްނެސްޓީން ސިފަ ކޮށްފައިވާ ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. ވަކި ޤައުމެއްގެ، ނަސްލެއްގެ، ނުވަތަ ދީނެއްގެ ބަޔެއްގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ހިންގާ ކޮންމެ އަމަލަކީ ޤަތުލުޢާންމެއްގެ ގޮތުގައި 1981ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނޮސައިޑް ކޮންވެންޝަނުން ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ. އެ މުޢާހަދާއާއި ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފަށް ޔަހޫދީން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކުގެ އެންމެ ބޮޑު ބައިވެރިއަކީ، އަދި މަދަދުގާރަކީ އެމެރިކާއެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޤަތުލުޢާންމެއް ހިންގަމުންދާ ކަމަށް ކުރާ ތުހުމަތުތައް ޒަޔަނިސްޓު ސަރުކާރުން ދަނީ ދޮގު ކުރަމުންނެވެ. އަދި، އެމެރިކާއިން ވެސް ބުނެފައި ވަނީ، ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފު އެއްވެސް އަމަލެއް ޔަހޫދީން ހިންގަމުންދާ ކަމުގެ ހެއްކެއް ފެންނަން ނެތް ކަމުގައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނަށް ބޭނުންވާ ނުރައްކާތެރި އަދި ފަނާކުރަނިވި ހަތިޔާރު އެމެރިކާއިން ފޯރުކޮށްދެމުންދާއިރު، ނިކަމެތީންނަށް ކާބޯތަކެއްޗާއި އިންސާނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ހުރަސް އަޅާ އެއްވެސް ޤައުމަކަށް ހަތިޔާރު ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ އެމެެރިކާގެ ޤާނޫނުތަކުން މަނާ ކަމެކެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުން ޝަހީދުކޮށް ނެތިކޮށްލަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކެއް ހިންގަން ފަށާފައި ވަނީ، އެ ސަހަރުގައި ވެރިކަން ކުރާ ޙަމާސް ޖަމާޢަތް ނައްތައިލުމުގެ ނަމުގައެވެ. އެއީ، 2023 އޮކްޓޫބަރު 7ގައި އެ ޖަމާޢަތުން ޒަޔަނިސްޓުންގެ ރަށްތަކަށް ދީފައިވާ ޖިހާދީ ޙަމަލާތަކުގެ ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ފެށި ޖަރީމާތަކެކެވެ. ޙަމާސްގެ މުޖާހިދުން އިސްރާއީލަށް ޙަމަލާ ދީފައި ވަނީ، ޔަހޫދީންގެ އަޅުވެތިކަމާއި އިސްތިޢުމާރީ ވެރިކަމަށް ކެތް ނުކުރެވިގެންނެވެ.
ފަލަސްޠީނާއި އދގެ އޮފިޝަލުން ބުނީ، ޣައްޒާގައި މި ވަގުތު ރައްކާތެރި އެންމެ އިންޗިއެއްހާ ތަން ވެސް ނެތް ކަމުގައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނުގައި ޣައްޒާގެ 2.3 މިލިޔަން މީހުންގެ އާބާދީގެ ބޮޑު އިންސައްތައެއްގެ ގެދޮރު ވަނީ ނެތިކޮށްލާފައެވެ. ޢާންމުންގެ ގެދޮރާއި، ހަސްފަތާލުތަކާއި މިސްކިތްތަކުގެ އިތުރުން މަދަރުސާތައް ވަނީ ސުންނާފަތިކޮށް ބިމާ ހަމަކޮށްލާފައެވެ. އަދި، ނިކަމެތިކޮށް ހައިހޫނުގައި ޖައްސާފައިވާ މީހުންނަށް ކާބޯތަކެއްޗާއި އިންސާނީ އެހީ ފޯރުކޮށް ދިނުމަށް ވެސް ޔަހޫދީން ދަނީ ހުރަސް އަޅަމުންނެވެ. އެއީ ވެސް ހަނގުރާމައިގެ ކުށެކެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީން ހިންގަމުންދާ ޤަތުލުޢާންމުގެ މައްސަލަ، ދެކުނު އެފްރިކާއިން ވަނީ އިންސާފާ ބެހޭ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ކޯޓު (އައިސީޖޭ)އަށް ވެސް ހުށަހަޅާފައެވެ. "ޤަތުލުޢާންމެއް އެ ދަނީ ހިންގަމުން. އެ ކަމާ މެދު އެއްވެސް ޝައްކެއް ނެތް، ފާއިތުވި ހަ މަސް ދުވަހު އަޅުގަނޑުމެން ހަދާފައިވާ ފުރިހަމަ ދިރާސާއިން ޤަތުލުޢާންމެއް ހިންގަމުންދާ ކަން ޝައްކެއް ނެތް މިންވަރަށް ސާބިތުވޭ،" އެމްނެސްޓީ އިންޓަރނޭޝަނަލްގެ ވެރިޔާ އަންޔެސް ކެލަމާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އޭނާ ވިދާޅުވީ، 1984ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނޮސައިޑް ކޮންވެންޝަންގެ ދަށުން ޤަތުލުޢާންމު ހިންގުމުގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭނެ ފަސް ކުށުގެ ތެރެއިން ތިން ކުށުގެ އަމަލުތައް ޔަހޫދީ ސިފަައިން ހިންގަމުންދާ ކަން އެމްނެސްޓީގެ ހޯދުންތަކުން ހާމަވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި، ޣައްޒާގެ މުސްލިމުން ޝަހީދު ކުރުމާއި، އެ މީހުންނަށް ޖިސްމާނީ އަދި ނަފްސާނީ އަނިޔާތައް ދިނުމާއި، އެ މީހުންގެ ފުރާނައަށް ނުރައްކާވާނެ ފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރި ކުރުވުން ހިމެނޭ ކަމުގައި ކެލަމާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީން ހިންގަމުންދާ ޤަތުލުޢާންމުގެ ފުރިހަމަ ތަޙުޤީޤެއް ހިންގުމަށް އެމްނެސްޓީން ވަނީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޖިނާޢީ ކޯޓު (އައިސީސީ)އަށް ވެސް ގޮވައިލާފައެވެ. ޒަޔަނިސްޓުންގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫއާއި ހައްދުފަހަނަ އެޅި ކުރީގެ ދިފާޢީ ވަޒީރު ޔޮއާވް ގަލާންތު ހައްޔަރު ކުރުމަށް އައިސީސީން ދާދިފަހުން ވަނީ އަމުރު ކޮށްފައެވެ. އައިސީސީން ބުނީ، ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ކުށްތަކުގެ ފުރިހަމަ ތަޙުޤީޤެއް ހިންގަމުންދާ ކަމުގައެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް 2023 އޮކްޓޫބަރު 7ން ފެށިގެން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދުކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 44,532އަށް އުފުލިފައެެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 17,000އެއްހާ ކުޑަކުދިން ހިމެނޭއިރު, އިތުރު 10,000އެއްހާ މީހުންގެ ހަށިތައް ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ އިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ޣައްޒާގެ އޮފިޝަލުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ޣައްޒާ ޢުދުވާނުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ 105,538 މީހުން ޒަޚަމު ކޮށްލާފައެވެ.