ހޭލުންތެރިކަމާއި ފަރުވާގެ ފުރުސަތާއެކު އެއިޑްސް ޖެހޭ މީހުން މަދުކުރެވިދާނެކަމުގެ އުއްމީދު

މިއަދަކީ ބައިނަލްއަޤުވާމީގޮތުން ފާހަގަކުރާ ދުނިޔޭގެ އެއިޑްސް ބަލީގެ ދުވަހެވެ. މިދުވަސް ފާހަގަކުރަނީ އެއިޑްސް ބަލި ޖެހުމަށް މަގުފަހިވާ ނުރައްކާތެރި އާދަތަކާއި ބެހޭގޮތުންނާއި، މިކަމުގައި ފަރުވާ ހޯދިއްޖެނަމަ އާދައިގެ ދިރިއުޅުމެއްގައި އުޅުމުގެ ފުރުސަތު އޮތްކަން ހާމަކޮށް ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަށެވެ. ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން މިދުވަހުގެ ޝިޢާރެއްގެ ގޮތުގައި މިއަހަރު ކަނޑައަޅާފައިވަނީ، "ރަނގަޅު މަގު އިޚްތިޔާރުކުރޭ، އަހަރެންގެ ސިއްޙަތު، އަހަރެންގެ ޙައްގު." މިޝިއާރެވެ.

އެއިޑްސް ބަލީގެ ނުރައްކާ މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް ބޮޑުވެފައިވާކަން ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްޢިއްޔާގެ ތަފާސްހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ. މިގޮތުން ރާއްޖޭންވެސް މިބަލި ފެނުނުތާ 33 އަހަރު ފުރޭއިރު ރާއްޖޭން 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް އެއިޑްސް ޖެހިފައިވާކަމަށް ހެލްތު ޕްރޮޓެކްޝަން އޭޖެންސީގައި ރިކޯޑުކުރެވިފައިވަނީ 40 މީހުންނެވެ. މީގެތެރޭގައި ހިމެނެނީ 6 އަންހެނުންނާއި 34 ފިރިހެނުންނެވެ. ބަލިޖެހުނު މީހުންގެ ތެރެއިން 15 މީހަކު އެއަހަރުގެ ނިޔަލަށް ދުނިޔެ ދޫކޮށްފައިވާކަމަށް އެއޭޖެންސީން ވިދާޅުވެއެވެ.

އެއިޑްސް ބަލި ޖެހެނީ ރައްކާތެރި ނޫންގޮތުގައި ޖިންސީ ޢަމަލު ހިންގުމާއި، ސިރިންޖު ނުވަތަ ކަށިފަދަ ތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން މަސްތުވާތަކެތި ހަށިގަނޑަށް އިންޖެކްޓްކުރުމާއި، ރައްކާތެރި ނޫން ތަޣައްޔަރުވެފައިވާ ލޭ އެޅުމުގެ ތެރޭގައެވެ. އަދި ގާތުން ތުއްތު ދަރިފުޅަށް ދިނުމުގެ ތެރޭގައިވެސް މިބަލި ޖެހިފައިވާ މީހެއްގެ ފަރާތުން އަނެކާއަށް ބަލި ޖެހުމުގެ މަގުފަހިވެއެވެ. މިއީ ވައިރަސްއެއްގެ ޒަރިއްޔާއިން ޖެހޭ ބައްޔެކެވެ. މިބަލީގެ ޒާތަށް ބަލާއިރު ބައްޔާމެދު މީހުން ބިރުގަންނަނީ މިއީ އެއްކޮށް ރަނގަޅު ނުކުރެވޭ މަރު ބައްޔަކަށްވުމުންނެވެ.

މުޅި އެއްކޮށް ރަނގަޅުނުކުރެވުނުނަމަވެސް ޒަމާނީ ބޭސްފަރުވާއާއެކު ހަށިގަނޑުގައި ޖަރާސީމު އަށަގަނެ ދައުރުވާ މިންވަރާއި އަދި އޭގެ އަސަރު ހަށިގަނޑަށް ކުރާ މިންވަރު ލަސްކޮށްދެއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ރަނގަޅު ސިއްޙީ އާދަކާދައާއެކު ބަލީގައި ދިގު ޢުމުރެއްގައި އުޅުމުގެ ފުރުސަތު މިއަދުވަނީ ފަހިވެފައެވެ.

ރާއްޖޭގައި އެއިޑްސް ބައްޔާދެކޮޅަށް ސިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން އެންމެ ބޮޑަށް ކުރައްވާ މަސައްކަތަކީ ރައްޔިތުން ހޭލުންތެރިކުރުވުމުގެ މަސައްކަތެވެ. އެގޮތުން މުޖުތަމަޢުގައި ހުރި ނޭދެވޭ އާދަތަކުގެ ސަބަބުން ފުރާނައަށް ނުރައްކާވާ މިފަދަ ބަލިތައް ޖެހުމަށް މަގުފަހިކުރާކަން ހާމަކޮށް، އެކަމުގެ ހުރި ނުރައްކާތައް ރައްޔިތުންނަށް ބުނެދިނުމަށްޓަކައި ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ އެކި ޕްރޮގްރާމްތައްދަނީ ހިންގަމުންނެވެ.

ޑަބްލިއުއެޗްއޯގެ ތަފާސްހިސާބުތަކުން ދައްކާގޮތުގައި މިދިޔަ 2023 ވަނަ އަހަރު މުޅި ދުނިޔޭގައި 630،000 މީހުންވަނީ އެއިޑްސް ބަލީގައި ނިޔާވެފައެވެ. އަދި އެއަހަރުގެ ނިޔަލަށް ގާތްގަނޑަށް 39.9 މިލިއަން މީހުން މިބަލި ތަޙައްމަލުކުރަމުންދާކަމަށްވަނީ ރިކޯޑުކުރެވިފައެވެ.

އެއިޑްސް ބަލިން މުޅި ދުނިޔެ ސަލާމަތްކުރެވިދާނެކަމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ވިދާޅުވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެކަން ކުރުމަށް ހުރިހާ އެންމެންގެވެސް ޙައްގުތައް ކަށަވަރުވާންޖެހޭކަން އެޖަމްޢިއްޔާއިން ފާހަގަކުރައްވައެވެ.

ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން މިދުވަހުގެ ޝިޢާރެއްގެ ގޮތުގައި މިއަހަރު ކަނޑައަޅާފައިވަނީ، "ރަނގަޅު މަގު އިޚްތިޔާރުކުރޭ، އަހަރެންގެ ސިއްޙަތު، އަހަރެންގެ ޙައްގު." މިޝިއާރެވެ. އެޖަމްޢިއްޔާއިންދަނީ އެއިޑްސް ބަލި ނައްތާލުމަށް ހުރަސްއަޅަމުން އަންނަ ހަމަހަމަކަމުގެ ފުރުސަތު ނެތުމުގެ މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ. އަދި މިކަމުގައި ދުނިޔޭގެ އެކި ޤައުމުތަކުގެ ވެރިންނާއި ދުޅަހެޔޮ ސިއްޙަތެއްގައި ތިބުމަށް ބާރުއަޅަމުންދާ އެކި ފަރާތްތައް ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރުމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން އިލްތިމާސްކުރެއެވެ.