ފަލަސްޠީނުގެ ހުޅަނގު އައްސޭރިއަށް ވެރިވެގަތުމުގެ މަސައްކަތް ފެށުމަށް ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި މާލީ ވަޒީރު ބިޓްޒަލްއެލް ސްމުތުރީޗް ގޮވައިލައިފިއެވެ. އޭނާ ބުނީ، އެމެރިކާގެ އިންތިޚާބީ-ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕްގެ ވެރިކަމުގައި، ހުޅަނގު އައްސޭރިއަަށް އަތްގަދަކޮށް، އެއީ ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ ތަނަކަށް ހެދުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިގެންދާނެ ކަމުގައެވެ. ހުޅަނގު އައްސޭރިއަކީ ޔަހޫދީން ވެރިވެގަނެފައިވާ ބިމަކަށްވާއިރު، ހުޅަނގު އައްސޭރީގެ ރައްޔިތުން މިހާރު ވެސް ދިރިއުޅެމުން ދަނީ ޔަހޫދީންގެ އަޅުވެތިކަމުގެ ދަށުގައެވެ.
ސްމުތުރީޗު މިހާރު ވެސް ދިރިއުޅެމުން ދަނީ އިސްރާއީލުން ވެރިވެގަނެފައިވާ ފަލަސްޠީނުގެ ބިމެއްގައި ޔަހޫދީން އާބާދުކޮށްފައިވާ ސަރަޙައްދެއްގައެވެ. އޭނާ ބުނީ، ހުޅަނގު އައްސޭރިއަކީ އިސްރާއީލުގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ހިނގާ ސަރަޙައްދެއްގެ ގޮތުގައި 2025ވަނަ އެމެރިކާގެ ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމާ ހަވާލުވެ ވަޑައިގަންނަވާ ޓްރަމްޕްގެ ވެރިކަމުގައި ކަނޑައެޅޭނެ ކަމުގައެވެ. އަދި، އެ ކަމަށް ޓްރަމްޕްގެ ފުރިހަމަ ތާޢީދާއި އެއްބާރުލުން ލިބިގެންދާނެ ކަމުގައެވެ.
ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގެ މާލީ ވަޒީރު ކަމުގެ މަޤާމުގެ އިތުރުން، ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ޔަހޫދީން ވަޒަންވެރި ކޮށްފައިވާ ސަރަޙައްދުގައި ވެރިކަން ކުރާ ޒަޔަނިސްޓުންގެ ދިފާޢީ ވުޒާރާގައި ވެސް ސްމުތުރީޗު އިސް މަޤާމެއް ފުރައެވެ. އޭނާ ބުނީ، 2025ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ހުޅަނގު އައްސޭރިއަކީ ޒަޔަނިސްޓުންގެ ބިމެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުމަށް ދިފާޢީ ވުޒާރާގެ ސެޓްލްމެންޓް ޑިރެކްޓަރޭޓް އެންޑް ސިވިލް އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަނަށް އަމުރު ކޮށްފައިވާނެ ކަމުގައެވެ.
2017ން 2021 އެމެރިކާގައި ވެރިކަން ކުރެއްވި ޓްރަމްޕްގެ ފުރަތަމަ ސަރުކާރުގައި ވެސް ޔަހޫދީންނަށް އެމެރިކާގެ ފުރިހަމަ އެއްބާރުލުމާއި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީފައިވެއެވެ. އެ ކަމަށް އިޝާރާތްކޮށް ސްމުތުރީޗު ބުނީ، ކުރިއަށް އޮތް ދައުރުގައި ވެސް ޓްރަމްޕްގެ ތާޢީދު ޔަހޫދީންނަށް ލިބިގެންދާނެ ކަމުގެ ފުރިހަމަ ޔަގީން ކަން އޮތް ކަމުގައެވެ. އަދި، ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަން ދައުލަތެއް ޤާއިމު ކުރުމަށް ޒަޔަނިސްޓު އިސްރާއީލުގައި ވެރިކަން ކުރާ އިއްތިޙާދު ސަރުކާރުގައި ބައިވެރިވާ ހުރިހާ ސިޔާސީ ޕާޓީއަކުން އިންކާރު ކުރަމުންދާ ކަމަށާއި، ހުޅަނގު އައްސޭރިއަކީ ޔަހޫދީންގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ހިނގާ ބިމެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުމަށް ހުރިހާ ޕާޓީއަކުން މަސައްކަތް ކުރާނެ ކަމުގައެވެ.
ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ވެރިކަން ކުރާ ފަލަސްޠީނުގެ ރައީސް މަޙްމޫދު ޢައްބާސްގެ ތަރުޖަމާނު ނަބީލް އަބޫ ރުދަޔިނާ ވަނީ ސްމުތުރިޗުގެ ބަސްތަކާ މެދު ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކުރައްވާފައެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ، ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފަށް ހުޅަނގު އައްސޭރިއަށް ވެރިވެގަންނަން ޔަހޫދީ ސަރުކާރުން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަން ސްމުތުރީޗުގެ ބަސްތަކުން ހާމަވެގެން ގޮސްފައިވާ ކަމުގައެވެ.
"މި ފަދަ ނުރައްކާތެރި ސިޔާސަތުތަކުގެ ނަތީޖާއަށް އިސްރާއީލުގެ އިސްތިޢުމާރީ އިދާރާތަކުން ފުރިހަމައަށް ޒިންމާވާން ޖެހޭނެ،" ރުދަޔިނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި، ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކަށް ތާޢީދުކޮށް، ވާގިވެރިވަމުންދާ އެ މީހުންގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރު، އެމެރިކާއިން ވެސް އެ ކަމުގެ ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހޭނެ ކަމުގައި ރުދަޔިނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ހުޅަނގު އައްސޭރިއަށް ވެރިވެގަނެ، އެ ބިމަށް ސިޔާދަތީ ބާރު ހިންގަން ޔަހޫދީން ތައްޔާރުވަމުންދާ ކަމުގައި ސްމުތުރީޗު ބުނި ނަމަވެސް، ޒަޔަނިސްޓުންގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ގިދިއޮން ސާރު ބުނީ ޒަޔަނިސްޓު ސަރުކާރުން އެ ކަމާ މެދު ގޮތެއް ނިންމާފައި ނުވާ ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް، ޓްރަމްޕްގެ ކުރީގެ ވެރިކަމުގައި އޭނާއާ އެކު ޔަހޫދީން މި ކަމާ ގުޅޭ މަޝްވަރާ ކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، ޓްރަމްޕްގެ އައު ސަރުކާރާ އެކު ވެސް އެ ކަމާ ގުޅޭ މަޝްވަރާތައް ބާއްވާނެ ކަން އޭނާ ވެސް ހާމަކުރިއެވެ.
ހުޅަނގު އައްސޭރިއަށް ޔަހޫދީން ވެރިވެގަނެފައި ވަނީ 1967ވަނަ އަހަރުއެވެ. ހުޅަނގު އައްސޭރީގެ އިތުރުން ޣައްޒާއަށް ވެރިވެގަނެ، ޔަހޫދީން ހިންގަމުން ދަނީ އިސްތިޢުމާރީ ވެރިކަމެއް ކަމުގައި ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޖުތަމަޢުން ވެސް ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް، ޔަހޫދީން ދަނީ، ފަލަސްޠީނުގެ އިތުރު ބިންތަކަށް ވެރިވެގަނެ، އެ ބިންތަކުގައި ޔަހޫދީން އާބާދު ކުރަމުންނެވެ.
ފަލަސްޠީނުގެ ބިންތައް އަތުލައި، އެއީ ޔަހޫދީންގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ހިނގާ ތަނަކަށް ބަދަލު ކުރާނެ ކަމަށް ސްމުތުރީޗު ކުރިން ވެސް ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި، ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަން ދައުލަތެއް ޤާއިމު ކުރުމަށް ހުރަސް އަޅާނެ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ދަނީ ބުނަމުންނެވެ. ލުބްނާންގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް، ޙިޒްބުاللهއާ އެކު ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމެއް އެކުލަވައިލަން ޒަޔަނިސްޓުންގެ ނިރުބަވެރި ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫ ނިންމައިފި ނަމަ، އޭނާގެ ސަރުކާރު ވައްޓައިލާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ވެސް ސްމުތުރީޗު ވަނީ ދީފައެވެ.
ހުޅަނގު އައްސޭރިއަކީ ޔަހޫދީންގެ ބިމެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅަން ނިންމައިފި ނަމަ، ޓްރަމްޕް އެ ކަމަށް ތާޢީދު ކުރައްވާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ވެސް ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ސަބަބަކީ، ޔަހޫދީން ވެރިވެގަނެފައިވާ ޤުދުސަކީ އިސްރާއީލުގެ ވެރިރަށުގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުމަށް 2017ވަނަ އަހަރު ނިންމުމުން، އެ ކަމަށް ތާޢީދު ކުރައްވައި، ތެލް އަވީވުގައި ހުރި އެމެރިކާގެ އެމްބަސީ ޤުދުސަށް ބަދަލު ކުރަން ޓްރަމްޕް ނިންމެވުމެވެ. މީގެ އިތުރުން، ފަލަސްޠީނުގެ ބިންތަކުގައި ޔަހޫދީން އާބާދު ކުރުމަށް ތަންފީޒު ކުރަމުންދާ ސިޔާސަތުތަކަށް ވެސް ޓްރަމްޕް ވަނީ ތާޢީދު ކުރައްވާފައެވެ.
ހުޅަނގު އައްސޭރިއަކީ ޔަހޫދީންގެ ބިމެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުމުގެ ވާހަކަތައް ސްމުތުރީޗު އަލުން ދައްކަން ފަށާފައި މި ވަނީ، ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުހޭދު ކުރަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކެއް ހިންގަމުންދާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. 2023 އޮކްޓޫބަރު 7ން ފެށިގެން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދުކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 43,603އަށް އުފުލިފައެެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 17,000އެއްހާ ކުޑަކުދިން ހިމެނޭއިރު, އިތުރު 10,000އެއްހާ މީހުންގެ ހަށިތައް ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ އިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ޣައްޒާގެ އޮފިޝަލުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ޣައްޒާ ޢުދުވާނުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ 102,929 މީހުން ޒަޚަމު ކޮށްލާފައެވެ.