ރަޝިޔާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމަ އިތުރަށް ފުޅާ ނުކުރުމަށް އެމެރިކާގެ އިންތިޚާބީ-ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް ރަޝިޔާގެ ރައީސް ވްލަޑިމިޔަރ ޕުޓިންއަށް ގޮވައިލައްވައިފިއެވެ. ޓްރަމްޕް މި ކަމަށް ގޮވައިލައްވާފައި ވަނީ ޕުޓިންއަށް ފޯނުން ގުޅުއްވައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުންނެވެ. އެ ދެ ބޭފުޅުން ރަޝިޔާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމައާ ގުޅޭ ގޮތުން ވާހަކަފުޅު ދައްކަވާފައި މި ވަނީ، ޔޫކްރެއިނަށް އަސްކަރީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުން ހުއްޓައިނުލުމަށް ރައީސް ޖޯ ބައިޑަން ޓްރަމްޕަށް ބާރު އަޅުއްވަން މަސައްކަތް ކުރައްވަމުންދާ ކަން ހާމަވެފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ.
ރަޝިޔާ ސިފައިން ޔޫކްރެއިނަށް އަރައި ހަނގުރާމަ ކުރަން ފަށާފައި ވަނީ 2022ވަނަ އަހަރުގެ ފެބުރުވަރީ މަހުގެ 24ވަނަ ދުވަހުއެވެ. ރަޝިޔާއިން ބުނީ، މިއީ ހުޅަނގުގެ ސަލާމަތީ އިއްތިޙާދު (ނޭޓޯ)ގެ ނުރައްކާތެރި ކަމުން ދިފާޢުވުމަށް ހިންގާ އަސްކަރީ އޮޕަރޭޝަނެއް ކަމުގައެވެ. ޔޫކްރެއިނުން ދަނީ ނޭޓޯގެ މެންބަރުކަން ހޯދަން މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. ރަޝިޔާގެ ސިފައިންނާ ދެކޮޅަށް ޔޫކްރެއިންގެ ފައުޖުން ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމައިގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރަކީ އެމެރިކާއާއި ނޭޓޯއެވެ.
ނޮވެންބަރު 6ވަނަ ދުވަހު ޔޫކްރެއިންގެ ރައީސް ވޮލޮޑޮމީރް ޒެލެންސްކީއަށް ވެސް ޓްރަމްޕް ފޯނުން ގުޅުއްވައި ވާހަކަފުޅު ދެއްކެވިއެވެ. އެމެރިކާއިން އެތަކެއް ބިލިޔަން ޑޮލަރެއްގެ އަސްކަރީ އެހީ ޔޫކްރެއިނަށް ފޯރުކޮށްދެމުން ދިޔުމަކީ ޓްރަމްޕް ހިތްހަމަޖެހި ވަޑައިގަންނަވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި، އެ ކަން ކުށްވެރި ކުރައްވައި، ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމާ ހަވާލުވެ ވަޑައިގަތުމަށް ފަހު ރަޝިޔާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމައަށް ނިމުމެއް ގެންނަވާނެ ކަމުގައި ޓްރަމްޕް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
ޕުޓިންއަށް ފޯނުން ގުޅުއްވައި ޓްރަމްޕް ވާހަކަފުޅު ދެއްކެވުމާ ގުޅިގެން ޔޫކްރެއިން ހިތްހަމަނުޖެހިފައިވާ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ޔޫކްރެއިންގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ބުނީ، ޕުޓިންއާއި ޓްރަމްޕް ފޯނުން ވާހަކަފުޅު ދެއްކެވުމުގެ ކުރިން އެމެރިކާއިން އެ ކަން އަންގާފައި ނުވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، ޓްރަމްޕާއި ޕުޓިން ދައްކަވާފައިވާ ވާހަކަފުޅަށް ތާޢީދުކޮށް އެއްޗެއް ބުނުމަށް ވެސް، ނުވަތަ އިންކާރު ކުރުމަށް ވެސް ބޭނުން ނުވާ ކަމުގައެވެ.
ޓްރަމްޕާއި ޕުޓިންގެ ފޯން ކޯލްގެ ޚަބަރު އެންމެ ފުރަތަމަ ރިޕޯޓު ކޮށްފައި ވަނީ އެމެރިކާގެ ނޫހެއް ކަމުގައިވާ ވޯލް ސްޓްރީޓް ޖަރނަލުންނެވެ. ޓްރަމްޕްގެ ފަރާތުން މި ކަން ކަށަވަރު ކޮށްދީފައި ނެތް ނަމަވެސް، އޭނާގެ ކޮމިޔުނިކޭޝަންސް ޑިރެކްޓަރ ސްޓީވަން ޗެންގ ވިދާޅުވީ، އެކި ޤައުމުތަކުގެ ވެރިންނަށް ގުޅުއްވައި ޓްރަމްޕް ދައްކަވާ ވާހަކަފުޅުތަކާ ގުޅޭ މަޢުލޫމާތު ހާމަކުރަން ބޭނުންނުވާ ކަމުގައެވެ. ވޮޝިންގޓަނުގައި ހުރި ރަޝިޔާގެ އެމްބަސީން ވެސް މި ކަމާ މެދު ވަކި އެއްޗެއް ހާމަކޮށްފައެއް ނެތެވެ.
ނޮވެންބަރު 5ވަނަ ދުވަހު އެމެރިކާގައި ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި އެ ޤައުމުގެ 45ވަނަ ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމު ވެސް ފުރުއްވާފައިވާ ޓްރަމްޕް ކާމިޔާބީ ހޯއްދަވާފައި ވަނީ ވެރިކަން ކުރާ ޑިމޮކްރެޓިކް ޕާޓީގެ ކެނޑިޑޭޓު، ނައިބު ރައީސާ ކަމަލާ ހެރިސާ ވާދަކުރައްވައި، ކުރި ހޯއްދަވައިގެންނެވެ. އެމެރިކާގެ 47ވަނަ ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމާ ޓްރަމްޕް ރަސްމީކޮށް ހަވާލުވެ ވަޑައިގަންނަވާނީ 2025 ޖަނަވަރީ 20ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އޭގެ ކުރިން، ޔޫކްރެއިނަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ ހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ އެހީ ފޮނުވަން ރައީސް ޖޯ ބައިޑަންގެ ސަރުކާރުން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަން ދާދިފަހުުން ވަނީ ހާމަވެފައެވެ.
ރަޝިޔާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމަ ހުއްޓުނަ ނުދިނުމަށް ބައިޑަން ޓްރަމްޕަށް ބާރު އަޅުއްވާނެ ކަމަށް މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ބައިޑަންގެ ޤައުމީ ސަލާމަތާ ބެހޭ މުޝީރު ޖޭކް ސަލިވަން ވިދާޅުވީ، ބައިޑަންގެ އެންމެ ބޮޑު މެސެޖަކީ ސުލްޙަވެރިކަމާ އެކު ވެރިކަމުގެ ބާރުތައް ބަދަލު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ދިނުން ކަމުގައެވެ. އަދި، ވިލާތާއި އޭޝިޔާގެ އިތުރުން މެދުއިރުމަތީގެ މި ވަގުތުގެ ހާލަތާ ގުޅޭ ގޮތުން ބައިޑަން ޓްރަމްޕާ މަޝްވަރާ ކުރައްވާނެ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
"ކުރިއަށް އޮތް 70ވަރަކަށް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި [ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސް] ކޮންގްރެސަށް ކޭސް ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުޞަތު ރައީސް ބައިޑަނަށް ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެ، އަދި ޔޫކްރެއިން ދޫކޮށްލާފައި ނުދިޔުމަށް ވެރިކަމާ ހަވާލުވާ އައު ސަރުކާރަށް ބާރުއަޅުއްވާނެ. އެހެންނޫން ނަމަ ވިލާތުގައި ސުލްޙައާއި ހަަމަޖެހުން ނުދެމެހެއްޓޭނެ،" ސަލިވަން ވިދާޅުވިއެވެ. ޔޫކްރެއިނަށް ހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބާރުއަޅައި އިތުރު ބިލެއް ކޮންގްރެސަށް ހުށަހެޅުމަކީ ބައިޑަންގެ ސަރުކާރުން ކޮށްފާނެ ކަމެއް ކަމުގައި ވެސް މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ދެކެއެވެ. ނަމަވެސް، ސަލިވަން ވަނީ އެ ކަމާ މެދު އެއްޗެއް ވިދާޅުވަން ދެކޮޅު ހައްދަވާފައެވެ.
ރަޝިޔާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމައާ ދެކޮޅު ކަން އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ވެސް ޓްރަމްޕް ގެންދަވަނީ ހާމަކުރައްވަމުންނެވެ. އަދި، ހަނގުރާމަ ކުރިއަށް ގެންދިޔުމަށް ޔޫކްރެއިނަށް ބޭނުންވާ އެތަކެއް ބިލިޔަން ޑޮލަރުގެ ހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ އެހީ ހުއްޓައިލުމަށް އޭނާއާއި ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގައި ރިޕަބްލިކަން ޕާޓީ ތަމްސީލު ކުރައްވާ މެންބަރުން ގެންދަވަނީ ވަކާލާތު ކުރައްވަމުންނެވެ. ޓްރަމްޕް ވިދާޅުވީ، އޭނާ ވެރިކަމުގައި ހުންނެވި ނަމަ، ޔޫކްރެއިނަށް ސިފައިން ފޮނުވައިގެން ޕުޓިން ހަނގުރާމަ ނުފެއްޓެވީސް ކަމުގައެވެ.
ހަނގުރާމަ ހުއްޓުވެން މި ވަގުތު އޮތް ގޮތަކީ، ރަޝިޔާއިން އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ ބިންތައް ޔޫކްރެއިނުން އެ ޤައުމަށް ދޫކޮށްލުން ކަމުގައި ޓްރަމްޕް ޤަބޫލު ކުރައްވައެވެ. މިއީ، ހަނގުރާމަ ހުއްޓައިލުމުގެ ޝަރުޠެއްގެ ގޮތުގައި ޕުޓިން ވެސް ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް، ޒެލެންސްކީ ގެންދަވަނީ މި ކަމަށް އިންކާރު ކުރައްވަމުންނެވެ. އަދި، ބައިޑަންގެ ސަރުކާރުން މި ފަދަ ކަމެއް ހުށަހަޅާފައި ނުވާ ކަން ވެސް ފާހަގަ ކޮށްލަން ޖެހެއެވެ.
ޔޫކްރެއިނަށް 174 ބިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރުގެ ހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ކޮންގްރެސުން ފާސް ކޮށްފައިވާ ކަމުގައި، އެމެރިކާގެ ގަވަރމެންޓް އެކައުންޓެބިލިޓީ އޮފީހުން ހާމަކޮށްފައިވާ ތަފާސްހިސާބުތަކުން ހާމަވެއެވެ. ނަމަވެސް، ނޮވެންބަރު 5ގައި ބޭއްވި އިންތިޚާބުގައި ކޮންގްރެސްގެ މަތިގެ، ސެނެޓުގެ އަޣުލަބިއްޔަތު ހޯދާފައި ވަނީ ޓްރަމްޕްގެ ރިޕަބްލިކަން ޕާޓީންނެވެ.
އަދި، ކޮންގްރެސްގެ ތިރިގެ، ހައުސް އޮފް ރެޕްރެޒެންޓެޓިވްސްގައި ވެސް މި ވަގުތު ގިނަ ގޮނޑީގެ އަޣުލަބިއްޔަތު އޮތީ ރިޕަބްލިކަން ޕާޓީގައެވެ. މިއާ އެކު، ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި އެމެރިކާއިން ޔޫކްރެއިނަށް ފޯރުކޮށްދޭ ހަތިޔާރާއި އަސްކަރީ އެހީގެ އަދަަދު އެތަކެއް ގުނައަކަށް ދަށްވާނެ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލު ކުރެއެވެ.
2022ވަނަ އަހަރުގެ ފެބުރުވަރީ މަހުގެ 24ވަނަ ދުވަހު ފެށި ހަނގުރާމައިގެ ތެރެއިން ރަޝިޔާގެ ފައުޖުތަކުން ވަނީ ޔޫކްރެއިންގެ ބިމުން %18ށް އަތްގަދަ ކޮށްފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި, އިރުމަތީ ދޮންބާސްގެ %80އާއި, ދެކުނުގައި އޮތް ޒަޕޮރީޜިޔާއާއި ޚަރްސަންގެ %70 ހިމެނެއެވެ. ޔޫކްރެއިންގެ އެންމެ ދެކުނުން އޮތް ކްރައިމިޔާއަށް ރަޝިޔާއިން އަތްގަދަ ކޮށްފައި ވަނީ 2014ވަނަ އަހަރުއެވެ.