އީރާނުގެ ނިއުކްލިޔަރ ހަކަތަ އުފެއްދުމުގެ ޕުރޮގުރާމާ ގުޅޭ ގޮތުން ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކާ އެކު ހަދާފައިވާ އެއްބަސްވުމަށް އަލުން ރުޖޫޢަވާން ބޭނުންވާ ކަމުގެ އިޝާރާތެއް އެ ޤައުމުގެ ޒައީމު އާޔަތުﷲ ޢަލީ ޚާމަނާއީ ދެއްވައިފިއެވެ. އީރާނުގެ ނިއުކްލިޔަރ ސައިންޓިސްޓުންނާ އެކު ބޭއްވެވި ބައްދަލުވުމެއްގައި ޚާމަނާއީ ވިދާޅުވީ އެޓޮމިކް ހަކަތައާ ބެހޭ ބައިނަލްއަޤުވާމީ އިދާރާ (އައި.އޭ.އީ.އޭ)އާ ގުޅުން ބަދަހިކުރުން ހުއްޓައިލަން ބޭނުންފުޅު ނުވާ ކަމުގައެވެ. އަދި، އައި.އޭ.އީ.އާ ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރަން އީރާނުން ތައްޔާރަށް އޮތް ކަމުގައެވެ.
"އީރާނުގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމަށް ނޭދެވޭ އަސަރެއް ނުކުރާނެ ގޮތަކަށް އައި.އޭ.އީ.އޭއާ ގުޅުން ބަދަހިކުރުން ހުއްޓައިނުލައި ކުރިއަށް ގެންދަން ޖެހޭ. އެ ގުޅުންތައް ދަމަހައްޓަން ޖެހޭނީ އީރާނުގެ ޤާނޫނުތަކާ އެއްގޮތަށް،" ޚާމަނާއީ ވިދާޅުވިއެވެ. ނަމަވެސް، ގަނާކުރުމުގެ އަމަލުތަކާއި ދޮގު މަޢުލޫމާތުތައް އީރާނުން ބަލައިނުގަންނާނެ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޚާމަނާއީ ވިދާޅުވީ އައި.އޭ.އީ.އޭއާ އެކު ހަދާފައިވާ އެއްބަސްވުންތައް އަލުން ރުޖޫޢަކުރަން މަޝްވަރާ ކުރަމުންދާނެ ކަމަށާއި، ނަމަވެސް އެ ޤައުމުގެ ނިއުކްލިޔަރ ހަކަތަ އުފެއްދުމުގެ ދާއިރާގެ ޢުމްރާނީ ވަސީލަތްތަކަށް ބަދަލެއް ގެންނަން އެއްބަސްނުވާނެ ކަމުގައެވެ. "އީރާނަށް ކުރާ ގަނާކުރުންތައް ހުއްޓުވަން އައި.އޭ.އީ.އޭއިން ވެސް މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭނެ. ދޮގު މަޢުލޫމާތު ގަބޫލުކޮށްގެން ނުވާނެ،" ޚާމަނާއީ ވިދާޅުވިއެވެ.
އީރާނުގެ ނިއުކްލިޔަރ ހަކަތަ އުފެއްދުމުގެ ޕުރޮގުރާމާ ގުޅޭ ގޮތުން ހުޅަނގާ އެކު 2015 ވަނަ އަހަރު އެކުލަވައިލާފައިވާ އެއްބަސްވުމަށް އަލުން ރުޖޫޢަވެވޭނީ، އީރާނުގެ ނިއުކްލިޔަރ ހަކަތަ އުފެއްދުމުގެ ދާއިރާގެ ދަށުން ބިނާކޮށްފައިވާ ޢުމްރަނީ ވަސީލަތްތަކަށް ބަދަލެއް ނުގެނެވޭ ގޮތަކަށް ޝަރުޠުކޮށްގެން ކަމުގައި ޚާމަނާއި ވިދާޅުވިއެވެ.
"އީރާނުން ނިއުކްލިޔަރ ހަތިޔާރު އުފަންދަން އުޅޭ ކަމަށް ކުރަމުންދާ ތުހުމަތުތަކަކީ ކަނޑައެޅިގެން ދޮގެއް. އަޅުގަނޑުމެން ނިއުކްލިޔަރ ހަތިޔާރު ބޭނުމެއް ނޫން. އެ ފަދަ ފަނާކުރަނިވި ހަތިޔާރު އުފައްދައި ބޭނުންކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދީން ހުއްދަ ކުރާ ކަމެއް ނޫން. ދީނުގައި ހުއްދަ ދޭ ނަމަ، އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު އޮންނާނީ އެ ކަން ކޮށްފައި. ހުޅަނގަކަށް އެ ކަމެއް ނުހުއްޓުވުނީސް،" ޚާމަނާއީ ވިދާޅުވިއެވެ.
2015 ވަނަ އަހަރުގެ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން އީރާނާ ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ހުޅަނގުގެ ހަ ބާރަކުން ވަނީ ލުއިދީފައެވެ. ނަމަވެސް، 2018 ވަނަ އަހަރު އެމެރިކާގެ ކުރީގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕު ވަނީ އެ އެއްބަސްވުމަށް އަމަލުކުރުން ހުއްޓައިލާފައެވެ. އަދި، އީރާނާ ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އިތުރަށް ހަރުކަށިކޮށްފައެވެ. އެއްބަސްވުމަށް އަލުން ރުޖޫޢަވުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ދެ ޤައުމުން، މެދުވެރިން ބޭނުންކޮށްގެން ކުރަމުންދިޔަ މަޝްވަރާތައް 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެންބަރު މަހު ވަނީ ހުއްޓުމަކަށް އައިސްފައެވެ.
އެއްބަސްވުން ރުޖޫޢަކުރަން ބޭނުންފުޅުވާ ކަމަށް ޚާމަނާއީ ވިދާޅުވެފައި މި ވަނީ، އެ ކަން ކާމިޔާބުވުމާ ގާތްވެފައިވާ ކަމަށް ރިޕޯޓުތައް ބުނަމުންދާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. ނަމަވެސް، އީރާނުންނާއި އެމެރިކާއިން ވެސް ވަނީ އެ ކަން ދޮގުކޮށްފައެވެ. އީރާނާއެކު ހަދާފައިވާ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ޔުރޭނިއަމް މުއްސަނދި ކުރުން އޮތީ ކޮންޓްރޯލް ކޮށްފައެވެ. ބޭނުމަކީ، ނިއުކްލިޔަރ ހަތިޔާރެއް އުފެއްދުމުގެ ފުރުޞަތު އީރާނަށް ހަނިކުރުމެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް އޮތީ ލުއިދީފައެވެ.