މީގެ 12 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިން ސޫރިޔާގެ ފެށި ދާޚިލީ ހަނގުރާމައަށް ފަހު ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އެ ޤައުމުގެ ރައީސް ބައްޝާރުލް އަސަދު އޮމާނަށް ވަޑައިގަންނަވައި، އެ ޤައުމުގެ ރަސްގެފާނު ހައިޘަމް ބިން ޠާރިޤާ ބައްދަލުކުރައްވައިފިއެވެ. މިއީ، ތުރުކީވިލާތާއި ސޫރިޔާއަށް ފެބުރުވަރީ 6 ވަނަ ދުވަހު އައި ބާރުގަދަ ބިންހެލުމަށް ފަހު ވެސް އޭނާ ޤައުމުން ބޭރަށް ވަޑައިގެންނެވި ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ.
ތުރުކީވިލާތުގެ ދެކުނުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކަށް އައި ރިކްޓަރ މިންގަނޑުން 7.8 ގެ ބާރުމިނުގެ ބިންހެލުމުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު މިހާރު ވަނީ 41,000 އަށްވުރެ މައްޗަށް އަރާފައެވެ. ބިންހެލުމުގައި ސޫރިޔާގެ އުތުރުގެ ސަރަޙައްދުތަކަށް ވެސް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބި، 4,500 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވިއެވެ.
ބިންހެލުމާ ގުޅިގެން ސޫރިޔާގައި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ އެތަކެއް މިލިޔަން މީހުންނަށް އިންސާނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ޢަރަބި ޤައުމުތަކުން ވަނީ ތެދުވެފައެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައާ ގުޅިގެން އެ ޤައުމާ އެކު އޮތް ސިޔާސީ ގުޅުންތައް މެދުކަނޑައިލާފައިވާ ޤައުމުތައް ވެސް ހިމެނެއެވެ. އެ ހަނގުރާމައާ ގުޅިގެން ޢަރަބި ލީގުން ވެސް ސޫރިޔާގެ ސަރުކާރު ވަނީ ބޭރުކޮށްފައެވެ.
ޢަރަބި ލީގުގެ ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން މިހާތަނަށް ސޫރިޔާއާ އެކު އޮތް ސިޔާސީ ގުޅުން ކަނޑައިލާފައި ނުވާ ހަމައެކަނި ޤައުމަކީ އޮމާނެވެ. އަސަދު އޮމާނަށް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅުގައި ރަސްގެފާނު ހައިޘަމާއެކު ރަސްމީ ވާހަކަފުޅުތައް ބޭއްވެވި ކަމުގައި އޮމާނުގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ބުންޏެވެ. އަދި، ސަރަޙައްދީ މައްސަލަތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ދެ ބޭފުޅުން މަޝްވަރާ ކުރައްވާފައިވާ ކަމުގައި ވެސް އެ ވުޒާރާއިން ބުންޏެވެ.
ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައާ ގުޅިގެން އަސަދުގެ ސަރުކާރާ ގުޅުން ކަނޑައިލި ނަމަވެސް، އެކުވެރި ޢަރަބި ޢިމާރާތް (ޔޫ.އޭ.އީ)އާއި ބަޙުރައިނުން ފަހުން ވަނީ އެ ގުޅުންތައް އިޔާދަކޮށްފައެވެ. އެއީ 2018 ވަނަ އަހަރުއެވެ. 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އަސަދު ވަނީ ޔޫ.އޭ.އީ.އަށް ވެސް ޒިޔާރަތެއް ކުރައްވާފައެވެ. އެއީ، ހަނގުރާމަ ފެށި ފަހުން އޭނާ ޢަރަބި ޤައުމަކަށް ކުރެއްވި ފުރަތަމަ ޒިޔާރަތެވެ.
ބިންހެލުމުގައި ސޫރިޔާއަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭން ޢަރަބި ޤައުމުތަކުން ފަށާފައިވާ މި ދަނޑިވަޅުގެ ބޭނުން ހިފައިގެން، އެ ޤައުމުތަކާ އެކު ގުޅުން އިޔާދަކޮށް ބަދަހިކުރަން އަސަދު މަސައްކަތް ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލުކުރެއެވެ. ސޫރިޔާގައި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ އެތަކެއް މިލިޔަން ރައްޔިތުންނަށް އިންސާނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ޓަކައި، ޢަރަބި ޤައުމުތަކުގެ ވިސްނުން ބަދަލުކުރަން ޖެހިފައިވާ ކަމަށް ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ވެސް ދާދިފަހުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
12 ވަރަކަށް އަހަރުވީ ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގައި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން 4,525 މީހުން ވަނީ ފެބުރުވަރީ 6ގެ ބިންހެލުމުގައި މަރުވެފައެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެ ޤައުމުގެ ސަރުކާރުގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮތް ސަރަޙައްދުތަކުން މަރުވި 1,414 މީހުން ހިމެނެއެވެ. ބިންހެލުމުގައި އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުންވެފައި ވަނީ އިދިކޮޅު ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާޢަތްތަކުގެ ބާރުގެ ދަށުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ.
އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި އިންސާނީ އެހީއަށް ބޭނުންވެފައިވާ މީހުންނަށް އެހީގެ ސާމާނު ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އ.ދ.އިން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާއިރު، މިހާތަނަށް 197 ލޮރީގެ ސާމާނު އެ ސަރަޙައްދަށް ވަނީ ފޮނުވާފައެވެ. އެ ތަކެތި އެތެރެކޮށްފައި ވަނީ ތުރުކީއާއި ސޫރިޔާ ގުޅޭ ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ހުރަސްކޮށެވެ.