ކުރީގެ ރޫސީވިލާތުގައި އެންމެ ފަހުން ރައީސް ކަން ކުރެއްވި މިޚާއީލް ގޮރްބަޗޮފް އަވަހާރަވެއްޖެއެވެ. ފިނި ހަނގުރާމަ ނިމުމަކަށް ގެންނެވުމުގެ އިސް ދައުރެއް އަދާ ކުރެއްވި ގޮރްބަޗޮފް އަވަހާރަ ވީއިރު އުމުރުފުޅަކީ 91 އެވެ. އަވަހާރަވީ، ދިގު މުއްދަތުގެ އާލާސްކަންފުޅެއްގައި ޞިއްޙީ ފަރުވާ ހޯއްދަވަމުން ގެންދަވަނިކޮށް، ހޮސްޕިޓަލުގައެވެ.
ގޮރްބަޗޮފްގެ ވެރިކަމުގައި އޭނާ ވަނީ އެމެރިކާއާއި ހުޅަނގާ އެކު ގުޅުން ބަދަހިކުރައްވައި، ފަނާކުރަނިވި ހަތިޔާރު މަދު ކުރުމަށް އެއްބަސްވުމެއް ހެދުމުގައި އިސް ދައުރެއް އަދާކުރައްވައި، އެ މަސައްކަތުގައި ބޮޑެތި ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯއްދަވާފައެވެ. އަދި، ފިނި ހަނގުރާމައާ ގުޅިގެން ދުނިޔޭގައި އުފެދިފައި އޮތް ނުތަނަވަސް ކަން ނައްތައިލައްވަން މަސައްކަތްޕުޅު ކުރައްވައި، ޞުލްޙަ ގެންނެވުމަށް އޭނާ ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރައްވާފައެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޖަރުމަނު ވިލާތާ ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ދަތި ކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އުވައިލުމަށް ހިތްވަރުދީ، ވިލާތުގެ ޤައުމުތައް އެކަތިގަނޑަކަށް ހެއްދެވުމަށް އޭނާ މަސައްކަތްޕުޅު ކުރެއްވިއެވެ.
ނަމަވެސް، ރޫސީ ވިލާތަށް އޭނާ ގެންނެވި އިޞްލާޙީ ބަދަލުތަކާއެކު، އެ ޤައުމު ރޫޅި، ބައިބައިވުމުގެ ފުރުޞަތު ހުޅިގެން ދިޔައެވެ. ގޮރްބަޗޮފްގެ ވެރިކަމަކީ ރޫސީ ވިލާތަށް ތާރީޚުގައި ވެސް އެ ޤައުމަށް ކުރިމަތިވި އެންމެ ދަތި ދުވަސްތައް ކަމުގައި ރަޝިޔާގެ މިހާރުގެ ރައީސް ވްލަޑިމިއަރ ޕުޓިން ސިފަ ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ގޮރްބަޗޮފް އަވަހާރަވުމާ ގުޅިގެން އޭނާގެ ޢާއިލާއަށް ޕުޓިން ތަޢުޒިޔާ ވިދާޅުވެފައި ވީ ނަމަވެސް، ބައިބައިވެފައިވާ ކުރީގެ ރޫސީ ވިލާތް އަލުން އެއްބައި ކުރުވަން މަސައްކަތް ކުރައްވާނެ ކަމުގައި ކުރިން ޕުޓިން ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
ދުނިޔޭގެ ލީޑަރުން ގެންދަވަނީ ގޮރްބަޗޮފް އަވަހާރަވުމުގެ ހިތާމައިގައި ބައިވެރިވަމުންނެވެ. އޭނާއަކީ 1990 ވަނަ އަހަރު ނޮބެލް ޞުލްޙައިގެ އިނާމު ހާސިލު ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅެކެވެ. ވިލާތުގެ ކޮމިޝަންގެ އިސްވެރިޔާ އުރްސުލާ ފޮންޑެ ލަޔަން ވިދާޅުވީ، ގޮރްބަޗޮފްއަކީ ވިލާތުގެ ޤައުމުތަކުގެ މިނިވަން ކަމަށް އަގުހުރި މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވި ބޭފުޅެއް ކަމުގައެވެ.
އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަން ވިދާޅުވީ، ގޮރްބަޗޮފްއަކީ ރޫސީ ވިލާތާއި ދުނިޔޭގެ އެހެން ޤައުމުތަކާ ދެމެދު އޮތް ގުޅުން ބަދަހިކޮށް، އެ ޤައުމު އެކަހެރިކަމުން ސަލާމަތް ކުރަން ގިނަ މަސައްކަތެއް ކުރެއްވި ބޭފުޅެއް ކަމުގައެވެ. އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ބޮޑުވަޒީރު ބޮރިސް ޖޮންސަން ސިފަކުރައްވާ ގޮތުގައި، ގޮރްބަޗޮފްއަކީ ޞުލްޙަ ޤާއިމު ކުރުމަށް ގިނަ، އަދި ތަޢުރީފު ހައްޤު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވި ބޭފުޅެކެވެ.
އ.ދ.ގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެންޓޯނިއޯ ގުތެރޭޝް ވިދާޅުވީ، ގޮރްބަޗޮފްއަކީ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚު ބަދަލުކޮށްލެއްވި ލީޑަރެއް ކަމުގައެވެ. އަދި، ދުނިޔެއަކީ ޞުލްޙަވެރި ތަނަކަށް ހެއްދެވުމަށް ލާމަސީލު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވި ހީވާގި ބޭފުޅެއް ކަމުގައެވެ. ގޮރްބަޗޮފްއަކީ، ރަޝިޔާއަށް ޑިމޮކުރަސީ ގެންނެވުމުގެ ބާނީގެ ގޮތުގައި ސިފަ ކުރެވޭ ބޭފުޅެކެވެ. އަދި، ރަޝިޔާގެ ރައްޔިތުންނަށް ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ހޯއްދަވައިދެއްވި ލީޑަރެކެވެ.